Trybunał Konstytucyjny orzekł, kto jest płatnikiem składek

Nałożenie na pracodawcę, którego pracownik wykonuje na jego rzecz zadania w ramach umowy cywilnoprawnej zawartej z osobą trzecią, obowiązku opłacania za niego składki na ubezpieczenia społeczne jest zgodne z ustawą zasadniczą – orzekł w czwartek Trybunał Konstytucyjny. Wyrok zapadł jednogłośnie.

Publikacja: 13.05.2021 11:01

Trybunał Konstytucyjny orzekł, kto jest płatnikiem składek

Foto: TK/mat.pras.

TK rozpoznał połączone wnioski Prezydenta Konfederacji Lewiatan (z 2015 r.) oraz Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące  zbadanie zgodności z konstytucją art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Problem dotyczył kwestii nałożenia na pracodawców - płatników składek obowiązków (finansowych, organizacyjnych), związanych z uznaniem dla celów ubezpieczeń społecznych za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie zawartej z podmiotem trzecim umowy cywilnoprawnej, jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz swojego pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Wnioskodawcy twierdzili, że pracodawcy nie mają wpływu na powstanie takich obowiązków, a w przypadku obowiązków finansowych, także na ich wysokość. Pracodawca musi zatem pełnić rolę płatnika składek należnych od kwoty wynagrodzenia z tytułu umów, których nie jest stroną i o których zawarciu może nawet nie wiedzieć.  Musi zatem ustalić, czy jego pracownik zawarł z jego kontrahentem jakąkolwiek umowę cywilnoprawną i czy kontrahent wypłacił temu pracownikowi wynagrodzenie, w jakim terminie i w jakiej wysokości. Jedyną przesłanką tej odpowiedzialności jest fakt wykonywania pracy na rzecz pracodawcy na podstawie umowy innej niż umowa o pracę.

- Nie można obciążać pracodawców obowiązkami, o których powstaniu w ogóle nie wiedzieli, albo na których wysokość nie mieli lub nie mogli mieć wpływu - twierdziły organizacje reprezentujące pracodawców.

Trybunał Konstytucyjny dokonał analizy art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w części obejmującej zwrot „lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy”, z wywodzoną konstytucyjną zasadą poprawnej legislacji. 

Zdaniem TK, przepis jest jasny i precyzyjny, a podniesiony przez Pracodawców RP  zarzut o  trudnościach z jego interpretacją i stosowaniem jest nieuzasadniony.

- Istotą zakwestionowanej regulacji jest ochrona praw pracowniczych i uniemożliwienie pracodawcom obchodzenia przepisów prawa przez przekazywanie pracowników innej firmie, która zawierałaby z nimi umowę zlecenia (objętą zwolnieniem ze składki) albo umowę o dzieło (nieobjętą obowiązkiem ubezpieczenia), w ramach których pracownik wykonywałby na rzecz pracodawcy takie same obowiązki, jakie były przedmiotem umowy o pracę - uważa Trybunał.

Zwrócił uwagę, że pracodawca nie jest pozbawiony wpływu na to, komu faktycznie powierzy wykonanie zawartej umowy cywilnoprawnej, a co za tym idzie - czy będzie podlegał obowiązkom z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

Trybunał zauważył ponadto, że pracodawca ma prawo domagać się od pracownika informacji o wysokości jego przychodu z umowy cywilnoprawnej zawartej z innym podmiotem dla celów ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w ramach trójstronnego stosunku ubezpieczeń społecznych łączącego ubezpieczonego, płatnika składek oraz organ rentowy.

Wyrok wydał Trybunał w składzie: Julia Przyłębska (przewodniczący), Jakub Stelina (sprawozdawca), Mariusz Muszyński, Justyn Piskorski, Michał Warciński.

Sygn. akt K 15/16

TK rozpoznał połączone wnioski Prezydenta Konfederacji Lewiatan (z 2015 r.) oraz Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące  zbadanie zgodności z konstytucją art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Problem dotyczył kwestii nałożenia na pracodawców - płatników składek obowiązków (finansowych, organizacyjnych), związanych z uznaniem dla celów ubezpieczeń społecznych za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie zawartej z podmiotem trzecim umowy cywilnoprawnej, jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz swojego pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami