Emerytura częściowa - obowiązki pracodawcy

Ubiegający się o emeryturę częściową samodzielnie składa w tej sprawie wniosek w ZUS. Zakład ma jednak obowiązek wystawiać mu wszelkie niezbędne do tego dokumenty.

Publikacja: 24.03.2016 05:10

Emerytura częściowa - obowiązki pracodawcy

Foto: 123RF

Pracownik urodzony w styczniu 1951 r., w styczniu 2016 r. ukończył 65 lat. Posiada 41-letni staż pracy. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami wiek emerytalny mężczyzn urodzonych od 1 stycznia do 31 marca 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 1 miesiąc. W związku z tym prawo do emerytury będzie mu przysługiwało dopiero w lutym 2017 r. Chce on jednak wystąpić o przyznanie emerytury częściowej. Co należy do naszych obowiązków jako pracodawcy? – pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 26b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 748; dalej: ustawa emerytalna), ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., którzy nie osiągnęli podwyższonego wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1a i 1b ustawy emerytalnej, przysługuje emerytura częściowa. Muszą jednak spełnić łącznie następujące warunki:

- posiadają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn oraz

- osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 62 lata dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.

Przy ustalaniu 35- lub 40-letniego okresu składkowego i nieskładkowego uwzględnia się – w kolejności analogicznej jak przy ustalaniu uprawnień do emerytury na dotychczasowych zasadach – okresy:

- składkowe,

- nieskładkowe – nie więcej niż jedna trzecia okresów składkowych,

- składkowe uzupełniające (okresy rolne – art. 10 ustawy emerytalnej), jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn,

- pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy na zasadach z art. 10a ustawy emerytalnej, jeżeli łączne okresy wymienione w trzech poprzednich punktach są krótsze niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

W praktyce na emeryturę częściową mogą przejść kobiety urodzone po 31 grudnia 1958 r. oraz mężczyźni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., jeżeli spełnią warunki dotyczące stażu ubezpieczeniowego.

Konieczność współpracy

Ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się art. 46–47, 50, 50a oraz 50e tej ustawy, zgłaszają wnioski o emeryturę bezpośrednio w ZUS. Pracodawca ma jedynie obowiązek współdziałania z podwładnym w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia oraz do wydania mu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia i jego wysokości.

Natomiast – zgodnie z art. 125 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy emerytalnej – obowiązkiem pracodawcy jest:

- współdziałanie z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,

- wydawanie jemu lub ZUS zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości.

Na żądanie ZUS pracodawca (płatnik składek) ma jednak obowiązek wystawiać:

- dokumenty (zaświadczenia), które potwierdzają okresy składkowe i nieskładkowe osoby ubiegającej się o świadczenie emerytalne bądź rentowe,

- dokumenty (zaświadczenia), na podstawie których zostaną udowodnione okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresy pracy górniczej oraz okresy pracy na kolei,

- zaświadczenia: o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości należności oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego, dodatku wyrównawczego lub rekompensaty pieniężnej (ustalonych zgodnie z pkt 3 załącznika do ustawy z 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych podwyżek lub dodatków do emerytur i rent).

Informacje z konta

Od 1 stycznia 1999 r. każdy ubezpieczony posiada indywidualne konto w ZUS. Dokumenty stwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie są wymagane, jeżeli to konto zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia.

Dokumenty, o których mowa wyżej, nie są wymagane, gdy zostały złożone w ZUS do celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów.

Nowy tytuł ubezpieczenia

Na pracodawcy ciąży też obowiązek informowania ZUS o wszelkich zmianach w stosunku do danych wykazanych w zgłoszeniach do ubezpieczeń. Jeśli zmiana dotyczy tytułu ubezpieczenia, rodzajów ubezpieczeń czy terminów ich powstania, pracodawca powiadamia ZUS o tej zmianie, kolejno składając:

- wyrejestrowanie z ubezpieczeń (na druku ZUS ZWUA), a następnie

- nowe zgłoszenie do ubezpieczeń (na druku ZUS ZUA) zawierające prawidłowe dane.

Dlatego czytelnik powinien:

- wyrejestrować pracownika z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00, a następnie

- ponownie zgłosić go do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 10.

Taką zmianę trzeba zgłosić w terminie siedmiu dni, licząc od dnia uzyskania informacji o uzyskaniu przez pracownika prawa do emerytury.

Brak pośpiechu może się opłacać

Osoba uprawniona do emerytury częściowej może ją pobierać również po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Jeśli go osiągnie, to może wystąpić z wnioskiem o przyznanie pełnej emerytury, pod warunkiem że jednocześnie rozwiąże istniejący ewentualnie stosunek pracy. Przejście na pełną emeryturę nie następuje jednak z urzędu, a wyłącznie na wniosek świadczeniobiorcy. Emeryt może na tym skorzystać. Emerytura częściowa przysługuje bowiem także wtedy, gdy uprawniony kontynuuje stosunek pracy nawiązany przed nabyciem prawa do tego świadczenia lub uzyskiwania przychodu z działalności zarobkowej. Nie mają tu bowiem zastosowania:

– art. 103a ustawy emerytalnej, przewidujący zawieszenie prawa do emerytury w razie kontynuowania zatrudnienia, jak również

– art. 104–105 tej ustawy przewidujące zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia w przypadku, gdy przychód świadczeniobiorcy przekroczy określone progi zarobkowe.

Pracownik urodzony w styczniu 1951 r., w styczniu 2016 r. ukończył 65 lat. Posiada 41-letni staż pracy. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami wiek emerytalny mężczyzn urodzonych od 1 stycznia do 31 marca 1951 r. wynosi co najmniej 66 lat i 1 miesiąc. W związku z tym prawo do emerytury będzie mu przysługiwało dopiero w lutym 2017 r. Chce on jednak wystąpić o przyznanie emerytury częściowej. Co należy do naszych obowiązków jako pracodawcy? – pyta czytelnik.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe