- ZUS decyzją z 20 lutego br. stwierdził, że jako prowadzący działalność podlegam obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od września do grudnia 2015 r. oraz od lipca do września 2016 r. Wskazał, że w pierwszym okresie zbieg tytułów do ubezpieczeń nie uprawniał mnie do tego, żeby nie opłacać składek z działalności, ponieważ nie miałem pensji minimalnej (według ZUS wymiar etatu, tu 1/2, nie ma znaczenia). W pozostałym zaś czasie w ogóle nie było zbiegu, bo nie było umowy o pracę. Czy decyzja ZUS jest prawidłowa? – pyta czytelnik.
Z ogólnie przytoczonych informacji wynika, że w pierwszym okresie przedsiębiorca po prostu nie osiągał minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, która zwalnia z obowiązku opłacania składek z działalności. Pracując na część etatu zarabiał bowiem w 2015 r. mniej niż 1750 zł brutto. W drugim zaś okresie w ogóle nie miał drugiego tytułu do ubezpieczeń społecznych, bo nie pozostawał w stosunku pracy.
Zatrudnienie priorytetem
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 963 ze zm.; dalej: ustawa systemowa), osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia emerytalnego i rentowego oraz – co wynika z art. 12 ust. 1 tej ustawy – ubezpieczeniu wypadkowemu. Zgodnie zaś z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Tymi przepisami są regulacje ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1829 ze zm.).
W tym przypadku kluczowe są przepisy art. 9 ust. 1–1a ustawy systemowej. Wynika z nich, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która spełnia jednocześnie warunki do objęcia jej obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu stosunku pracy, jest obejmowana tymi ubezpieczeniami, co do zasady, tylko z tytułu zatrudnienia. Może jednak dobrowolnie, na swój wniosek, przystąpić do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a.
Tylko pełne minimum
W ust. 1a tego przepisu ustawodawca określił wyjątek. Otóż jeśli przedsiębiorca z racji stosunku pracy osiąga podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w przeliczeniu na okres miesiąca, niższą od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, podlega tym ubezpieczeniom obowiązkowo również z działalności gospodarczej.