Przykład
Zleceniobiorca w jednym miesiącu wykonywał trzy umowy zlecenia. Każda opiewała na 1000 zł. W tej sytuacji obowiązkowo podlega ubezpieczeniu z dwóch wcześniej zawartych umów, gdyż po zsumowaniu stawek wynagrodzenia w nich określonych uzyskamy kwotę wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2016 r. – 1850 zł brutto).
Przykład
Zleceniobiorca wykonuje dwie umowy-zlecenia. Każda opiewała na 1500 zł. Obowiązkowo podlega ubezpieczeniom z obydwu umów. Żadna z nich nie daje bowiem podstawy wymiaru składek w wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Przykład ten wskazuje na niejasności w ustalaniu podstawy wymiaru składek w przypadku wykonywania dwóch umów-zleceń na kwoty niższe niż wartość minimalnego wynagrodzenia. Ustawodawca nie wskazuje jednoznacznie, czy należy oskładkować każdą z nich w pełnej wysokości, czy też drugą umowę oskładkować jedynie w części będącej różnicą między kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę a kwotą wynagrodzenia wypłaconego z tytułu zawarcia pierwszej oskładkowanej umowy. Należy jednak przyjąć, że celem przepisów jest naliczanie składek od pełnej wartości wynagrodzenia z umów, które stanowią tytuł do ubezpieczenia.
...a nie okres trwania
Jak natomiast wygląda sytuacja w przypadku zawarcia dwóch umów-zleceń w miesiącu, które częściowo pokrywają się ze sobą w czasie? Przepisy nowelizujące nie uzależniają podstawy naliczania składek od długości trwania umowy w danym miesiącu kalendarzowym ani od tego, czy ubezpieczony zawarł kilka umów, których czas wykonywania się pokrywa. W przypadku osób wykonujących umowę-zlecenie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, a więc suma kwot faktycznie wypłaconych w danym okresie rozliczeniowym (tu: miesiącu kalendarzowym). Aby zatem ustalić podstawę wymiaru składek z tytułu wykonywania umów-zleceń, należy zsumować kwoty faktycznie wypłacone zleceniobiorcy w danym okresie rozliczeniowym z każdego wykonanego zlecenia. Jeśli suma wypłat z umowy, która została zawarta najwcześniej, przekracza kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, składki na ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe wyłącznie od przychodu z tej wcześniejszej umowy.
Przykład
Zleceniobiorca w lutym jest zatrudniony na podstawie dwóch umów-zleceń. Pierwsza została zawarta od 1. dnia miesiąca na kilka miesięcy, a druga od 15 do 29 lutego. Ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za ten miesiąc, należy mieć na uwadze kwoty faktycznie wypłacone zleceniobiorcy z tytułu obydwu umów. Jeśli z wcześniej zawartego kontraktu zleceniobiorca otrzyma co najmniej 1850 zł brutto, tylko on będzie stanowił tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w lutym. Jeśli zarobek z tej umowy będzie niższy, trzeba będzie oskładkować przychody z obydwu umów.
Przykład
Pierwszą umowę zleceniobiorca wykonuje za 1000 zł, a drugą – za 500 zł. W tym przypadku ubezpieczenia społeczne są dla niego obowiązkowe z obydwu umów. Gdyby pierwsza przyniosła przychód w wysokości np. 2000 zł (i takie wynagrodzenie zostałoby faktycznie wypłacone zleceniobiorcy w danym miesiącu), a druga zarobek w kwocie 500 zł, to zleceniobiorca podlegałby obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tylko z pierwszego kontraktu.