Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 czerwca 2016 r. (III UZP 6/16).
W sprawie o podstawę wymiaru składek, na skutek apelacji ZUS od wyroku sądu okręgowego, sąd apelacyjny postanowił przedstawić Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne. Zawarł je w pytaniu – czy pojęcie pracodawcy w ujęciu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych należy wiązać ściśle z pojęciem pracodawcy zawartym w kodeksie pracy, opartym na modelu zarządczym, czy też szerzej – na modelu właścicielskim związanym z holdingową strukturą organizacyjną spółek handlowych?
Rozstrzygając przedstawione zagadnienie prawne, SN w pierwszej kolejności wskazał, że zdefiniowanie pojęcia „pracodawcy" w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wymaga odwołania się do regulacji kodeksu pracy. Sąd zwrócił uwagę, iż ta kwestia nie budzi żadnych kontrowersji, zarówno w piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie SN. Podkreślił też, że większość przedstawicieli doktryny przyjmuje znaczenie tego pojęcia za tak oczywiste, że nawet nie uznaje za konieczne odwołania się do przepisów kodeksu pracy.
Ustaliwszy, że definicje pracodawcy w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych i kodeksie pracy są tożsame, SN skupił się na wykładni tego pojęcia w kontekście przedstawionego zagadnienia prawnego. SN wskazał, iż w orzecznictwie odnoszącym się do indywidualnego prawa pracy w ramach wykładni tego pojęcia zdecydowanie przeważa koncepcja pracodawcy w sensie organizacyjnym (zarządczym). W odniesieniu do złożonych struktur organizacyjnych widoczna jest nawet tendencja do uznawania za pracodawcę niższego szczebla tej struktury. Na przykład, jeżeli spółka prawa handlowego ma oddziały w różnych miejscowościach, to one są zazwyczaj uważane za pracodawców, a nie spółka, mimo że to ona jest osobą prawną. Sąd wskazał przy tym, że aby jednostki będące częścią większej struktury mogły być uznane za pracodawcę, muszą spełniać dwa podstawowe warunki, uregulowane w przepisach wewnętrznych określających ich status w zakresie:
- wyodrębnienia finansowo-organizacyjnego oraz