To już kolejny rok, gdy rząd proponuje kwotowo-procentową podwyżkę świadczeń emerytalno-rentowych. Może pora, by takie rozwiązania zostały wprowadzone na stałe do przepisów?
Zasady ogólne zawarte w art. 89–94 ustawy emerytalnej, przewidujące waloryzację procentową, cenowo-płacową, realizują dwa klasyczne cele waloryzacji: zachowanie wartości realnej świadczeń oraz częściowe skorzystanie ze skutków wzrostu gospodarczego. W ostatnich latach rzeczywiście obserwujemy coroczne nakładanie na waloryzację realizacji dodatkowego, trzeciego zadania. Polega ono na podnoszeniu wysokości najniższych emerytur i rent. Cel ten jest realizowany poprzez gwarantowanie minimalnej kwoty podwyżki. W tym roku to 70 zł oraz podniesienie minimalnej emerytury aż o 100 zł. Oczywiście można dyskutować na temat ugruntowania nowych zasad waloryzacji, ale trzeba wziąć pod uwagę wiele kwestii. Kwotowa gwarancja podwyżki ma charakter zaopatrzeniowy, tzn. nie jest finansowana ze składki, lecz z dotacji budżetowej. Co w przypadku trudniejszych gospodarczo lat? Podwyżka kwotowa spłaszcza strukturę świadczeń, zatem pytanie o długofalowe skutki stosowania takiego mechanizmu. Wpisanie kwoty wprost w ustawie byłoby mało elastyczne i podatne choćby na inflację. A poza tym jaka to miałaby być kwota?
Z ustawy o 13. emeryturze, która została już uchwalona przez Sejm, wynika, że zmienił się termin, do kiedy należy przejść na emeryturę, aby nabyć prawo do trzynastki. W zeszłym roku prawo do tego świadczenia nabywały osoby, które na emeryturę przeszły do końca kwietnia. W tym roku ta data została przesunięta na koniec marca. Skąd ta zmiana?
W zeszłym roku 13. emerytura miała charakter jednorazowego świadczenia pieniężnego. Prace nad świadczeniem ruszyły dość późno. Sama ustawa została uchwalona 4 kwietnia 2019 r., więc trudno byłoby wypłacić świadczenie w kwietniu. Od bieżącego roku trzynastka została uregulowana jako dodatkowe roczne świadczenie pieniężne. W ustawie z 9 stycznia 2020 r. określono, że trzynastka zostanie wypłacona w kwietniu. Prawo do niej przysługuje osobom posiadającym prawo do emerytury, renty lub innych wymienionych w ustawie świadczeń na dzień 31 marca. Nie trzeba składać żadnego dodatkowego wniosku. Trzynastka wyniesie 1200 zł brutto, na rękę najczęściej będzie to 981 zł. Całkowity skutek wypłaty tych świadczeń dla ZUS, KRUS i systemu mundurowego to prawie 12 mld zł.
Czytaj także: