Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 26 lipca 2017 r. (I UK 313/16).
Przedmiotowa sprawa dotyczyła odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w przedmiocie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Na mocy wyroku sądu okręgowego decyzja ZUS została zmieniona poprzez przyznanie odwołującemu się prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 19 grudnia 2012 r. na okres 2 lat. Sąd ustalił, że odwołujący się, z wykształcenia technik mechanik, pracował jako kierownik sklepu i prezes spółki, a ostatnio był zatrudniony w charakterze przedstawiciela handlowego. Na bazie opinii biegłych sąd uznał, że naruszenie sprawności organizmu odwołującego się, z powodu schorzeń narządu ruchu, układu krążenia i wieloletniej cukrzycy, nie powodują znacznego ograniczenia jego zdolności do pracy. Sąd okręgowy stwierdził, że stan zdrowia wnioskodawcy czyni go osobą częściowo, okresowo niezdolną do pracy. Z tego powodu uznał odwołanie za zasadne.
Od powyższego wyroku odwołał się organ rentowy. Sąd apelacyjny, po przeprowadzeniu dowodów z opinii dwóch kolejnych biegłych na okoliczność oceny stanu zdrowia odwołującego się, jego zdolności do pracy, zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie. Sąd ten, odnosząc się do poziomu kwalifikacji odwołującego się, podkreślił, że ma on wykształcenie średnie zawodowe, z zawodu jest technikiem mechanikiem, pracował w latach 1990-2007 jako kierownik sklepu-magazynu, wiceprezes i prezes spółki, od 2 maja do 31 lipca 2012 r. był zatrudniony na czas określony jako kierowca-przedstawiciel handlowy. Z wywiadu zawodowego załączonego przez odwołującego się do akt orzeczniczych ZUS, wypełnionego przez pracodawcę w 2007 r., wynika, że od 16 grudnia 1991 r. do 2007 r. wnioskodawca pracował jako prezes spółki w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem sądu, gdyby nawet przyjąć, że z powodu stanu narządu wzroku odwołujący się nie może wykonywać pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku kierowcy – przedstawiciela handlowego, nie oznacza to jeszcze, że w znacznym stopniu utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolność do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia nie jest bowiem wystarczającą przesłanką nabycia prawa do renty, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowania, że mimo upośledzenia sprawności organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu. Sąd podkreślił, że istotne znaczenie ma okoliczność, że ostatnio wykonywana praca na stanowisku kierowcy – przedstawiciela handlowego odnosi się tylko do okresu 3 miesięcy i nie oznacza przekwalifikowania wyłącznie do zawodu kierowcy. Sąd wskazał, że odwołujący się ma znacznie szersze kwalifikacje wyznaczone poziomem jego wykształcenia i zdobytym przez ponad 34 lata pracy zawodowej doświadczeniem w pracy na stanowiskach: handlowca, specjalisty ds. transportu, ale też pracy związanej z kierowaniem sklepem, magazynem, zarządzaniem spółką. W konsekwencji tych ustaleń ograniczenie zdolności do pracy w zawodzie kierowcy z powodu schorzeń narządu wzroku nie oznacza w przypadku wnioskodawcy utraty w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji.
Odwołujący się zaskarżył w całości wyrok sądu apelacyjnego. Skarga kasacyjna okazała się nie mieć uzasadnionych podstaw, a Sąd Najwyższy potwierdził rozważania prawne sądu II instancji.
Komentarze eksperta
Elżbieta Smirnow, radca prawny, Kancelaria Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy Sp.k.
