Jak wygląda inwestowanie funduszy UE w badania i rozwój?
Jeżeli patrzymy na różne obszary wsparcia to w poprzedniej perspektywie wielką słabością była realizacja projektów informatycznych. Teraz realizacja Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa przebiega całkiem sprawnie. Zaczęliśmy sobie radzić w tej materii i jest w tym duża zasługa Ministerstwa Cyfryzacji.
Słabo radziliśmy sobie na kolei.
Nie myślałem, że to tak szybko nastąpi, ale projekty kolejowe idą sprawniej. No może jeszcze nie tak, jak byśmy sobie tego wszyscy życzyli, ale ich tempo realizacji jest dwa razy szybsze niż w analogicznym okresie poprzedniego okresu programowania.
Wróćmy do B+R?
Słusznie pan redaktor zauważył, że obszarem, w którym nie do końca jesteśmy usatysfakcjonowani jest innowacyjność. Stopień realizacji projektów B+R jest w ostatnich latach najwolniejszy. Tu mamy największe odstępstwa od zakładanych celów, ale mam nadzieję, że będzie lepiej.
W Narodowym Centrum Badań i Rozwoju zmienił się dyrektor?
Jak mówiłem na początku, na zmiany musimy być przygotowani. Obserwujemy je, ale też traktujmy jako szanse na lepsze funkcjonowanie danej instytucji.
Co z negocjacjami nowej unijnej perspektywy finansowej?
Postęp w tzw. negocjacjach technicznych czyli dotyczących zawartości przygotowywanych rozporządzeń był znaczący w pierwszej połowie br. podczas prezydencji rumuńskiej. Udało się dużo osiągnąć także nam. Te rozmowy są bardzo trudne. Interesy i poglądy państw członkowskich UE są w niektórych kwestiach bardzo rozbieżne. Często dojście do kompromisu jest naprawdę bardzo trudne.
Na czym nam zależy w tych rozmowach?
Przykładowo w transporcie bardzo ważne było dla nas żeby w unijną politykę transportową wpisać Via Carpathię jako nowy korytarz transportowy i Centralny Port Komunikacyjny (CPK). CPK też nie jest w sieci TEN-T. Udało się nam wraz z KE wypracować takie rozwiązanie. Te inwestycje wpisano do specjalnego aneksu do rozporządzenia dotyczącego instrumentu „Łącząc Europę 2". A to główny instrument polityki transportowej w UE nastawiony na tworzenie sieci TEN-T. Mocno walczyliśmy o umożliwienie wsparcia infrastruktury gazowej. Doskonale wiemy, jak jest ona ważna w naszym kraju. To że mamy dostęp do gazu innego niż z Rosji poprzez terminal w Świnoujściu i dostawy z USA jest dla nas bardzo ważne z punktu widzenia gospodarczego, politycznego i bezpieczeństwa. Terminal w Świnoujściu będziemy rozbudowywać. Decyzje już zapadły. Mamy w rozporządzeniach zapewnienie, że pomimo tego, że w nowej perspektywie w polityce spójności wskazuje się, że nie będzie żadnego finansowania inwestycji związanych z paliwami kopalnymi, to mamy wynegocjowany wyjątek. W naszym przypadku sieci przesyłowe, zastępujące źródła energii cieplnej i elektrycznej oparte na węglu, będą mogły być wymieniane i finansowane z nowego budżetu UE.
A na co KE stawia w nowej perspektywie finansowej?
Przede wszystkim nowa perspektywa ma być prostsza. Na to liczymy i to się chyba uda, bo do tej pory było niestety tak, że KE deklarowała uproszczenia, a finalnie było dokładnie odwrotnie. Widać to po liczbie, objętości i treści rozporządzeń oraz po woli odpowiadających za nie urzędników. Będzie mniej priorytetów czyli tzw. celów tematycznych. Teraz jest ich aż jedenaście. Po 2020 r. ma być ich znacznie mniej. Najważniejszy będzie ten związany z innowacyjnością, konkurencyjnością. Podzielamy takie podejście, bo można uznać, że w Polsce procesy wypełniania luki infrastrukturalnej mamy już zaawansowane. Mamy jeszcze potrzeby i o nich wyraźnie mówimy, ale chcemy w najbliższych latach mocno postawić na wspieranie innowacyjności. Nie tylko poprzez dotacje, ale także przez różne instrumenty finansowe.
Jak idą negocjacje finansowe dotyczące wysokości nowego budżetu UE?
U nas w rządzie zawsze tak było i jest teraz, że za negocjacje wspólnego budżetu UE odpowiada Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Teraz osobą odpowiedzialną za ten obszar jest wiceminister Konrad Szymański.
I co ustalono?
Trzeba przyznać, że postęp w tych negocjacjach jest niewielki. Obawiam się, że nic znaczącego nie da się w br. ustalić. Powinniśmy przygotować się na przyszły rok, ale też nie wiadomo, czy nie obędzie się bez specjalnego spotkania na najwyższym szczeblu.
Płatnicy netto do wspólnej kasy UE nadal chcą uszczuplić budżet? Nad UE wciąż wisi też brexit czyli wyjście Wielkiej Brytanii ze Wspólnoty?
Brexit pozostaje kluczowym problemem, bo nadal nie wiemy, czy Wielka Brytania opuści UE czy też może jednak nie. To ma olbrzymi wpływ na dalszy ciąg zdarzeń, bo kraj ten wpłaca 12-14 mld euro rocznie do wspólnego budżetu UE pozostając jednym z największych płatników.
Negocjacje finansowe ruszą dopiero jak będzie wiadomo co z Brytyjczykami?
Mam nadzieję, że rozmowy wystartują w październiku br., ale nie jest to wielka nadzieja. Sądzę, że poważne rozmowy zostaną przesunięte na pierwszą połowę 2020 r. A szansa na porozumienie to już zapewne kwestia drugiej połowy 2020 r. kiedy to prezydencję będą sprawowały Niemcy.
Jerzy Kwieciński jest od stycznia 2018 r. ministrem inwestycji i rozwoju. Wcześniej, od 20 listopada 2015 r., był sekretarzem stanu w Ministerstwie Rozwoju. Członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP. W latach 2005–2008 wiceminister rozwoju regionalnego. Ukończył m.in. Politechnikę Warszawską i studia MBA.
