Najnowsza nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług ma – jak to zapowiadał rząd – uszczelnić system VAT. Oznacza to m.in. zmianę systemu rozliczeń i nowe obowiązki dla sprzedawców i nabywców niektórych towarów.
W załączniku nr 11 do ustawy rozszerzono listę towarów podlegających reżimowi tzw. odwrotnego obciążenia VAT. Chodzi o naliczanie podatku przez nabywcę, a nie sprzedawcę. W ten sposób sprzedawca nie otrzymuje od nabywcy kwoty VAT w cenie towaru i nie ma tym samym pokusy, by „zniknąć" z rynku bez jego rozliczenia z fiskusem.
Dotychczas wyłudzenia VAT zdarzały się często na rynku elektroniki oraz metali szlachetnych. Dlatego teraz reżimowi temu poddano platynę nieobrobioną plastycznie lub w postaci półproduktu czy proszku oraz procesory elektroniczne (w tym przypadku przy transakcjach powyżej 20 tys. zł). To rozszerzenie dzisiejszych przepisów, które już wymagają odwróconego VAT na niektóre metale szlachetne oraz laptopy, smartfony czy tablety. Nowością w ustawie jest też odwrócony VAT na 20 rodzajów robót budowlanych. Na tym rynku plaga wyłudzania VAT panuje wśród małych firm – podwykonawców, którzy znikają z rynku bez rozliczania VAT. Reżimowi temu wciąż będą podlegały też specyficzne usługi, jakimi jest przenoszenie praw do emisji gazów cieplarnianych.
Nowela rozszerza też zastosowanie innego środka przeciwdziałającego wyłudzeniom VAT – solidarnej odpowiedzialności nabywcy i sprzedawcy za uiszczenie podatku. W załączniku nr 13 do ustawy pojawia się olej z rzepaku. Na rynku tego oleju, z którego produkuje się m.in. biokomponenty do paliw, oszustwa były widoczne w ostatnich latach, mimo bardzo aktywnych działań kontroli skarbowej. Jednak w wielu przypadkach opisywanych na łamach „Rz" takie działania kończyły się nałożeniem podatku na uczciwych podatników, którzy nie mieli świadomości, że w łańcuchu sprzedaży olejów działają oszuści.
Solidarna odpowiedzialność będzie dotyczyła także niektórych towarów elektronicznych. Chodzi o dyski twarde do komputerów (HDD) oraz dyski SSD do oprogramowania użytkowego i filmów.
