W praktyce życia gospodarczego zdarza się, że przedsiębiorcę dotykają przejściowe problemy z płynnością finansową. Przyczyną są nierzadko zatory w zapłacie należności, które często odbijają się na terminowości płatności przedsiębiorcy wobec kontrahentów.
W ustawach o podatkach dochodowych nie obowiązują już rozwiązania nakazujące zalegającemu z płatnościami przedsiębiorcy korygowanie wysokości kosztów uzyskania przychodów. Natomiast w VAT obowiązek korekty wartości odliczonego podatku naliczonego nie dość że jest obowiązkiem podatnika, to jeszcze jego ewentualne naruszenie obwarowane jest dotkliwą sankcją podatkową.
Z art. 89b ust. 1 ustawy o VAT wynika, że w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury. Musi to zrobić w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Obowiązek tej korekty ma charakter bezwzględny i – co szczególnie istotne i błędnie interpretowane przez niektórych podatników – niezależny od skorzystania przez kontrahenta z tzw. ulgi na złe długi, która polega na prawie do pomniejszenia wartości podstawy opodatkowania i wartości podatku należnego w związku z brakiem zapłaty w terminie 150 dni, licząc od ustalonego terminu płatności. Ponieważ jednak obowiązek korekty odnosi się do odliczonej kwoty podatku naliczonego, korekty takiej nie robią podatnicy w stosunku do zaległych faktur, z których nie mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego lub pomimo istnienia uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego faktycznie z tego uprawnienia nie skorzystali. Co więcej, omawianej korekty nie robią także:
- dłużnicy, którzy uregulowali należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności,
- dłużnicy, którzy w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150. dzień od dnia upływu terminu płatności, znajdują się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego lub w trakcie likwidacji.
