- Prowadzę jednoosobowa działalność gospodarczą. Nie jestem podatnikiem VAT. W 2013 r. wykupiłem samochód osobowy z leasingu na firmę. Obecnie chciałbym go wycofać z majątku firmy i używać tylko do celów prywatnych. Słyszałem, że taka operacja wiąże się ze zmianą opodatkowania działalności, tzn. muszę przejść na VAT. Czy to prawda? – pyta czytelnik.
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że potocznie pojęcie podatnika VAT utożsamiane jest z podatnikiem zarejestrowanym jako taki podatnik. Jest to błąd, gdyż podatnikami VAT są wszelkie podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu VAT (zob. art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT). A zatem nie tyle nie jest Pan podatnikiem VAT, co nie jest Pan zarejestrowanym podatnikiem VAT. Zapewne wynika to z tego, że korzysta Pan z tzw. zwolnienia podmiotowego (podatnicy korzystający z tego zwolnienia nie muszą się bowiem rejestrować jako podatnicy VAT – zob. art. 96 ust. 3 ustawy o VAT). Tak też zakładam na użytek dalszej części odpowiedzi.
Zaliczane do środków trwałych
Nie wszyscy podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT wynika, że ze zwolnienia tego nie mogą korzystać, między innymi, podatnicy dokonujący dostaw samochodów osobowych (samochody osobowe są bowiem towarami opodatkowanymi podatkiem akcyzowym). Nie dotyczy to jednak samochodów osobowych (innych niż będące nowymi środkami transportu) zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji (zob. art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b tiret trzecie ustawy o VAT).
Liczy się sama możliwość
W przepisie tym mowa jest o samochodach „zaliczanych", a nie „zaliczonych" do środków trwałych podlegających amortyzacji. Istotne jest zatem nie tyle faktyczne zaliczenie samochodów osobowych do środków trwałych podlegających amortyzacji, co istnienie takiej możliwości. Jest to o tyle istotne, że na gruncie przepisów o podatku dochodowym samochody o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą stanowią środki trwałe (zob. przykładowo art. 22a ust. 1 ustawy o PIT), a więc podlegają amortyzacji. Co prawda w przypadku środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3500 zł (dotyczy to większości samochodów osobowych wykupowanych z leasingu) amortyzacja nie jest konieczna (zob. art. 22d ust. 1 ustawy o PIT), lecz rezygnacja z amortyzacji jest fakultatywna.
Uważam w związku z tym, że również samochody osobowe, które ze względu na wartość początkową nieprzekraczającą 3500 zł, nie zostały zaliczone do środków trwałych podlegających amortyzacji, są samochodami osobowymi „zaliczanymi przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji". Zapewne tylko z tego powodu dostawa przedmiotowego samochodu, w tym przekazanie go na cele osobiste, nie może wyłączyć prawa do korzystania przez Pana ze zwolnienia podmiotowego.