Bez faktur podatku nie odliczysz

Osoba prowadząca działalność gospodarczą musi zapłacić VAT od sprzedaży. To jednak nie znaczy, że zawsze ma prawo do odliczenia go od zakupów.

Publikacja: 22.11.2018 16:04

Bez faktur podatku nie odliczysz

Foto: 123RF

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok ważny dla wszystkich, którzy prowadząc działalność, przywiązują małą wagę do formalności. Podkreślił, że prawo do odliczenia VAT jest jedną z podstawowych zasad wspólnego unijnego systemu. Żeby jednak z niego skorzystać, trzeba mieć dowody potwierdzające zakupy. Nie wystarczy samo oszacowanie poniesionych wydatków. Spór z fiskusem toczył się w Rumunii, ale tę konkluzję powinni zapamiętać wszyscy podatnicy.

Czytaj także: Odliczenie nawet bez faktury VAT

O co chodziło w rozpatrywanej sprawie? Mężczyzna wybudował kompleks mieszkalny. Było w nim 16 domów jedno- i wielorodzinnych (w sumie 90 mieszkań). Posiadał też działki ze zgodami na budowę domów.

Przez cztery lata sprzedał ponad 100 nieruchomości za łączną kwotę ponad 4 mln euro. Już w pierwszym roku przekroczył limit zwolnienia z VAT.

Sprzedawca jest przedsiębiorcą

Skarbówka uznała, że jest prowadzącym działalność gospodarczą podatnikiem i powinien się zarejestrować. Ponieważ tego nie zrobił i nie składał też deklaracji, urzędnicy obliczyli mu, jaki powinien zapłacić podatek. A także odsetki za zwłokę. Łączna kwota zaległości podatkowych wyniosła ponad 1,2 mln euro.

Mężczyzna kwestionował obliczenia urzędników, twierdząc, że miał prawo do odliczenia podatku przy zakupach. Nie przedstawił wprawdzie oryginałów dokumentów potwierdzających inwestycje, ale chciał się powołać na opinie biegłych, którzy na podstawie ilości wykonanych robót lub liczby robotników oszacują podlegającą odliczeniu kwotę VAT.

Materialne i formalne warunki

Czy unijne przepisy dopuszczają takie postępowanie? O to rumuński sąd zapytał Trybunał Sprawiedliwości UE. Ten przypomniał, że prawo do odliczenia jest podstawą wspólnego systemu VAT. Tego prawa nie można, co do zasady, ograniczać. System musi bowiem zapewniać całkowitą neutralność obciążeń podatkowych działalności gospodarczej.

Żeby skorzystać z prawa do odliczenia, muszą być spełnione dwie materialne przesłanki. Po pierwsze, dany podmiot musi być podatnikiem. Po drugie, nabyte towary i usługi powinny być wykorzystywane na potrzeby jego własnych opodatkowanych transakcji.

Jest też formalna przesłanka: posiadanie faktury. Zdaniem Trybunału podstawowa zasada neutralności VAT wymaga, by prawo do odliczenia podatku naliczonego zostało przyznane po spełnieniu przesłanek materialnych, nawet jeśli podatnicy nie spełnili niektórych wymagań formalnych.

Niemniej ciężar udowodnienia spełnienia przesłanek skorzystania z prawa do odliczenia spoczywa na podatniku, który o nie wnioskuje. Jest więc zobowiązany do przedstawienia obiektywnych dowodów, że towary i usługi zostały mu rzeczywiście dostarczone i wyświadczone.

Oszacowanie nie wystarczy

Takimi dowodami, potwierdzającymi zakup towarów bądź nabycie usług, mogą być przede wszystkim dokumenty znajdujące się w posiadaniu dostawców lub usługodawców. Oszacowanie wynikające z opinii biegłego może je uzupełnić lub zwiększyć ich wiarygodność, lecz nie zastąpić. Sama opinia biegłego nie mogłaby wykazać, że inwestor faktycznie zapłacił podatek od transakcji dokonanych w celu budowy kompleksu mieszkalnego.

Reasumując, podatnik, który nie jest w stanie przedstawić dowodu na zapłacony przez niego VAT poprzez okazanie faktur lub jakiegokolwiek innego dokumentu, nie może skorzystać z prawa do odliczenia VAT jedynie na podstawie oszacowania wynikającego z opinii biegłego. Unijne przepisy na to nie pozwalają (sygn. C 664/16, Lucretiu Hadrian Vadan).

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok ważny dla wszystkich, którzy prowadząc działalność, przywiązują małą wagę do formalności. Podkreślił, że prawo do odliczenia VAT jest jedną z podstawowych zasad wspólnego unijnego systemu. Żeby jednak z niego skorzystać, trzeba mieć dowody potwierdzające zakupy. Nie wystarczy samo oszacowanie poniesionych wydatków. Spór z fiskusem toczył się w Rumunii, ale tę konkluzję powinni zapamiętać wszyscy podatnicy.

Czytaj także: Odliczenie nawet bez faktury VAT

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego