Rekompensata za przewóz a VAT

Otrzymując od gminy rekompensatę spółka uzyskuje środki na pokrycie kosztów związanych wykonywaniem usług przewozowych.

Publikacja: 20.11.2018 04:15

Rekompensata za przewóz a VAT

Foto: Fotolia.com

Rekompensata otrzymywana od gminy tytułem świadczenia publicznych usług przewozowych w autobusach komunikacji miejskiej ma na celu pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tych usług, a jej zadaniem jest wyrównanie strat poniesionych przez spółkę komunalną z tego tytułu. Nie stanowi ona zatem dopłaty do ceny usług świadczonych przez spółkę i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1692/16.

Wniosek o interpretację

Spółka wystąpiła o udzielenie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku VAT. We wniosku wskazała, że została utworzona na podstawie uchwały rady gminy, a gmina jest właścicielem 100 proc. jej udziałów. Spółka świadczy publiczne usługi przewozowe w zakresie transportu pasażerów autobusami komunikacji miejskiej, który to obowiązek nałożono na nią w trybie władczym, na podstawie ww. uchwały rady gminy. W oparciu o podpisaną z gminą umowę wykonawczą spółka realizuje zadanie własne gminy w zakresie świadczenia publicznych usług przewozowych w autobusowej komunikacji miejskiej.

Czytaj także: VAT: miejsce świadczenia usług spedycyjnych

Spółka uprawniona jest do uzyskiwania przychodów ze sprzedaży biletów oraz opłat dodatkowych, nie ma jednak wpływu na ustalenie ceny świadczonych usług, jak również na wysokość zwolnień za odpłatności za przejazdy, te bowiem ustalane są stosowną uchwałą rady gminy. Osiągane przez spółkę przychody nie wystarczają jednak na pokrycie kosztów działalności komunikacyjnej, w związku z czym spółka w oparciu o obowiązującą umowę wykonawczą otrzymuje od gminy otrzymuje rekompensatę za świadczone usługi przewozowe. Wysokość rekompensaty ustalana jest zgodnie z przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym i stanowi różnicę pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi przez spółkę w związku z realizacją przez nią publicznych usług przewozowych w autobusach komunikacji miejskiej (powiększonych o rozsądny zysk), a przychodami osiągniętymi w związku z realizacją tych usług.

Uzyskana rekompensata nie ma wpływu na cenę usługi przejazdu pasażerów środkami komunikacji miejskiej (bilety) i nie można jej przyporządkować konkretnej usłudze. Rekompensata ta ma więc charakter podmiotowy. Gmina planuje wprowadzenie bezpłatnych przejazdów dla wszystkich pasażerów komunikacji miejskiej i w związku z tym rekompensata za świadczone usługi przewozowe w autobusach komunikacji miejskiej pokrywać będzie 100 proc. kosztów działalności komunikacyjnej (podstawowej) powiększonych o rozsądny zysk. Uzyskana rekompensata nadal nie będzie miała wpływu na cenę usługi przejazdu pasażerów środkami komunikacji miejskiej (przejazdy bezpłatne) i nie można jej będzie przyporządkować konkretnej usłudze.

Spółka zapytała czy prawidłowo uznaje, że otrzymywana przez nią rekompensata nie podlega opodatkowaniu VAT i w związku z tym fakt jej przekazania można dokumentować notami księgowymi. Sama stanęła na stanowisku, że rekompensata, którą otrzyma od gminy przeznaczona na dofinansowanie kosztów nie stanowi obrotu będącego podstawą opodatkowania VAT, ponieważ nie ma bezpośredniego wpływu na cenę, jaką pasażer będzie zobowiązany zapłacić za bilet i w związku z tym nie wypełnia dyspozycji art. 29a ust. 1 ustawy VAT.

Stanowisko organu podatkowego

Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji z 8 stycznia 2016 r. uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Stwierdził, że otrzymywana rekompensata stanowi dopłatę w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT mającą bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez spółkę. Uzyskanie rekompensaty pozwala bowiem spółce na świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego z zastosowaniem cen biletów, czy też zwolnień z odpłatności za przejazdy komunikacją miejską określonych uchwałą rady miasta. Jakkolwiek nie ma ona wpływu na ustalenie ceny świadczonych usług oraz wysokość zwolnień za odpłatności za przejazdy w komunikacji miejskiej, to jednak rekompensata stanowi dopłatę do świadczonych usług z zastosowaniem narzuconego spółce poziomu cen biletów oraz stosowania określonych zwolnień z odpłatności. Stanowi zatem dopłatę, która ma bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez stronę.

Organ podkreślił także, że gdyby nie otrzymywana rekompensata, z ekonomicznego punktu widzenia spółka nie byłaby w stanie świadczyć usług transportu miejskiego w narzuconych jej cenach i z zastosowaniem określonych zwolnień z odpłatności. Otrzymana kwota rekompensaty ma zatem bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez spółkę i na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT stanowi element podstawy opodatkowania. Zapłatą za świadczone przez spółkę usługi jest bowiem nie tylko otrzymywana zapłata za bilety, ale również otrzymana rekompensata, stanowiąca – wbrew stanowisku spółki - dopłatę do ceny świadczonych przez nią usług.

Wyrok NSA

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, który w wyroku z 13 czerwca 2016 r., sygn. I SA/Bd 233/16, nie zgodził się ze stanowiskiem organu i interpretację uchylił. Od wyroku WSA organ podatkowy złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ten jednak utrzymał ww. wyrok w mocy. W uzasadnieniu wskazał, że dla określenia charakteru omawianej rekompensaty kluczowe jest to, że jest ona uregulowana w sposób ustawowy, tj. w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym.

Ustawa ta reguluje kwestie finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej, a zawarte w niej przepisy przewidują finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej w taki sposób, że operator – jakim w tym przypadku jest spółka – otrzymywać będzie rekompensatę z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do przejazdów ulgowych ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora, a więc w drodze aktów prawa miejscowego, czy też poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. A zatem to przepisy ustawowe decydują w tym przypadku zarówno o cenie usługi (przepisy ustawowe w rozumieniu oczywiście aktów wykonawczych, jakimi są przepisy prawa miejscowego), jak i o zasadach przyznawania rekompensat. Otrzymując od gminy rekompensatę spółka uzyskuje zatem środki na pokrycie kosztów związanych wykonywaniem usług przewozowych, a środki te mają na celu wyrównanie straty jaką ponosi w związku ze świadczeniem usługi publicznej. Nie stanowi ona zatem dopłaty do ceny wykonywanych usług przewozowych, jej istotą jest bowiem pokrycie kosztów działalności statutowej przedsiębiorstwa, będącego w istocie gminną spółką komunalną.

Komentarz eksperta

Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy, partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe

Stanowisko sądu znajduje uzasadnienie również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przykładowo w wyroku w sprawie C-184/00 ASBL, jak również w wyroku w sprawie C-353/00 Keeping Newcastle Warm Ltd. Stwierdzono w nich, że aby otrzymana przez podatnika dotacja podlegała opodatkowaniu VAT musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy tą dotacją a ceną świadczonej usługi lub dostarczanego towaru. Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia, tj. jeśli świadczenie dzięki takiej dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę, to taką dotację można uznać za element wynagrodzenia, w oparciu o które wylicza się podstawę opodatkowania VAT. Jeżeli natomiast tego rodzaju związek nie występuje i taka dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanym z danymi konkretnymi dostawami towarów czy też ze świadczeniem usług, to należy ją traktować jako niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Rekompensata otrzymywana od gminy tytułem świadczenia publicznych usług przewozowych w autobusach komunikacji miejskiej ma na celu pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem tych usług, a jej zadaniem jest wyrównanie strat poniesionych przez spółkę komunalną z tego tytułu. Nie stanowi ona zatem dopłaty do ceny usług świadczonych przez spółkę i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1692/16.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe