Kupno i sprzedaż bitcoinów są zwolnione z VAT - wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE

Wymiana walut tradycyjnych na bitcoiny i odwrotnie to odpłatne świadczenie usług, które należy traktować tak jak inne usługi finansowe.

Publikacja: 02.11.2015 05:00

Kupno i sprzedaż bitcoinów są zwolnione z VAT - wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE

Foto: 123RF

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie Skatteverket/David Hedqvist (C-264/14).

Stan faktyczny

David Hedqvist, obywatel szwedzki, zamierzał świadczyć usługi polegające na wymianie tradycyjnej waluty na wirtualną walutę bitcoin i odwrotnie. Bitcoin jest walutą wirtualną używaną do płatności między osobami prywatnymi w internecie i w niektórych sklepach internetowych, które akceptują taką formę płatności. Bitcoiny są zapisywane w pliku na komputerze użytkownika lub na komputerze osoby trzeciej oferującej takie usługi i są przenoszone wyłącznie w formie elektronicznej. Nie są one emitowane przez określony podmiot, lecz są tworzone w sieci za pomocą określonego algorytmu, stworzonego przez dotychczas nieujawnioną osobę. Bitcoiny nie zostały uznane w żadnym państwie za prawny środek płatniczy. Użytkownicy mogą kupować i sprzedawać tę walutę na podstawie kursów wymiany. Przed rozpoczęciem przeprowadzania takich transakcji D. Hedqvist wystąpił do szwedzkiej komisji prawa podatkowego o wydanie interpretacji w celu ustalenia, czy powinien płacić VAT w związku z kupnem i sprzedażą bitcoinów.

Po przeanalizowaniu sprawy komisja orzekła, że bitcoin jest środkiem płatniczym używanym w sposób odpowiadający prawnym środkom płatniczym, a w konsekwencji transakcje, które zamierza przeprowadzać D. Hedqvist, powinny być zwolnione z VAT.

Skatteverket – szwedzki organ podatkowy – wniósł skargę na decyzję komisji prawa podatkowego do najwyższego sądu administracyjnego w Szwecji, podnosząc, że transakcje, które zamierza przeprowadzać D. Hedqvist, nie wchodzą w zakres zwolnień przewidzianych w dyrektywie VAT, a więc powinny podlegać opodatkowaniu tym podatkiem. W tych okolicznościach szwedzki sąd zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniem, czy takie transakcje są objęte VAT, a w razie odpowiedzi twierdzącej – czy są z tego podatku zwolnione.

Rozstrzygnięcie

W wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie C?264/14 Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że transakcje wymiany waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty bitcoin (i odwrotnie) są odpłatnym świadczeniem usług w rozumieniu dyrektywy VAT. Zdaniem Trybunału treścią tych usług jest wymiana różnych środków płatniczych. Ponadto istnieje bezpośredni związek pomiędzy usługą świadczoną przez D. Hedqvista a otrzymywanym przez niego wynagrodzeniem. Wynagrodzeniem tym jest marża, która wynika z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej nabywa on waluty, a ceną, po jakiej sprzedaje je klientom. Niemniej jednak transakcje te są zwolnione z VAT, tak jak zwolnione z VAT są transakcje dotyczące „walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy". Zdaniem Trybunału zwolnienie to zostało ustanowione w celu zaradzenia trudnościom związanym z ustaleniem podstawy opodatkowania i kwoty podatku podlegającego odliczeniu, które pojawiają się w przypadku opodatkowania transakcji finansowych. W efekcie opodatkowywanie obrotu bitcoinami efektywną stawką podatku byłoby częściowo sprzeczne z celem zwolnienia ustanowionego w dyrektywie.

Komantarz eksperta

Paulina Bąk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO

Trybunał zrównał bitcoina z innymi walutami

Wyrok w sprawie C?264/14 jest niezwykle ważny dla tych podmiotów, które posługują się wirtualną walutą. Zwolnienie z VAT było bowiem warunkiem tego, żeby bitcoin mógł spełniać funkcję, dla której został stworzony, czyli płatniczą. Chociaż biorąc pod uwagę sposób emisji, bitcoin nie może być pod względem prawnym klasyfikowany jako środek płatniczy, to jednak w praktyce pełni właśnie taką funkcję. Odmiennego traktowania opodatkowania VAT bitcoinów nie uzasadniają argumenty dotyczące braku stabilności ich wartości oraz ich podatności na oszustwa. Podobne rodzaje ryzyka mogą też wystąpić w odniesieniu do walut tradycyjnych. Trybunał stwierdził, że takie argumenty powinny być rozważane wyłącznie w ramach państwowego nadzoru nad rynkami finansowymi, a przepisy w zakresie VAT są niezależne od prawa nadzoru. Nawet gdy jakieś zachowanie zostanie zakazane na podstawie prawa nadzoru, nie ma to wpływu na jego ocenę w zakresie VAT. Dlatego kwestia, czy bitcoiny są „dobrą" czy „złą" walutą, nie ma tu znaczenia. Wyrok ten nie jest jednak zaskoczeniem, ponieważ jest zgodny z konkluzjami opinii rzecznika generalnego Juliane Kokott z 16 lipca 2015 r. Miejmy nadzieję, że wyrok zostanie zaakceptowany i uwzględniony także przez polskie organy podatkowe. Obecnie w indywidualnych interpretacjach podatkowych dominuje pogląd, że obrót bitcoinami to usługa elektroniczna, która podlega opodatkowaniu VAT i jednocześnie nie może korzystać ze zwolnienia z tego podatku (m.in. interpretacje Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 stycznia 2014 r., ILPP1/443-912/13-2/AW, i Izby Skarbowej w Łodzi z 7 kwietnia 2014 r., IPTPP2/443-52/14-6/IR).

Na szczęście zdarzają się także zdania odmienne. Przykładowo w interpretacji z 24 czerwca 2014 r. (IPPP2/ 443-334/14-2/BH) Izba Skarbowa w Warszawie wskazała, że umarzanie zobowiązań za pomocą alternatywnego środka płatniczego, jakim jest bitcoin, w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT.

Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 22 października 2015 r. w sprawie Skatteverket/David Hedqvist (C-264/14).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona