Pakiet paliwowy to potoczna nazwa dla rozwiązań wprowadzonych ustawą z 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, obowiązującą od 1 sierpnia br. Pakiet ten wprowadził do ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym, a także ustawy – Prawo energetyczne i kodeksu karnego skarbowego (dalej: k.k.s.) wiele nowych rozwiązań, których głównym celem jest przeciwdziałanie wyłudzeniom VAT w obrocie paliwami i ograniczanie szarej strefy w obrocie paliwami z zagranicą. Pytanie jednak, czy podmioty, które nie zajmują się obrotem paliwami, a jedynie nabywają je z przeznaczeniem do produkcji innych wyrobów akcyzowych, również podlegają nowej regulacji. Klasycznym przykładem takiej działalności jest produkcja olejów smarowych (m.in. CN 2710 1991) wykorzystująca oleje napędowe (CN 2710 1943).
Poprzedni stan prawny
Do 31 lipca br. wprowadzanie do składu podatkowego oleju napędowego przemieszczanego z innego niż Polska państwa UE w procedurze zawieszenia poboru akcyzy wiązało się z obowiązkiem informowania Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych o podmiotach, na rzecz których w danym miesiącu dokonano przemieszczeń paliw silnikowych oraz o nabytych paliwach (art. 48 ust. 10 ustawy o podatku akcyzowym w brzmieniu obowiązującym do 1 sierpnia br.). Jeśli podmiot prowadzący skład podatkowy nabył i przemieścił w procedurze zawieszenia poboru akcyzy do swojego składu podatkowego paliwa silnikowe, które stanowiły jego własność, to nie był zobowiązany do informowania o tym fakcie Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych. Obowiązek informowania aktywował się wówczas, gdy podmiot prowadzący skład podatkowy przemieszczał wewnątrzwspólnotowo w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy olej napędowy będący własnością podmiotu trzeciego.
Kiedy potrzebny był wpis do rejestru
Najważniejsze obostrzenie było jednak uregulowane w art. 48 ust. 9 ustawy o podatku akcyzowym (również w brzmieniu do 1 sierpnia br.). Przepis ten wszedł w życie 1 stycznia 2016 r. i stanowił, że warunkiem nabycia wewnątrzwspólnotowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy paliw silnikowych, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy – Prawo energetyczne, na rzecz innego podmiotu, który jest obowiązany do uzyskania tej koncesji lub wpisu do rejestru systemu zapasów interwencyjnych, jest posiadanie przez ten podmiot wymaganej koncesji lub wpisanie tego podmiotu do rejestru systemu zapasów interwencyjnych. Przepis ten nie nakładał zatem bezwzględnego obowiązku pozyskania stosownej koncesji przez podmiot prowadzący skład podatkowy lub podmiot, na rzecz którego paliwa silnikowe przemieszczane były do Polski przez podmiot prowadzący skład podatkowy. Wskazywał jedynie, że podmiot ten powinien posiadać koncesję lub wpis do ww. rejestru, jeżeli jest on tego obowiązany na podstawie odrębnych ustaw (tj. ustawy – Prawo energetyczne oraz ustawy z 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej). Podmioty te nie były zatem każdorazowo zobowiązane do posiadania stosownej koncesji, jak i przedmiotowego wpisu.
Działalność polegająca na sprowadzaniu do Polski olejów napędowych dla produkcji olejów smarowych powodowała obowiązek pozyskania wpisu do rejestru systemu zapasów interwencyjnych przez podmioty sprowadzające te oleje do Polski. Jeśli zatem olej sprowadzał dla siebie podmiot prowadzący skład podatkowy, to ten podmiot powinien uzyskać wpis do przedmiotowego rejestru. Jeśli natomiast olej napędowy sprowadzany był przez podmiot trzeci, to ten podmiot obowiązany był do pozyskania wymienionego wpisu. Działalność ta nie stwarzała jednak obowiązku pozyskania koncesji na obrót paliwami ciekłymi i na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą (zarówno przez podmiot prowadzący skład podatkowy, jak i przez podmiot trzeci). Nie występował bowiem obrót paliwem, czyli sprzedaż oleju napędowego. Olej napędowy sprowadzony do Polski zużywany był w całości do produkcji oleju smarowego. Nie był on przedmiotem sprzedaży.
W rezultacie podmioty prowadzące składy podatkowe mogły bez ryzyka naruszenia procedury zawieszenia poboru akcyzy przemieścić wewnątrzwspólnotowo w tej procedurze olej napędowy na rzecz podmiotów trzecich (tj. na rzecz właścicieli tych olejów), jeśli podmioty te posiadały wpis do rejestru systemu zapasów interwencyjnych. Jeśli podmiot prowadzący skład podatkowy przemieszczał oleje napędowe jako ich właściciel, to nie naruszał procedury, gdy sam posiadał taki wpis.