Fiskus radzi: sprawdź kontrahenta

Przedsiębiorca może odliczyć podatek z faktur od firm czekających na wpis do VAT-owskiego rejestru. Skarbówka ostrzega jednak przed problemami.

Publikacja: 31.10.2017 07:18

Fiskus radzi: sprawdź kontrahenta

Foto: 123RF

Zakładający działalność gospodarczą, ciągle muszą długo czekać na VAT-owską rejestrację. A ich kontrahenci ciągle nie są pewni, czy odliczenie podatku z wystawianych przez nich faktur nie spowoduje sporu ze skarbówką. Fiskus oficjalnie zgadza się na odpis VAT. W praktyce jednak urzędnicy sugerują tym, którzy to zrobili, korektę rozliczeń.

Spójrzmy na sprawę opisaną nam przez jednego z przedsiębiorców. W deklaracji za maj odliczył VAT z faktury dokumentującej nabycie usługi. W październiku dostał pismo z urzędu skarbowego z informacją, że sprzedawca nie był w momencie wystawienia faktury czynnym podatnikiem VAT (tak wynika z analizy danych zawartych w Jednolitym Pliku Kontrolnym).

Urząd podkreśla, że „wystawcą faktury powinien być podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT". Dodaje, że „działania naruszające istniejący porządek prawny monitorowane są przez właściwe organy skarbowe" i prosi o „zachowanie należytej staranności przy korzystaniu z prawa do odliczenia". A na koniec: „jeżeli przy sporządzaniu deklaracji popełniono błąd, istnieje prawo jego poprawy poprzez złożenie korekty".

– Urzędnicy ewidentnie sugerują rezygnację z odliczenia i złożenie korekty deklaracji przez nabywcę – mówi Sławomir Janiak, menedżer w firmie audytorskiej Polaudit. – I wielu przedsiębiorców faktycznie tak robi, bojąc się sporu z fiskusem. Jednocześnie nabywcy domagają się od sprzedawców korekt rozliczeń transakcji, co stwarza kolejne kłopoty.

Wydłużona rejestracja

Przypomnijmy, że problemy z rejestracją VAT zaczęły się od 1 stycznia 2017 r. Urzędnicy uzbrojeni w nowe przepisy, służące do walki z wyłudzeniami podatku, zaczęli podejrzliwie traktować rozpoczynających działalność gospodarczą. Dokładnie ich sprawdzają, wizytują siedziby, weryfikują dokumenty.

– Nowi przedsiębiorcy czekają na rejestrację po kilka miesięcy – mówi Sławomir Janiak. – Urzędnicy chcą od nich informacji wykraczających poza ustawowe obowiązki, np. przedstawienia zgody właściciela lokalu na prowadzenie działalności w wynajętym lokalu. I przeprowadzają wizje lokalne w siedzibach. A ponieważ nowych firm jest dużo, a pracowników skarbówki mało, proces rejestracji coraz bardziej się wydłuża.

Prawo do odliczenia

Jak pisaliśmy w „Rzeczpospolitej" z 15 maja, przedłużająca się rejestracja to także problem dla kontrahentów nowej firmy. Fiskus twierdził bowiem, że nie mają prawa do odliczenia podatku z faktury otrzymanej od czekającego na wpis podmiotu.

18 września opisywaliśmy jednak korzystną dla przedsiębiorców interpretację (nr 0113-KDIPT1-1.4012. 288.2017.2.ŻR). Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził w niej, że przedsiębiorca może odpisać podatek, mimo że sprzedawca w momencie transakcji nie był jeszcze zarejestrowany jako podatnik VAT. Skarbówka wyraźnie tylko zastrzegła: transakcja nie może służyć do wyłudzenia VAT.

Podobne wnioski można wyciągnąć z niedawnej odpowiedzi resortu finansów na interpelację poselską nr 15666. Brak zarejestrowania dostawcy jako czynnego podatnika VAT nie pozbawia nabywcy prawa do odliczenia podatku naliczonego – napisał wiceminister finansów Paweł Cybulski. Jednocześnie jednak ostrzegł, że w takiej sytuacji przedsiębiorca musi zweryfikować wiarygodność kontrahenta. Powinien „zachować szczególną ostrożność i przedsięwziąć wszystkie działania, jakich można od niego racjonalnie oczekiwać, w celu upewnienia się, że dokonywana transakcja nie prowadzi do udziału w przestępstwie podatkowym". Jeżeli nabywca ustali, że dostawca towaru czy usługodawca nie jest wiarygodny, nie powinien przeprowadzać transakcji.

Wiceminister Cybulski wyjaśnił też, że sam fakt otrzymania faktury nie wystarczy, by nabywca odliczył z niej VAT. Aby powstało prawo do odliczenia, u wystawcy musi powstać obowiązek podatkowy.

Co mówią sądy

– Prawo do odliczenia VAT nie powinno być ograniczane tylko dlatego, że sprzedawca nie został jeszcze zarejestrowany – podsumowuje Sławomir Janiak. – Nawet jeśli fiskus się na to nie zgodzi, nabywca powinien wygrać spór w sądzie. Oczywiście pod warunkiem, że transakcja nie miała na celu wyłudzenia podatku. Potwierdza to orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, a także polskich sądów.

Przypomnijmy, że w „Rzeczpospolitej" z 24 października opisywaliśmy wyrok unijnego Trybunału w sprawie rumuńskiej spółki Paper Consult. Wynika z niego, że fiskus nie powinien kwestionować prawa do odpisu VAT, jeśli do transakcji faktycznie doszło i nie miała na celu oszustwa. Nawet jeśli sprzedawca został wykreślony z rejestru (nr C 101/16).

Dane muszą być rzetelne

W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister finansów Paweł Cybulski przypomniał, że zgodnie z obowiązującymi od początku 2017 r. przepisami urząd skarbowy po przyjęciu zgłoszenia rejestracyjnego powinien zweryfikować podane w nim informacje. Chodzi o sprawdzenie, czy dany podmiot istnieje oraz czy nie jest tzw. słupem. Fiskus zwraca szczególną uwagę na sytuacje, w których zgłoszony adres jest fikcyjny lub podmiot ubiegający się o rejestrację nie ma tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej jako siedziba firmy. Wątpliwości wzbudza też tzw. wirtualny adres.

Według Ministerstwa Finansów czas oczekiwania na wpis do rejestru VAT zależy głównie od rzetelności danych zawartych w zgłoszeniu. Gdy dane wynikające z dokumentów nie budzą wątpliwości, rejestracja trwa krócej – czytamy w odpowiedzi.

Zakładający działalność gospodarczą, ciągle muszą długo czekać na VAT-owską rejestrację. A ich kontrahenci ciągle nie są pewni, czy odliczenie podatku z wystawianych przez nich faktur nie spowoduje sporu ze skarbówką. Fiskus oficjalnie zgadza się na odpis VAT. W praktyce jednak urzędnicy sugerują tym, którzy to zrobili, korektę rozliczeń.

Spójrzmy na sprawę opisaną nam przez jednego z przedsiębiorców. W deklaracji za maj odliczył VAT z faktury dokumentującej nabycie usługi. W październiku dostał pismo z urzędu skarbowego z informacją, że sprzedawca nie był w momencie wystawienia faktury czynnym podatnikiem VAT (tak wynika z analizy danych zawartych w Jednolitym Pliku Kontrolnym).

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara