W jaki sposób rozliczyć VAT od opakowań zwrotnych

Czytaj także: Jak rozliczyć VAT od opakowań zwrotnych

Umowa niekoniecznie pisemna

- Czy umowa w sprawie zwrotu opakowań zwrotnych musi być zawarta w formie pisemnej?

Nie.

Zgodnie z zasadą swobody umów (art. 3531 kodeksu cywilnego), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W świetle zasady swobody umów można zatem dopuścić zawarcie umowy w sprawie zwrotu opakowań zwrotnych w formie ustnej. Istotne jest, że przepisy art. 29a ust. 11 i 12 ustawy o VAT nie wymagają tutaj formy pisemnej. Jest ona jednak zalecana ze względów dowodowych.

Według tej samej stawki co zbywane produkty

- Sprzedajemy towary w opakowaniach zwrotnych. Zasadniczo pobieramy kaucję za te opakowania. Zdarzają się jednak przypadki, gdy sprzedając towar nie pobieramy kaucji (ani nie określamy jej w umowie dotyczącej dostawy towaru). Jak rozliczyć w VAT sprzedaż towaru wraz z opakowaniem zwrotnym (bez pobierania kaucji)?

Niestety ustawodawca nie uregulował w sposób szczególny takiego przypadku. Kwestia ta może więc być problematyczna. Wydaje się, że w sytuacji, gdy sprzedawca sprzedając towar nie pobiera kaucji za opakowanie (ani nie określa jej w umowie dotyczącej dostawy towaru), to wartość opakowań zwrotnych należy uwzględnić w podstawie opodatkowania towaru sprzedawanego w tym opakowaniu stosownie do art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT (wyrok WSA w Gliwicach z 12 marca 2015 r., III SA/Gl 1493/14).

Pogląd ten podzielają także organy podatkowe. Przykładowo Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 20 sierpnia 2014 r. (IPTPP2/443-436/14-2/PR) wyjaśniła, że „Spółka nie traktuje palet jako opakowań zwrotnych, nie pobiera od swych kontrahentów kaucji za palety. W umowach handlowych z kontrahentami nie określono kaucji za dostawę towarów chemii budowlanej. (...) w przedmiotowej sprawie można mówić o jednym świadczeniu głównym – dostawie produktów chemii budowlanej, która dopełniana jest przez inne świadczenie pomocnicze – dostawę opakowania. A zatem, skoro mamy do czynienia z kosztami opakowania jako świadczeniem bezpośrednio związanym ze świadczeniem głównym, czyli dostawą produktów chemii budowlanej, koszty opakowań powinny powiększać podstawę opodatkowania z tytułu dostawy ww. produktów, co znajduje oparcie w przepisie art. 29a ust. 6 pkt 2 ustawy oraz być opodatkowane tą samą stawką podatku co dostawa ww. produktów, tj. stawką podatku właściwą dla sprzedawanych produktów chemii budowlanej.(...)".

Gdy nabywca przyniósł skrzynie z powrotem

- Nawiązując do poprzedniego pytania, jak postąpić w sytuacji zwrotu opakowania zwrotnego (gdy nie została pobrana kaucja za opakowanie, a towar został sprzedany łącznie z opakowaniem)? Czy powinniśmy wystawić fakturę korygującą?

Gdy nabywca zwróci opakowania zwrotne sprzedane bez pobrania kaucji, to moim zdaniem, sprzedawca będzie uprawniony do pomniejszenia podstawy opodatkowania i podatku należnego oraz wystawienia faktury korygującej.

Stosownie do art. 29a ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, obniża się o wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem art. 29a ust. 11 i 12 ustawy o VAT.

Z kolei, w myśl art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, gdy po wystawieniu faktury zwrócono podatnikowi towary i opakownia, podatnik wystawia fakturę korygującą.

Podstawę opodatkowania i podatek należny obniża się z zastrzeżeniem art. 29a ust. 13 ustawy o VAT. Oznacza to, że co do zasady podstawę opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, obniża się pod warunkiem posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Potwierdzenie to musi być uzyskane przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Kiedy sprzedaż za granicą jest eksportem

- Spółka świadczy usługi transportu międzynarodowego z wykorzystaniem kontenerów, w których przewożony jest towar na zlecenie klienta. Miejsce przeznaczenia przewożonych towarów, tj. miejsce zakończenia usługi transportowej, znajduje się poza UE, a więc następuje wywóz kontenera z towarem klienta poza UE. Spółka nie traktuje kontenerów jako opakowania zwrotnego i nie pobiera od klienta kaucji. Po rozładowaniu kontenera w miejscu przeznaczenia, nie jest on transportowany z powrotem do kraju, ale jest przez spółkę odsprzedawany na miejscu dowolnemu lokalnemu przedsiębiorcy w kraju, w którym ten kontener będzie się znajdował po rozładowaniu towaru w miejscu przeznaczenia. Nabywcą kontenera nie jest nabywca usługi transportowej. Wywożony (w ramach usługi transportowej) towar poddawany jest procedurze celnej w eksporcie, nie ma natomiast osobnej odprawy eksportowej na sam kontener (przy czym numer kontenera wskazywany jest na wywozowych dokumentach celnych dotyczących wywożonego towaru). Cena nabycia kontenera nie jest wliczana w cenę usługi transportowej, klient obciążany jest jedynie wliczonym w cenę usługi transportowej kosztem wykorzystania kontenera, kalkulowanym jako różnica pomiędzy ceną nabycia kontenera a zakładaną ceną jego odsprzedaży po zakończeniu realizacji usługi transportowej. Kontener nie jest wywożony w celu odsprzedaży jako takiej – nie jest to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych. Jak opodatkować VAT sprzedaż kontenerów?

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że transakcja sprzedaży kontenera:

- dokonywana jest już po zakończeniu usługi transportowej, tj. w momencie, gdy kontener fizycznie znajduje się już w kraju przeznaczenia towarów, jakie były w nim transportowane;

- ma miejsce poza granicami Polski i poza obszarem UE;

- dokonywana jest na rzecz podmiotu trzeciego niebędącego nabywcą usługi transportowej.

Nie ma zatem podstaw do uznania transakcji sprzedaży kontenerów za eksport w rozumieniu art. 2 pkt 8 ustawy o VAT, gdyż nie dochodzi do wywozu towarów (kontenerów) z terytorium kraju poza terytorium UE w konsekwencji wykonania czynności określonej w art. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 1 in principio ustawy o VAT, przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a czynności przeniesienia prawa musi towarzyszyć wydanie przedmiotowego towaru. Przez przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel należy rozumieć tego rodzaju czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Jeżeli zatem wywóz towarów nie następuje na skutek wcześniejszego przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, to wówczas wywóz ten nie jest eksportem towarów.

Kontenery będące przedmiotem późniejszej dostawy w kraju trzecim, nie są wywożone poza terytorium UE w wyniku ich sprzedaży, tj. transakcji pomiędzy spółką a ustalonym nabywcą z państwa trzeciego. Ich wywóz odbywa się w ramach świadczenia przez spółkę usług transportowych. Kontenery są opakowaniem dla transportowanego towaru, ale same nie stanowią w tym przypadku towaru przemieszczanego jako przedmiot transakcji dostawy. Dopiero po dostarczeniu towarów do miejsca przeznaczenia w kraju trzecim i rozładowaniu kontenerów spółka poszukuje nabywcy zainteresowanego zakupem kontenerów i je sprzedaje.

Transakcję dostawy towaru przez spółkę na rzecz kontrahenta w kraju trzecim należy zatem uznać – zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT – za dokonaną i opodatkowaną w miejscu, w którym towary znajdują się w momencie dostawy, czyli na terytorium tego państwa trzeciego. Oznacza to, że przeprowadzona przez spółkę dostawa kontenerów nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce (por. interpretację dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 31 grudnia 2015 r., IPPP3/4512-869/15-2/KT). ?

podstawa prawna: art. 2 pkt 8, art. 7, art. 22 ust. 1 pkt 3 oraz art. 29a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usługa(tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.)