Odliczanie VAT przy gastronomii i noclegach

Trybunał Sprawiedliwości UE rozstrzygnie, czy polskie wyłączenie prawa do odliczenia VAT przy gastronomii i noclegach nie narusza zasady neutralności i proporcjonalności.

Publikacja: 24.10.2017 07:53

Odliczanie VAT przy gastronomii i noclegach

Foto: 123RF

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny skierował kolejną sprawę dotyczącą VAT do Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE). Problem może dotyczyć tysięcy firm, które nabywają usługi hotelowe i gastronomiczne wyłącznie do działalności. Dziś wolą ustawodawcy nie mają one prawa do odliczenia VAT. NSA ma poważne wątpliwości, czy takie rozwiązane obowiązujące w Polsce od lat nie narusza jednak unijnych zasad neutralności i proporcjonalności.

Kanwą sprawy, w której NSA wystąpił z pytaniem prejudycjalnym (wstępnym), była interpretacja. We wniosku spółka wyjaśniła, że w ramach swojej działalności nabywa m.in. usługi noclegowe oraz gastronomiczne, z których korzystają pracownicy jej i spółek z grupy. Tłumaczyła, że odsprzedaje je następnie na rzecz spółek z grupy, które same są podatnikami VAT.

Zapytała m.in., czy gdy nabywa usługi noclegowe i gastronomiczne, a następnie odsprzedaje (refakturuje) na rzecz innych podatników VAT, to przysługuje jej prawo do odliczenia na zasadach ogólnych?

Sama uważała, że tak. Zauważyła, że podmiot, który nabywa we własnym imieniu usługi w celu ich dalszej odsprzedaży, jest traktowany jako świadczący usługę. Skoro więc usługi noclegowe oraz gastronomiczne będą podlegały opodatkowaniu VAT przy ich odsprzedaży, to ich nabycie będzie się wiązało z czynnościami opodatkowanymi. Jej zdaniem więc co do zasady będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu tych usług.

Spółka przekonywała, że w opisanym przez nią przypadku nie znajdzie zastosowania ograniczenie z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT mówiące o wyłączeniu prawa do odliczenia usług noclegowych i gastronomicznych. Bo jeśli ona jest uznawana na zasadzie fikcji prawnej za świadczącego usługę (nie jest ostatecznym konsumentem tych usług), to podobnie jak podatnicy VAT świadczący tego typu usługi ma prawo do odliczenia VAT.

Fiskus nie podzielił tego stanowiska. Przypomniał, że zgodnie ze spornym przepisem obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

W ocenie urzędników ustawodawca nie przewidział żadnych odstępstw od reguły, jaką jest wyłączenie prawa do odliczenia. Tym samym bez znaczenia pozostaje, że spółka, nabywając usługi noclegowe i gastronomiczne, nie działa jako ostateczny ich konsument, tylko przeznacza je do dalszej odsprzedaży.

Racji firmie nie przyznał także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Stwierdził, że sporny przepis wyłączający prawo do odliczenia jest jednoznaczny i nie nasuwa wątpliwości interpretacyjnych. W szczególności nie rozróżnia sytuacji, gdy nabywca usług gastronomicznych i noclegowych działa jako ostateczny konsument czy też nabywa je w celu dalszej odsprzedaży. Spółka nie ma więc prawa do obniżenia podatku.

Inaczej na sprawę spojrzał dopiero NSA. W jego ocenie art. 88 ust. 1 pkt 4 w zakresie, w jakim automatycznie wyłącza prawo do odliczenia przy usługach gastronomicznych i noclegowych, nawet gdy nie ma wątpliwości, że zostały one wykorzystane na cele działalności, a nie prywatne, budzi poważne wątpliwości.

Jak tłumaczyła sędzia sprawozdawca Małgorzata Fita, w ocenie NSA sporny przepis może naruszać unijną zasadę neutralności i proporcjonalności. Sąd miał świadomość, że ograniczenie zostało wprowadzone na podstawie klauzuli stałości (tzn. polski ustawodawca skorzystał z możliwości utrzymania takiego rozwiązania po wejściu do UE). Niemniej w sytuacji, gdy nie ma wątpliwości, że nabycie następuje wyłącznie na potrzeby działalności, dochodzi do podwójnego opodatkowania.

Sporne rozwiązanie obowiązuje już kilkanaście lat i zdaniem NSA czas najwyższy, żeby TSUE rozstrzygnął wątpliwości, czy na pewno jest zgodne z prawem Unii.

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny skierował kolejną sprawę dotyczącą VAT do Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE). Problem może dotyczyć tysięcy firm, które nabywają usługi hotelowe i gastronomiczne wyłącznie do działalności. Dziś wolą ustawodawcy nie mają one prawa do odliczenia VAT. NSA ma poważne wątpliwości, czy takie rozwiązane obowiązujące w Polsce od lat nie narusza jednak unijnych zasad neutralności i proporcjonalności.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego