Czy o terminie rozliczenia VAT może zdecydować wola kontrahentów

Strony umowy mogą rozpoznać obowiązek podatkowy dla realizowanych dostaw towarów z upływem ustalonych przez nich okresów rozliczeniowych, a nie na zasadach ogólnych.

Publikacja: 23.10.2017 06:00

Czy o terminie rozliczenia VAT może zdecydować wola kontrahentów

Foto: 123RF

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 26 lipca 2017 r. (I SA/Po 930/16).

Spółka z o. o. (dalej także: podatnik) wynajmuje od swojego kontrahenta powierzchnię magazynową. Kontrahent nabywa znajdujące się tam produkty od podatnika w dowolnym czasie. Strony ustaliły w umowie, że w momencie pobrania towaru, między spółką a kontrahentem zostaje zawarta umowa sprzedaży, a rozliczenia pobranych produktów będą miały miejsce przynajmniej raz w tygodniu i na początku miesiąca. Po każdym rozliczeniu zawierającym informację o rodzaju, ilości i dacie pobrania, spółka wystawia fakturę zbiorczą dokumentującą dostawę produktów pobranych przez kontrahenta.

Podatnik zwrócił się do organu podatkowego z pytaniem, czy w tak opisanym stanie faktycznym obowiązek podatkowy w VAT powstanie na zasadach określonych w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT, tzn. z upływem każdego okresu rozliczeniowego, do którego odnoszą się raporty sporządzane przez kontrahenta. Według spółki, obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów z powierzchni magazynowej będzie powstawać na zasadach określonych w ww. przepisie, ponieważ sporządzane przez kontrahenta raporty są jedynie czynnością techniczną, niezbędną do określania wielkości sprzedaży i nie służą wyodrębnieniu konkretnych dostaw.

Organ podatkowy nie podzielił stanowiska spółki (ILPP4/4512-1-368/15-2/PR). Uznał, że skoro na podstawie sporządzanych raportów można rozpoznać konkretny produkt i datę wykonania dostawy, to nie będzie to dostawa o charakterze ciągłym. Zdaniem organu, w tej sytuacji znajduje zastosowanie art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, który wskazuje chwilę dokonania dostawy jako moment powstania obowiązku podatkowego.

Spółka wniosła skargę na tę interpretację do WSA w Poznaniu. Sąd zgodził się ze stanowiskiem podatnika i uznał, że nie ma podstaw, aby ograniczać prawo podatnika do wystawiania faktur zbiorczych zawierających poszczególne dostawy, z jednym momentem powstania obowiązku podatkowego z chwilą upływu okresu rozliczeniowego, w trakcie którego dokonywano dostaw towarów. W opinii sądu, art. 19a ust. 3 nie ma zastosowania wyłącznie do usług ciągłych, ale również do usług okresowych, jeżeli strony określiły terminy rozliczeń.

Autor jest współpracownikiem zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Dagmara Sztenc, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Zgodnie z zasadą ogólną, obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Od tak sformułowanej zasady ustawodawca przewidział pewne wyjątki. Jeden z nich dotyczy usług świadczonych w sposób ciągły. Zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT usługę, dla której ustalono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Przepis ten reguluje też moment powstania obowiązku podatkowego dla usług świadczonych „w sposób ciągły" przez okres dłuższy niż rok, w stosunku do których nie upływają terminy płatności lub rozliczeń w danym roku. Artykuł 19a ust. 4 stanowi natomiast, że ww. przepis ma również zastosowanie do dostaw towarów.

Kwestia interpretacji oraz zastosowania art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 była przedmiotem licznych sporów pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi. W analizowanym stanie faktycznym, organ – powołując się na wykładnię językową sformułowania „sprzedaż o charakterze ciągłym" – uznał, że jest to tylko i wyłącznie taka sprzedaż, która odbywa się bezustannie. Natomiast w przypadku sprzedaży towarów przez podatnika możliwe jest wyodrębnienie oraz ustalenie, kiedy miały miejsce poszczególne świadczenia, więc zastosowanie ma zasada ogólna. Podejście analogiczne do zaprezentowanego w zaskarżonej interpretacji było do tej pory przyjmowane w licznych orzeczeniach sądów administracyjnych (np. wyrok NSA z 28 października 2016 r., I FSK 425/15; wyrok WSA w Poznaniu z 14 marca 2017 r., I SA/Po 1297/16).

Sąd, uchylając tę interpretację uznał, że stanowisko organu, zgodnie z którym art. 19a ust. 3 i 4 miałby zastosowanie tylko do usług (dostaw) ciągłych, ogranicza możliwość zbiorczego fakturowania, którą przewiduje art. 223 Dyrektywy 2006/112. Zaznaczył, że w zdaniu pierwszym ust. 3 ustawodawca wyraźnie wskazał moment powstania obowiązku podatkowego dla usług, dla których określono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. Co ciekawe, zdaniem sądu, kluczowa jest wola kontrahentów, którzy umawiają się, że obowiązek podatkowy nie powstanie zgodnie z zasadą ogólną, tj. w momencie wykonania usługi lub dokonania dostawy towarów, ale z upływem określonego terminu. Zatem ust. 3 odnosi się nie tylko do usług świadczonych w sposób ciągły, ale również wszystkich usług, które cechują się pewną powtarzalnością i dla których zdefiniowano okresy rozliczeniowe.

Komentowany wyrok wpisuje się w tworzącą się, korzystną dla podatników linię interpretacyjną, zgodnie z którą art. 19a ust. 4 może mieć zastosowanie również do odrębnych dostaw towarów o charakterze powtarzalnym, w stosunku do których możliwe jest określenie daty poszczególnego świadczenia. Należy jednak zwrócić uwagę na pewne rozbieżności w orzecznictwie w zakresie interpretacji art. 19a ust. 3 ustawy o VAT. W przeciwieństwie do analizowanego wyroku, NSA w wyrokach z 12 lipca 2017 r. (I FSK 1714/15) oraz z 4 kwietnia 2017 r. (I FSK 1104/15) zauważył, że art. 19a ust. 3 stanowi implementację art. 64 ust. 2 Dyrektywy 2006/112, który dotyczy usług świadczonych w sposób ciągły. W konsekwencji, art. 19a ust. 3 odnosi się w całości do usług świadczonych w sposób ciągły (także do tych, które są świadczone przez okres krótszy niż rok). Niemniej, w opinii NSA, dostawy o charakterze powtarzalnym, realizowane zgodnie z ustalonym planem również spełniają przesłankę „ciągłości świadczenia".

Podejście prezentowane w analizowanym wyroku oraz w przywołanych wyrokach NSA to dobry sygnał dla przedsiębiorców, którzy dokonują licznych dostaw towarów na rzecz stałych kontrahentów. Możliwość zbiorczego rozliczania dostaw towarów może być dla nich znacznym uproszczeniem rozliczeń podatkowych.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 26 lipca 2017 r. (I SA/Po 930/16).

Spółka z o. o. (dalej także: podatnik) wynajmuje od swojego kontrahenta powierzchnię magazynową. Kontrahent nabywa znajdujące się tam produkty od podatnika w dowolnym czasie. Strony ustaliły w umowie, że w momencie pobrania towaru, między spółką a kontrahentem zostaje zawarta umowa sprzedaży, a rozliczenia pobranych produktów będą miały miejsce przynajmniej raz w tygodniu i na początku miesiąca. Po każdym rozliczeniu zawierającym informację o rodzaju, ilości i dacie pobrania, spółka wystawia fakturę zbiorczą dokumentującą dostawę produktów pobranych przez kontrahenta.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami