Od 1 lipca 2018 r. dłużnicy (tj. podmioty, wobec których egzekwowane są zaległe należności) mogą samodzielnie zdecydować, czy kwoty będące przedmiotem windykacji zostaną przelane z wykorzystaniem systemu podzielonej płatności. Zdarza się więc, że podatnik otrzymuje płatność podzieloną na kwotę netto należności wykazanej w fakturze od wierzyciela oraz kwotę podatku od towarów i usług na rachunek VAT. W takim przypadku podatnik wykonuje przelewy na rzecz swoich klientów również z wykorzystaniem systemu podzielonej płatności.
Zdaniem podatnika, w przypadku otrzymania przelewu egzekwowanych środków od dłużnika w systemie podzielonej płatności na rachunek bankowy windykatora, po jego stronie powstanie solidarne (razem z wierzycielem należności, tj. wystawcą faktury z tytułu dostarczonych towarów lub wyświadczonych usług, którego należność jest przedmiotem windykacji) zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług. Wątpliwości podatnika wzbudził jednak przepis art. 108a ust. 6 ustawy o VAT, zwalniający z solidarnej odpowiedzialności podatnika, który dokona płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymał tę płatność, „niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu". Podatnik stał na stanowisku, że jeśli zapłaci (lub zwróci należność) w ciągu pięciu dni od powzięcia informacji o otrzymaniu przelewu, to będzie zwolniony z solidarnej odpowiedzialności za niezapłacony VAT.
Stanowisko to zostało zaaprobowane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Komentarz eksperta
Tomasz Wagner, starszy menedżer w Zespole Podatków Pośrednich EY
W komentowanej interpretacji organ stanął po stronie podatnika, który twierdził, że zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT, odpowiedzialność solidarna w związku z dokonaniem przez dłużnika płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności na konto bankowe windykatora nigdy nie powstanie, jeżeli windykator w terminie nie dłuższym niż pięć dni roboczych od daty potwierdzenia przez bank wpływu należności, przekaże każdą otrzymaną należność wierzycielowi, również stosując do tego przelewu system podzielonej płatności.
Omawiana interpretacja jest o tyle ciekawa, że zawiera wykładnię pojęcia nieostrego, gdyż prawo podatkowe, podobnie jak inne gałęzie prawa, nie zawiera definicji pojęcia „niezwłocznie". W praktyce zwrot „niezwłocznie" definiuje się jako „bez zbędnej zwłoki", jednak nie wskazuje konkretnej daty wykonania obowiązku. W prawie cywilnym termin ten był przedmiotem wykładni Sądu Najwyższego, m.in. w wyroku z 13 grudnia 2006 r. (II CSK 293/06). Sąd wskazał w nim, że terminu „niezwłocznie" nie należy utożsamiać z terminem natychmiastowym, gdyż termin „niezwłocznie" oznacza termin „realny, mający na względzie okoliczności miejsca i czasu". To pojęcie nigdy jednak nie było przedmiotem rozważań sądów administracyjnych (w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego) w zakresie prawa podatkowego.
