Inwestycje pod klucz: droga i płot przy domu droższe przez wyższy VAT

Preferencyjna 8-proc. stawka nie ma zastosowania do infrastruktury towarzyszącej dla budynków pod klucz z pakietem dotyczącym otoczenia.

Publikacja: 19.10.2018 07:05

Inwestycje pod klucz: droga i płot przy domu droższe przez wyższy VAT

Foto: AdobeStock

W czwartek Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok dla branży deweloperskiej. Uznał, że przy sprzedaży gotowych domów nie mogą oni objąć wszystkich elementów transakcji preferencyjną stawką VAT dla budownictwa mieszkaniowego.

Gotowe do zamieszkania

Sprawa dotyczyła rozliczenia VAT za poszczególne miesiące 2011 r. podatnika, którego firma oferowała domy jednorodzinne gotowe do zamieszkania.

Czytaj także: Fiskus walcuje firmy dbające o polskie drogi

W umowach z kupującymi cena (brutto) domu wraz z gruntem była jednak ustalona bez wyodrębniania własności pozostałych elementów infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Powierzchnia domów nie przekraczała 300 mkw., czyli mieściła się w limicie, by objąć je 8-proc. stawką VAT dla budownictwa mieszkaniowego.

Pomysł na biznes polegał na tym, że podatnik na kupionym przez siebie gruncie budował domy jednorodzinne gotowe do zamieszkania. Klient miał dostać pakiet obejmujący wybudowanie domu w określonym standardzie wykończenia, działkę i wszystkie elementy towarzyszące, tj. zbiorniki asenizacyjne, przyłącza energetyczne, gazowe, wodociągowe, kanalizacyjne, tarasy, chodniki, ogrodzenia oraz drogi dojazdowe. Do całości podatnik stosował 8-proc. VAT dla budownictwa mieszkaniowego. I właśnie to stało się przyczyną jego kłopotów. Po kontroli fiskus uznał, że przedsiębiorca źle rozliczył VAT od dziesięciu domów pod klucz. Zdaniem urzędników sprzedaż infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu jest objęta podstawowym 23-proc. VAT. A ponieważ podatnik w fakturach dla klientów opodatkował ją 8- proc. stawką, doszło do zaniżenia podatku należnego.

Podatnik nie zgadzał się z taką wykładnią. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podkreślał, że preferencyjny VAT ma zastosowanie do całej dostawy, bo przecież klient jest zainteresowany nabyciem gotowego domu „pod klucz" wraz z działką i „otoczeniem". Jest to jedno świadczenie kompleksowe, gdzie nie tylko grunt, ale także podjazd, ogrodzenie, chodniki, przyłącza (wody, kanalizacji, prądu, gazu) stanowią nierozerwalną część domu.

Ta argumentacja nie przekonała warszawskiego WSA.

Podatnikowi racji ostatecznie nie przyznał też NSA. Zwrócił uwagę, że infrastruktura towarzysząca nie stanowi obiektu budownictwa mieszkaniowego. Stawką obniżoną można było objąć infrastrukturę towarzyszącą do 2007 r. Od 1 stycznia 2008 r. to się zmieniło i – w ocenie sądu – nie był to przypadek, ale świadoma decyzja ustawodawcy.

Różne towary

NSA odwołał się też do swojej uchwały z 3 czerwca 2013 r., z której wynika, że mimo szerokiej wykładni obiekty budownictwa nie obejmują żadnych elementów infrastruktury towarzyszącej (I FPS 2/12). NSA potwierdził, że nieracjonalne byłoby dzielenie przez skarżącego transakcji. Niemniej, jego zdaniem, infrastrukturę da się podzielić. Jest to dostawa, której przedmiotem są różne towary. Jak tłumaczył sędzia NSA Krzysztof Wujek, gdyby najpierw sprzedawany był dom, a potem po kolei inne elementy, nie byłoby wątpliwości, że to odrębne dostawy.

W konsekwencji NSA uznał, że do infrastruktury towarzyszącej w spornej sprawie nie ma zastosowania 8-proc. stawka VAT. Wyrok jest prawomocny. ©?

Opinia

Tomasz Siennicki, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec&Partnerzy

Obawiam się, że stanowisko wyrażone przez NSA może zostać podchwycone bardzo szybko przez organy podatkowe, co będzie miało doniosłe skutki dla rynku deweloperskiego oraz, rzecz jasna, klientów. Jego konsekwencją jest bowiem naliczenie blisko trzykrotnie wyżej kwoty VAT od wartości tzw. infrastruktury towarzyszącej budynkowi mieszkalnemu, znajdującej się poza jego obrębem. Są to np. ogrodzenia, podjazdy czy chodniki wokół domu. Teoretycznie także różnego rodzaju instalacje. Powstaną też pytania, czy podstawa opodatkowania tych „obiektów" nie powinna zostać dodatkowo podwyższona o jakąś część wartości gruntu. Szkoda, że NSA odwołał się do nieadekwatnej dla takiej sytuacji uchwały siedmiu sędziów NSA z 3 czerwca 2013 r., zamiast spojrzeć na ten przypadek przez pryzmat koncepcji świadczeń złożonych, skoro nabycie infrastruktury nie jest celem samym w sobie dla klienta. To trochę tak, jakby chcieć opodatkować odrębnie śmietankę do kawy, i to wlaną razem z tą kawą do jednego kubka. Taka infrastruktura stanowi przecież część składową gruntu, na którym posadowiony jest budynek, i wraz z tym gruntem dzieli jego los, stanowiąc w ten sposób część podstawy opodatkowania dostawy budynku. Efekt może być taki, że klienci zapłacą więcej za wymarzony dom, a deweloperzy będą mieli bardzo duży problem z prawidłowym rozliczeniem VAT.

sygnatura akt: I FSK 1633/16

W czwartek Naczelny Sąd Administracyjny wydał ważny wyrok dla branży deweloperskiej. Uznał, że przy sprzedaży gotowych domów nie mogą oni objąć wszystkich elementów transakcji preferencyjną stawką VAT dla budownictwa mieszkaniowego.

Gotowe do zamieszkania

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów