Sprzedaż kawałka tarasu na cudzym gruncie z preferencją w VAT - wyrok NSA

Dostawa działki nieprzeznaczonej pod zabudowę, na której stoi jedynie nieistotna dla charakteru obiektu budowlanego część budynku, podlega zwolnieniu z VAT.

Publikacja: 17.10.2018 05:50

Sprzedaż kawałka tarasu na cudzym gruncie z preferencją w VAT - wyrok NSA

Foto: Fotolia.com

Gmina planuje sprzedaż gruntu w drodze bezprzetargowej, a transakcja ma na celu poprawę warunków zagospodarowania. Z wniosku o wydanie interpretacji wynikało, że działka została wyodrębniona w wyniku podziału geodezyjnego. Część nieruchomości została zajęta przez fragment domu jednorodzinnego (ganek), położonego w granicach nieruchomości sąsiedniej. Gmina zapytała, czy w takim przypadku dostawa działki będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Fiskus odpowiedział, że nie. Tłumaczył, że usytuowanie części budynku na cudzej nieruchomości nie powoduje automatycznie, że staje się ona jej częścią składową. W konsekwencji, gdy przedmiotem dostawy jest grunt, na którym usytuowana jest część budynku znajdującego się na sąsiedniej działce (ganek) - w świetle ustawy o VAT - nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania częścią tego budynku jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i prawnym). Przedmiotem dostawy będzie grunt, którego nie można już uznać za teren niezabudowany w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Podatnik nie zgadzał się z taką wykładnią przepisów. Zaskarżył interpretację i wygrał. Najpierw rację przyznał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Nie zgodził się z fiskusem, że grunt nieprzeznaczony pod zabudowę, na którym znajduje się część składowa budynku posadowionego na nieruchomości sąsiedniej (ganek), należąca do jej właściciela, który ma być sprzedany w celu „wyprostowania" stosunków własnościowych, nie podlega zwolnieniu z VAT.

W ocenie WSA, skoro ganek ten przynależy do budynku posadowionego na nieruchomości sąsiedniej i stanowi w związku z tym własność właściciela tej nieruchomości, nie można uznać gruntu pod nim za teren „zabudowany", o którym mowa w tym przepisie. Sąd podkreślił nieekonomiczny cel transakcji, jakim jest uregulowanie stanu prawnego nieruchomości sąsiada.

Ostatecznie to stanowisko potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Przypomniał, że przez „tereny budowlane" należy rozumieć grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy. Zostało to określone wprost w art. 2 pkt 33 ustawy o VAT. W ustawie zaś nie zdefiniowano pojęcia „tereny zabudowane". W ocenie NSA, definiując je należy zatem zacząć od zastosowania wykładni językowej. W tym kontekście sąd uznał za zasadne przyjęcie, że terenem zabudowanym jest teren, na którym znajduje się obiekt budowlany, z którego może korzystać jego właściciel czy użytkownik. Przy czym zastanawiając się, jaki to ma być obiekt, należy uwzględnić, że skoro gruntem budowlanym jest grunt przeznaczony pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, to terenem (gruntem) zabudowanym będzie taki, na którym posadowiono obiekt, który z racji swego charakteru może być wybudowany jedynie na terenie przeznaczonym pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.

Po analizie przepisów NSA podkreślił, że ganek nie jest ani obiektem budowlanym samym w sobie, ani koniecznym elementem takiego obiektu. Ostatecznie uznał, że dostawa działki, która nie jest przeznaczona pod zabudowę (zgodnie z miejscowym planem lub decyzją o warunkach zabudowy), na której stoi jedynie nieistotna dla charakteru obiektu budowlanego część budynku, np. ganek, schody, czy taras, dotyczy terenu niezabudowanego, a zatem powinna podlegać zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 września 2018 r.

Komentarz eksperta

Radosław Maćkowski, doradca podatkowy w MVP TAX

Trzeba przyznać, że lektura pisemnego uzasadnienia komentowanego wyroku NSA jest bardzo przyjemną czynnością. Nie tylko jeśli chodzi o językową warstwę uzasadnienia, ale także o logiczny wywód wskazujący na podstawie klarownych przykładów, że stanowisko bronione przez fiskusa nie było prawidłowe. Polecam uwadze szczególnie przykład przytoczony przez NSA z dobudowaniem do budynku nieistotnej części (takiej właśnie jak ganek czy taras), z przekroczeniem granicy działki właściciela tego budynku. Jak zauważył NSA, zawsze powodowałoby to konieczność uznania, że właściciel sąsiedniej, nieprzeznaczonej pod zabudowę nieruchomości, niezależnie od tego czy wyraził na to zgodę, dysponuje „terenem zabudowanym". Nawet gdyby chodziło jedynie o kawałek drewnianego tarasu na kilkuhektarowej nieruchomości o rolniczym przeznaczeniu. Ten przykład obrazowo pokazuje absurdalność stanowiska fiskusa.

Komentowany wyrok wpisuje się w dość już ugruntowaną, korzystną dla podatników linię orzeczniczą (por. wyrok NSA z 4 marca 2015 r., I FSK 740/14 oraz 13 grudnia 2017 r., I FSK 17/16). Warto zauważyć, że linia ta ma jednak rysę (por. wyrok NSA z 30 maja 2018 r., I FSK 889/16). Z tego ostatniego wyroku wynika, że dostawa działki (nieposiadającej statusu budowlanego), na której znalazły się fragmenty ścian trzech budynków wybudowanych przez właścicieli działek sąsiednich, powinna zostać potraktowana jako dostawa terenu zabudowanego.

Biorąc pod uwagę, że wszystkie sprawy były rozpatrywane w pierwszej instancji przez ten sam sąd (WSA we Wrocławiu) oraz dane podatnika, które „przeciekły" w jednym z wyroków (anonimizacja uzasadnień nie zawsze działa idealnie). Można przypuszczać, że wszystkie ww. wyroki zostały wydane w sprawie tego samego podatnika. Zakładając, że moje przypuszczenie jest słuszne, ów podatnik będzie musiał różnie opodatkować dla celów podatku od towarów i usług dostawy działek w podobnych sytuacjach. To pokazuje, że jednak podatek od towarów i usług nie jest prostą konstrukcją prawną. ?

Gmina planuje sprzedaż gruntu w drodze bezprzetargowej, a transakcja ma na celu poprawę warunków zagospodarowania. Z wniosku o wydanie interpretacji wynikało, że działka została wyodrębniona w wyniku podziału geodezyjnego. Część nieruchomości została zajęta przez fragment domu jednorodzinnego (ganek), położonego w granicach nieruchomości sąsiedniej. Gmina zapytała, czy w takim przypadku dostawa działki będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Fiskus odpowiedział, że nie. Tłumaczył, że usytuowanie części budynku na cudzej nieruchomości nie powoduje automatycznie, że staje się ona jej częścią składową. W konsekwencji, gdy przedmiotem dostawy jest grunt, na którym usytuowana jest część budynku znajdującego się na sąsiedniej działce (ganek) - w świetle ustawy o VAT - nie dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania częścią tego budynku jak właściciel (zarówno w sensie ekonomicznym, jak i prawnym). Przedmiotem dostawy będzie grunt, którego nie można już uznać za teren niezabudowany w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów