Zerowa stawka VAT: oszustwa poza UE nie mogą szkodzić unijnemu eksporterowi

Dla zastosowania zerowej stawki w eksporcie istotny jest wywóz towaru poza UE w wykonaniu transakcji sprzedaży – orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE.

Aktualizacja: 17.10.2019 19:52 Publikacja: 17.10.2019 15:42

Zerowa stawka VAT: oszustwa poza UE nie mogą szkodzić unijnemu eksporterowi

Foto: 123RF

Europejski Trybunał rozpatrywał pytanie prejudycjalne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące warunków opodatkowania eksportu. Sprawa dotyczyła wywozu telefonów komórkowych na Ukrainę. Organy skarbowe zakwestionowały stosowanie zerowej stawki VAT i nakładały zwykłą stawkę, jak dla sprzedaży krajowej. Stwierdziły bowiem, że te towary zostały nabyte nie przez podmioty wykazane na fakturach, lecz przez inne nieustalone podmioty.

Trybunał zwrócił uwagę, że gdy nie ma wątpliwości co do wywozu towarów poza Unię Europejską, a jest on dokonywany w transakcji sprzedaży, należy stosować stawkę zerową.

Czytaj także: Jak potwierdzić eksport, aby skorzystać z zerowej stawki VAT

W rozpatrywanej sprawie pojawiały się wątpliwości, czy nabywcami były podmioty wykazane na fakturach sprzedaży czy inne. Z wyroku wynika jednak, że nawet jeśli doszło do oszustwa, to gdy nie miało ono wpływu na wspólnotowy system VAT, polski podatnik nie może ponosić z tego powodu ujemnych konsekwencji.

Trybunał stwierdził, że „dostawca nie może ponosić odpowiedzialności za zapłatę VAT niezależnie od jego udziału w oszustwie popełnionym przez nabywcę. Przypisywanie bowiem podatnikowi utraty dochodów podatkowych spowodowanej stanowiącym oszustwo działaniem osób trzecich, na które podatnik nie ma żadnego wpływu, byłoby oczywiście nieproporcjonalne" – uznali sędziowie, przywołując wyrok z 2008 r. w sprawie Netto Supermarkt (sygn. C-271/06).

Sędziowie zauważyli jednak, że nie można do końca abstrahować od tego, co działo się za granicą z wyeksportowanymi towarami. „Ponieważ okoliczność, że oszustwa zostały popełnione w państwie trzecim, nie może wystarczyć do wykluczenia istnienia oszustw popełnionych przeciwko wspólnemu systemowi VAT, do sądu krajowego należy zbadanie, czy dane transakcje będące przedmiotem postępowania głównego nie były związane z takimi oszustwami" – czytamy w uzasadnieniu wyroku.

Orzeczenie może być istotne nie tylko dla firmy Unitel, która jest stroną postępowania przed NSA. Podobne kłopoty miało wiele polskich firm eksportujących na wschód towary objęte embargiem na dostawy do Rosji (głównie żywność). Towary te bywały eksportowane np. na Białoruś, a tamtejsi handlowcy dokonywali różnych operacji, by finalnie dostarczyć je do Rosji. Po drodze zdarzały się też kombinacje z fakturami. Taki schemat pozwalał skutecznie omijać embargo, ale powodował odmowę zastosowania zerowej stawki VAT dla polskich eksporterów.

– Trybunał w całości zakwestionował praktykę polskich władz skarbowych i sądów stosowaną dotąd wobec niektórych eksporterów – zauważa Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP. Podkreśla, że gdy polscy eksporterzy dochowali wymogów stosowania zerowej stawki VAT w eksporcie, ale odmówiono im jej stosowania i opodatkowano stawką krajową, mogą się też starać o wznowienie postępowań i odzyskanie nadpłaconego VAT.

– Mają na to niewiele czasu, bo tylko miesiąc od opublikowania wyroku TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – przypomina ekspert.

Sygnatura akt: C 653/18

Europejski Trybunał rozpatrywał pytanie prejudycjalne Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące warunków opodatkowania eksportu. Sprawa dotyczyła wywozu telefonów komórkowych na Ukrainę. Organy skarbowe zakwestionowały stosowanie zerowej stawki VAT i nakładały zwykłą stawkę, jak dla sprzedaży krajowej. Stwierdziły bowiem, że te towary zostały nabyte nie przez podmioty wykazane na fakturach, lecz przez inne nieustalone podmioty.

Trybunał zwrócił uwagę, że gdy nie ma wątpliwości co do wywozu towarów poza Unię Europejską, a jest on dokonywany w transakcji sprzedaży, należy stosować stawkę zerową.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów