Gdy dotacje z Unii miały wpływ na cenę, gmina musi zapłacić VAT - wyrok WSA

Jeśli gmina prowadzi inwestycję z częściową odpłatnością mieszkańców, to udzielana dotacja nie może być potraktowana jako dofinansowanie ogólnych kosztów jej działalności czy realizację zadania własnego.

Publikacja: 10.10.2018 05:50

Gdy dotacje z Unii miały wpływ na cenę, gmina musi zapłacić VAT - wyrok WSA

Foto: 123RF

W styczniu 2018 r. gmina wystąpiła o interpretację w zakresie określenia podstawy opodatkowania dofinansowania ze środków europejskich projektu "Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie". Ubiegając się o dofinansowanie, gmina nie wskazała podatku naliczonego od wydatków na inwestycję jako wydatku kwalifikowanego projektu. Na podstawie umów z mieszkańcami, w zamian za ich odpłatność gmina miała wykonać montaż i podpięcie instalacji na budynkach mieszkańców oraz na gruntach poszczególnych nieruchomości.

Instytucja zarządzająca, udzielając dofinansowania, przeznacza dotację na całość kosztów projektu. Dotacja przeznaczona jest na pokrycie wydatków kwalifikowanych do programu, a gmina decyduje, czy część kosztów zostanie poniesiona przez mieszkańców, sfinansowana przez nią z kredytu czy ze środków własnych. Dotacja dotyczy kosztów budowy instalacji. Warunki rozliczenia dotacji oraz wysokość dofinansowania nie są uzależnione od sposobu finansowania wkładu własnego. Z wniosku wynikało, że wysokość dofinansowania zawsze wynosić będzie 85 proc. kosztów kwalifikowanych, bez względu na liczbę nieruchomości zaangażowanych w projekt. Gmina pytała, jaka jest podstawa opodatkowania usługi, która będzie przez nią wykonywana.

Sama była przekonana, że podstawą opodatkowania jest kwota należna od mieszkańca pomniejszona o podatek należny (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Do podstawy opodatkowania należy bowiem wliczyć wyłącznie takie dotacje, które mające bezpośredni wpływ na wysokość tej podstawy opodatkowania. Gdy dotacji nie da się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT, a które mają na celu jedynie dofinansowanie ogólnych kosztów programu, np. kosztów realizacji projektów, to nie będą one stanowiły zapłaty. W konsekwencji nie będą podlegać VAT.

Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Uznał, że podstawą opodatkowania z tytułu świadczonych przez gminę usług jest nie tylko kwota należna w postaci wpłaty, którą uiszcza mieszkaniec, ale także środki od podmiotu trzeciego na realizację projektu, w części, w jakiej dofinansowują one cenę świadczonych na rzecz mieszkańców usług, pomniejszone o kwotę podatku należnego. Urzędnicy nie mieli wątpliwości, że dofinansowanie ma bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu świadczenia usług, a zatem stanowi zapłatę otrzymaną od osoby trzeciej. Fiskus zgodził się jedynie, że do podstawy opodatkowania nie wchodzi wkład własny gminy.

Gmina zaskarżyła interpretację, ale WSA w Lublinie oddalił jej skargę. Ponieważ gmina zawiera umowy z mieszkańcami, to nie jest to zadanie adresowane do wszystkich mieszkańców. Ponadto gmina jest stroną tych umów, koordynuje wszystkie prace związane z organizacją projektu. Zawierając umowę z wykonawcami oraz umowy z mieszkańcami gmina wchodzi w rolę świadczącego usługę. WSA nie miał wątpliwości, że wpłaty wnoszone przez mieszkańców są de facto zapłatą za przyszłe świadczenie dokonywane przez gminę na rzecz konkretnej osoby. Uzyskane dofinansowanie było niewątpliwie bezpośrednio związane z finansowaniem konkretnej inwestycji (zadania) w postaci usługi montażu instalacji solarnych i kotłów na biomasę. Nie służyło zaś finansowaniu ogólnej działalności gminy.

Sąd zgodził się z fiskusem, że uzyskana dotacja ma bezpośredni wpływ na cenę usługi. Można bowiem zidentyfikować ekonomiczną i wyraźną zależność pomiędzy dotacją, a ostateczną ceną wykonanej usługi. WSA nie przeczył, że realizacja inwestycji polegających na zainstalowaniu urządzeń do korzystania z odnawialnych źródeł energii może wiązać się z wykonywaniem zadań własnych gmin. Jednak gmina realizuje ją za bezpośrednią (częściową) odpłatnością mieszkańców. Dotacja nie może być więc tu potraktowana jako dofinansowanie ogólnych kosztów działalności czy realizacji zadania publicznego przez jednostkę samorządu terytorialnego nieobjęte VAT.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 12 września 2018 r. ©?

Sygnatura akt: I SA/Lu 318/18

Urszula Płusa-Szpadzik, doradca podatkowy, manager w Accreo sp. z o.o.

Wojewódzki sąd administracyjny po raz kolejny rozstrzygał w sprawie opodatkowania VAT usług świadczonych przez gminę na rzecz jej mieszkańców w ramach projektu realizowanego ze środków zewnętrznych – dotacji. Tego typu spory gmin z fiskusem dotyczą interpretacji przepisu art. 29a ustawy o VAT w zakresie określenia podstawy opodatkowania, a konkretnie stwierdzenia kiedy dotacja wpływa bezpośrednio na cenę usługi świadczonej przez gminę.

Ustalona do tej pory linia orzecznicza dzieli dotacje na te, które przeznaczone są na pokrycie ogólnej działalności podatnika/ przedsiębiorcy, przez to nie można ich uwzględniać w końcowej cenie oraz dotyczące finansowania konkretnej usługi. Te drugie, właśnie ze względu na bezpośredni wpływ na cenę, powinny być, zdaniem organów, uwzględniane w podstawie opodatkowania VAT.

W komentowanym wyroku sąd powołał się zarówno na orzecznictwo TSUE, jak i wyrok NSA, który zapadł w analogicznej sprawie (wyrok NSA z 8 czerwca 2018 r., I FSK). Przyznając rację fiskusowi, sędziowie wskazali, że sposób kalkulacji ceny przez gminę (15 proc. finansowanie przez mieszkańców i 85 proc. z dotacji), wskazuje że dofinansowanie jest ściśle i bezpośrednio związane z usługą montażu instalacji solarnych i nie może być wykorzystane w inny sposób.

Komentowany wyrok ma duże znaczenie dla wielu gmin, korzystających z dotacji wspierających wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, a przez to działania proekologiczne samorządów. Kolejne negatywne rozstrzygnięcie dla jst może wskazywać na tworzącą się właśnie linię orzeczniczą dla tego typu dofinansowań.

O ile WSA słusznie zakwestionował stanowisko gminy, akceptując zgodną z wykładnią unijną interpretację organu podatkowego, o tyle konsekwencje pozafiskalne mogą okazać się niekorzystne z punktu widzenia gmin. Perspektywa zapłaty wysokiego podatku może zniechęcić do realizacji tego rodzaju projektów. Należy pamiętać, że w przypadku uznania dotacji, jako składnika zwiększającego podstawę opodatkowania VAT, samorządy będą musiały zapłacić podatek od wartości całej inwestycji, a nie od niewielkiej procentowo części finansowanej przez mieszkańców. Wiele gmin, podejmując podobne działania, będzie musiało więc uwzględnić w swoich budżetach możliwość zapłaty dużo wyższego podatku. ?

W styczniu 2018 r. gmina wystąpiła o interpretację w zakresie określenia podstawy opodatkowania dofinansowania ze środków europejskich projektu "Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w gminie". Ubiegając się o dofinansowanie, gmina nie wskazała podatku naliczonego od wydatków na inwestycję jako wydatku kwalifikowanego projektu. Na podstawie umów z mieszkańcami, w zamian za ich odpłatność gmina miała wykonać montaż i podpięcie instalacji na budynkach mieszkańców oraz na gruntach poszczególnych nieruchomości.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego