Moment wydania towaru, a nie dzień zapłaty
Firma A (podatnik VAT czynny) sprzedała firmie B (podatnik VAT czynny) grunt (działka budowlana zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania terenu). Akt notarialny przenoszący własność gruntu został podpisany 31 lipca 2015 r. i tego dnia grunt został wydany nabywcy (firmie). Zapłatę za grunt firma A otrzymała 1 września 2015 r. Kiedy firma A powinna rozpoznać obowiązek podatkowy?
Zgodnie z zasadą określoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT w przypadku dostawy gruntu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy.
Za moment ten w przedstawionym stanie faktycznym należy niewątpliwie uznać dzień 31 lipca 2015 r., w którym została podpisana umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego i został wydany grunt.
Przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel
Deweloper (podatnik VAT czynny) sprzedaje mieszkania głównie osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. W trakcie realizacji inwestycji nabywcy wpłacają środki pieniężne na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy. Wypłaty środków z otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego zwykle mają miejsce przed dostawą lokalu przez dewelopera i wtedy deweloper rozpoznaje obowiązek podatkowy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których lokale są wydawane ich docelowym nabywcom po zakończeniu inwestycji deweloperskiej (po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie budynku). Nie są to lokale wyodrębnione w sensie prawnym, gdyż wyodrębnienie to następuje po kilku lub kilkunastu tygodniach od daty uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Wyodrębnienie lokalu jako przedmiotu sprzedaży następuje w treści aktu notarialnego, tzn. w umowie sprzedaży. Zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego może więc nastąpić po uprzednim wydaniu lokalu (wyodrębnionego fizycznie, lecz nie prawnie), natomiast zwolnienie środków z rachunku powierniczego oraz podpisanie umowy sprzedaży lokalu w formie aktu notarialnego (wraz z jego wyodrębnieniem prawnym) następuje po kilku lub kilkunastu tygodniach od wydania. Czy momentem dostawy towaru i powstania obowiązku podatkowego będzie moment, w którym dojdzie do wyodrębnienia i przeniesienia własności lokalu przez zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, czy moment, w którym lokale są wydawane ich docelowym nabywcom przed podpisaniem tego aktu notarialnego?
Podatnik słusznie przyjmuje, że z tytułu wpłat na otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy u posiadacza rachunku (dewelopera) obowiązek podatkowy powstanie zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, czyli w momencie ich wypłaty przez bank, w części, jaką faktycznie posiadacz rachunku (deweloper) otrzyma, jeżeli wcześniej nie dojdzie do wydania lokalu (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 19 maja 2015 r., IBPP2/4512-164/15/KO).