Split payment: faktor może uwolnić się od odpowiedzialności za niezapłacony VAT

Gdy płatność zostanie przekazana podatnikowi innemu niż wskazany na fakturze, odpowiada on solidarnie za niezapłacony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek należny wynikający z tej transakcji.

Publikacja: 17.09.2018 05:40

Split payment: faktor może uwolnić się od odpowiedzialności za niezapłacony VAT

Foto: 123RF

Tak wynika z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 sierpnia 2018 r. (0113- KDIPT1-2.4012.362.2018.2.JS).

W ramach prowadzonej działalności spółka zawiera umowy, których przedmiotem jest m.in. podjęcie przez profesjonalnego pełnomocnika działań mających na celu odzyskanie wierzytelności przysługujących kontrahentom spółki oraz udzielanie przez spółkę finansowania kontrahentom. Wierzytelności spłacane przez dłużnika do kontrahenta są przekazywane przez tego kontrahenta na rzecz spółki celem rozliczenia udzielonego finansowania. Wskutek zawieranych przez spółkę umów nie dochodzi do zmiany podmiotowej wierzyciela. Innymi słowy, spółka udziela kontrahentowi finansowania, zaś ten spłaca finansowanie, przekazując spółce kwoty otrzymane od dłużników, tytułem zapłaty za przysługujące mu wierzytelności. Zawierane umowy handlowe, które występują pod nazwą „faktoring powierniczy" lub „finansowanie należności", łączą w sobie elementy różnych umów, tj. umowy pożyczki (udzielenie finansowania) czy umowy zlecenia.

Czytaj także: Split payment: jak faktor może ograniczyć skutki otrzymania podzielonej płatności

Wątpliwość podatnika dotyczyła m.in. ustalenia, czy w przypadku, gdy dłużnik zapłaci za fakturę VAT wnioskodawcy zamiast kontrahentowi, to wnioskodawca ponosi odpowiedzialność solidarną za nierozliczony przez kontrahenta VAT. Wnioskodawca chciał także wiedzieć czy w takiej sytuacji możliwe jest wyłączenie odpowiedzialności solidarnej za nierozliczony przez kontrahenta VAT poprzez zapłatę z zastosowaniem split payment całości kwoty odpowiadającej kwocie VAT na rachunek VAT kontrahenta.

W ocenie wnioskodawcy, gdy dłużnik zapłaci za fakturę VAT na jego rzecz zamiast kontrahentowi, wnioskodawca istotnie będzie odpowiadał solidarnie za nierozliczony przez kontrahenta VAT. Od odpowiedzialności tej można się jednak uwolnić poprzez przekazanie całości kwoty odpowiadającej kwocie VAT na rachunek VAT kontrahenta z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Prawidłowość tego stanowiska została potwierdzona przez organ interpretacyjny.

Jacek Hawrysz, Associate w dziale prawnopodatkowym PwC

Ustawa wprowadzająca do polskiego porządku prawnego mechanizm split payment przewiduje rozwiązanie polegające na tym, że jeżeli płatność zostanie dokonana na rzecz podatnika innego, niż wskazany na fakturze, w związku z którą dokonywana jest płatność, to podatnik, na rzecz którego dokonano takiej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez niego podatek wynikający z tej transakcji (do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT). Jednocześnie, od odpowiedzialności tej zwalnia dokonanie płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze albo zwrot otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność.

W przypadku faktoringu oznacza to, że jeśli dłużnik zapłaci faktorowi przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności, to ten ostatni odpowiada solidarnie z podatnikiem, który dokonał sprzedaży (faktorantem) za ewentualnie nierozliczony VAT wynikający z tej transakcji. Aby uwolnić się od tej odpowiedzialności, faktor może przekazać faktorantowi środki przy użyciu mechanizmu split payment na rachunek VAT w wysokości kwoty odpowiadającej kwocie VAT wykazanej na fakturze wystawionej przez faktoranta.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu nowelizacji wprowadzającej do ustawy o VAT przepisy o split payment, takie rozwiązanie ma na celu uniemożliwienie przeprowadzania działań zmierzających do niepłacenia podatku przy jednoczesnym dopuszczeniu płatności w schematach takich jak np. faktoring, pod warunkiem, że płatności te będą „przechodziły" przez rachunek VAT nabywcy, faktora oraz faktoranta.

Przepisy dotyczące solidarnej odpowiedzialności, z uwagi na przeniesienie odpowiedzialności za VAT nieuiszczony przez dostawcę na podmiot, który nie jest stroną transakcji, budziły kontrowersje już na etapie ich projektowania. Podnoszono, że podmiot, który omyłkowo otrzymał płatność, nie mógłby zwrócić takiej płatności bez zgody naczelnika urzędu skarbowego. Ponadto, pierwotnie projektowane przepisy nie zawierały ograniczenia odpowiedzialności podatnika, który otrzymał płatność za VAT nierozliczony przez dostawcę towarów. Podczas konsultacji publicznych nad projektem ustawy wskazywano, że środek ten jest nieproporcjonalny do potencjalnych nadużyć w przypadku zaistnienia takiej sytuacji. Tak sformułowany przepis wprowadzałby bowiem możliwość jego interpretacji w taki sposób, że solidarną odpowiedzialność ponosiłby faktor, czy nabywca wierzytelności, który przykładowo otrzymał zapłatę jedynie kwoty netto, podczas gdy kwota VAT została przekazana dostawcy. W toku prac legislacyjnych nad projektem ustawy wprowadzono jednak ostatecznie ograniczenie tej odpowiedzialności do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. Wprowadzono także pewne wyłączenia w zakresie stosowania solidarnej odpowiedzialności, co należy odnotować na plus.

Odnosząc to na grunt komentowanego rozstrzygnięcia, trudno nie zgodzić się z zaprezentowanym przez podatnika i zaakceptowanym przez Dyrektora KIS stanowiskiem, ponieważ jego prawidłowość wynika wprost z literalnego brzmienia przepisów. Stąd też, jeśli dłużnik zapłaci za fakturę zamiast kontrahentowi, innemu podmiotowi, to wówczas podmiot ten ponosi odpowiedzialność solidarną za nierozliczony przez kontrahenta VAT. Odpowiedzialność ta zostanie jednak wyłączona w przypadku zrobienia przelewu w systemie podzielonej płatności na rachunek VAT kontrahenta.

Stanowisko to jest zbieżne zarówno z objaśnieniami podatkowymi Ministerstwa Finansów z 29 czerwca 2018 r., jak i pismem tego ministerstwa z 27 kwietnia 2018 r. stanowiących odpowiedź na pismo Związku Banków Polskich. Podobne stanowisko zostało także potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 26 czerwca 2018 r. Należy zatem liczyć na to, że rozstrzyga to na przyszłość podobne wątpliwości podatników w zakresie stosowania komentowanych przepisów.

Tak wynika z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 sierpnia 2018 r. (0113- KDIPT1-2.4012.362.2018.2.JS).

W ramach prowadzonej działalności spółka zawiera umowy, których przedmiotem jest m.in. podjęcie przez profesjonalnego pełnomocnika działań mających na celu odzyskanie wierzytelności przysługujących kontrahentom spółki oraz udzielanie przez spółkę finansowania kontrahentom. Wierzytelności spłacane przez dłużnika do kontrahenta są przekazywane przez tego kontrahenta na rzecz spółki celem rozliczenia udzielonego finansowania. Wskutek zawieranych przez spółkę umów nie dochodzi do zmiany podmiotowej wierzyciela. Innymi słowy, spółka udziela kontrahentowi finansowania, zaś ten spłaca finansowanie, przekazując spółce kwoty otrzymane od dłużników, tytułem zapłaty za przysługujące mu wierzytelności. Zawierane umowy handlowe, które występują pod nazwą „faktoring powierniczy" lub „finansowanie należności", łączą w sobie elementy różnych umów, tj. umowy pożyczki (udzielenie finansowania) czy umowy zlecenia.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów