Wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru: ETS rozstrzygnął wątpliwości

Za przedmiot dostawy można uznać towar adekwatny do zamówionego przez nabywcę w złożonym zamówieniu.

Publikacja: 14.09.2015 02:00

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towaru: ETS rozstrzygnął wątpliwości

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

W wyroku C 446/13 Trybunał uznał, że skoro gotowe towary zostały przetransportowane po wykonaniu robót lakierniczych do nabywcy z zakładu Saunier-Plumaz, a nie bezpośrednio od Fonderie 2A, to nie można twierdzić, że doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów z Włoch do Francji. Stosując literalną wykładnię art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy, TSUE orzekł, że nie można uznać, iż „miejsce dostawy, takie jak pomiędzy skarżącą w postępowaniu głównym a nabywcą, znajdowało się w państwie członkowskim siedziby dostawcy. Towary zostały bowiem najpierw wysłane do usługodawcy mającego siedzibę w innym państwie członkowskim, a ten następnie, po wykonaniu robót wykończeniowych, wysłał je nabywcy mającemu siedzibę w tym ostatnim państwie członkowskim. Tylko towary będące przedmiotem umowy zawartej między dostawcą a nabywcą, czyli wykończone towary, znajdowały się zatem już »w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do odbiorcy« w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy w państwie członkowskim siedziby nabywcy".

Konieczna była rejestracja we Francji

Trybunał potwierdził zatem, że nie można utożsamiać wysyłki nieobrobionych elementów do podwykonawcy w celu doprowadzenia ich do stanu zgodnego z umową z wysyłką towarów, o której mowa w art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy. Jest to tym bardziej widoczne, gdy weźmie się pod uwagę, że wysyłka części metalowych z Włoch do Francji nie wiązała się bezpośrednio z przeniesieniem ekonomicznego władztwa nad towarami. Zdaniem TSUE: „Miejsce »dostawy towarów« w rozumieniu art. 5 ust. 1 szóstej dyrektywy, czyli miejsce przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel, powinno być bowiem określone na podstawie zasad ustanowionych w art. 8 ust. 1 szóstej dyrektywy". Skoro zatem, jak wcześniej wskazano, gotowe wyroby przetransportowano od francuskiego usługodawcy do nabywcy towarów w tym samym państwie, to Trybunał doszedł do wniosku, że dostawa towarów została dokonana na terytorium Francji. Biorąc natomiast pod uwagę unijne regulacje, Fonderie 2A powinna się w takim przypadku zarejestrować dla celów VAT w tym państwie i odliczyć podatek naliczony z tytułu nabytych usług lakierniczych, jeżeli takie prawo przysługuje jej w świetle francuskich przepisów podatkowych.

Związek czasowy i materialny

TSUE przypomniał, że art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy zakłada istnienie dostatecznego czasowego i materialnego związku pomiędzy dostawą spornych towarów i ich wysyłką oraz ciągłości w przeprowadzaniu transakcji (podobnie orzekł TSUE w wyroku z 18 listopada 2010 r. w sprawie C-84/09). Zdaniem Trybunału takiego związku i ciągłości nie można odnotować w przypadku wysyłki towarów przez dostawcę do podwykonawcy w celu ich przetworzenia do stanu zgodnego ze złożonym przez nabywcę zamówieniem. Konsekwencje tego stwierdzenia wykraczają jednak poza ramy sprawy rozstrzygniętej w wyroku C-446/13.

Wywóz po pewnym czasie

Konieczność ustalenia związku materialnego, a zwłaszcza czasowego, między wysyłką a dostawą towarów oraz ciągłości transakcji może podważać zasadność linii orzeczniczej wypracowanej przez polskie sądy administracyjne.

Sądy te od dłuższego czasu stają bowiem na stanowisku, że z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów mamy do czynienia również wtedy, gdy wysyłka towarów za granicę następuje po upływie pewnego czasu po sprzedaży (przeniesieniu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel), w trakcie którego towary są magazynowane/przechowywane przez podatnika. Wywóz tych towarów za granicę uprawnia natomiast do korekty wcześniej wykazanej dostawy krajowej na mocy art. 42 ust. 12a ustawy o VAT w celu zastosowania stawki zero proc. zgodnie z art. 41 ust. 3 ustawy o VAT (analogiczne wnioski dotyczą eksportu towarów).

Taki pogląd został zaprezentowany w wyroku z 5 kwietnia 2011 r. (I FSK 640/10). NSA orzekł w nim: „Reasumując, w sytuacji gdy pomiędzy sprzedażą kontrahentowi zagranicznemu a wysłaniem towaru za granicę, w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub eksportu, mija jakiś czas, w którym podatnik magazynuje (przechowuje) towar nabyty przez zagranicznego kontrahenta – przysługuje mu prawo do korekty wykazanej pierwotnie z tego tytułu dostawy krajowej (podatku krajowego) i do zastosowania – na podstawie art. 41 ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 1 i ust. 12a lub art. 41 ust. 4 i 5 w zw. z ust. 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (...) – stawki zero proc. z tytułu udokumentowanego wywozu towaru z kraju – w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów – lub z Unii Europejskiej – w ramach eksportu towarów". Stanowisko to NSA powtórzył następnie m.in. w wyroku z 4 kwietnia 2014 r. (I FSK 17/12), a także w uchwale z 21 października 2013 r. (I FPS 4/13).

Musi być ciągłość transakcji

Biorąc jednak pod uwagę, że w świetle orzecznictwa TSUE konieczne jest wykazanie związku czasowego i funkcjonalnego oraz ciągłości transakcji, stanowisko NSA wydaje się nie mieć racjonalnych podstaw. Między przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel na nabywcę z innego państwa członkowskiego UE a wysyłką za granicę musi bowiem istnieć dostateczne powiązanie czasowe i funkcjonalne. Trudno natomiast mówić o takim związku, gdy polski podatnik przechowuje przez pewien okres towary dla kontrahenta z zagranicy już po przeniesieniu na niego władztwa ekonomicznego nad tymi towarami, a następnie wywozi je do innego państwa UE, zgodnie z umową zawartą z nabywcą. Wówczas prawo do rozporządzania towarami jak właściciel zostaje przeniesione na zagraniczny podmiot na terytorium Polski, tj. dochodzi do dostawy krajowej. Następnie polski podatnik przechowuje sprzedane towary dla swojego kontrahenta, przy czym towary te mogą być w każdym momencie odebrane przez ten zagraniczny podmiot (osobiście lub przez osobę trzecią działającą w jego imieniu).

W takim przypadku nie można stwierdzić, że polski sprzedawca, wysyłając towary z magazynu czy innego obiektu, w którym były przechowywane, znajdującego się na terytorium Polski, wywozi towary w wykonaniu ich dostawy zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o VAT. Skoro władztwo ekonomiczne nad towarami zostało przeniesione na nabywcę jeszcze przed ich wysyłką, to nie można twierdzić, że dochodzi do przemieszczenia towarów podatnika, lecz do wywozu towarów będących własnością jego kontrahenta.

—Ewelina Kalita jest młodszą konsultantką podatkową w ECDDP sp. z o.o.

W wyroku C 446/13 Trybunał uznał, że skoro gotowe towary zostały przetransportowane po wykonaniu robót lakierniczych do nabywcy z zakładu Saunier-Plumaz, a nie bezpośrednio od Fonderie 2A, to nie można twierdzić, że doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów z Włoch do Francji. Stosując literalną wykładnię art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy, TSUE orzekł, że nie można uznać, iż „miejsce dostawy, takie jak pomiędzy skarżącą w postępowaniu głównym a nabywcą, znajdowało się w państwie członkowskim siedziby dostawcy. Towary zostały bowiem najpierw wysłane do usługodawcy mającego siedzibę w innym państwie członkowskim, a ten następnie, po wykonaniu robót wykończeniowych, wysłał je nabywcy mającemu siedzibę w tym ostatnim państwie członkowskim. Tylko towary będące przedmiotem umowy zawartej między dostawcą a nabywcą, czyli wykończone towary, znajdowały się zatem już »w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do odbiorcy« w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. a szóstej dyrektywy w państwie członkowskim siedziby nabywcy".

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara