Sporadyczna sprzedaż udziałów lub akcji poza zakresem VAT

Sprzedaż udziałów (akcji) przez wspólnika (akcjonariusza) spółki kapitałowej nie podlega generalnie – jako dokonywana incydentalnie, poza działalnością gospodarczą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Publikacja: 12.09.2018 02:00

Sporadyczna sprzedaż udziałów lub akcji poza zakresem VAT

Foto: 123RF

Takie stanowisko zajmuje fiskus, np. w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 17 marca 2015 r., (IPPP3/443-1266/14-3/IG) czy interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 kwietnia 2018 r. (0113-KDIPT1-2.4012.90. 2018.3.KW). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sprzedaż taka dokonywana jest w działalności gospodarczej wspólnika (akcjonariusza), powodującej obowiązki w VAT (którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny wspólnika/akcjonariusza). Dotyczy to sytuacji, gdy:

- posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały (akcje) posiada (odnosi się to jednak tylko do takiego zarządzania, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki),

- sprzedaż udziałów (akcji) prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,

- posiadanie udziałów (akcji) jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej (np. w razie prowadzenia działalności polegającej na zakładaniu spółek kapitałowych i następnie ich sprzedaży na rzecz inwestorów w drodze zbycia udziałów/akcji w tych spółkach).

Istotne znaczenie dla opodatkowania VAT sprzedaży udziałów (akcji) ma fakt, czy ich nabycie miało na celu sprawowanie uprawnień właścicielskich, czy też osiągnięcie jedynie korzyści finansowych, poprzez wzrost ich wartości.

Ważny cel zakupu

Gdy w zakres prowadzonej przez wspólnika (akcjonariusza) działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, wówczas czynność samej sprzedaży udziałów (akcji) nie jest traktowana jako działalność w rozumieniu ustawy o VAT (są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji). Nie można również samej sprzedaży udziałów (akcji) w spółkach kapitałowych traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy (ciągły; por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2017 r., 0111-KDIB3-1.4012.673. 2017.3.IK).

Kiedy przysługuje zwolnienie

Zbycie udziałów (akcji) w prowadzonej działalności, dla zysku, korzysta natomiast ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40a i 41 ustawy o VAT (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 1 października 2014 r., IBPP2/443- 594/14/WN).

Uwaga! Czynność zbycia przez wspólników (akcjonariuszy) 100 proc. posiadanych w spółce udziałów/akcji w jednej transakcji jednemu nabywcy można zrównać z przekazaniem (sprzedażą) całości przedsiębiorstwa spółki kapitałowej (w rozumieniu art. 551 k.c.), która to operacja gospodarcza nie będzie podlegała VAT w związku z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (por. interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 marca 2016 r., IBPP2/4512-1111/15/KO i z 3 sier- pnia 2018 r., 111-KDIB3-2.4012. 347.2018.6.AZ). Zgodnie z art. 551 k.c., przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

- oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

- własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

- prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

- wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

- koncesje, licencje i zezwolenia,

- patenty i inne prawa własności przemysłowej,

- majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

- tajemnice przedsiębiorstwa,

- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

OD CZEGO ZALEŻY OBCIĄŻENIE PCC

Sprzedaż przez wspólnika (akcjonariusza) udziałów (akcji) podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, którego rozliczenie obciąża nabywcę, z tym jednak zastrzeżeniem, że inkorporowane w zbywanych udziałach (akcjach) prawa majątkowe muszą być wykonywane na terytorium Polski (względnie za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski) (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit.a, ust.4 oraz art. 2 pkt 4 lit.b w zw. z art. 4 pkt 1 ustawy o PCC). Zwolniona jest jedynie sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi (a więc akcji) (art. 9 pkt 9 ustawy o PCC): - firmom inwestycyjnym (w tym zagranicznym), - dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych (w tym zagranicznych), - dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego, - dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne (w tym zagraniczne) pod warunkiem, że prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego. -

Takie stanowisko zajmuje fiskus, np. w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 17 marca 2015 r., (IPPP3/443-1266/14-3/IG) czy interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 kwietnia 2018 r. (0113-KDIPT1-2.4012.90. 2018.3.KW). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy sprzedaż taka dokonywana jest w działalności gospodarczej wspólnika (akcjonariusza), powodującej obowiązki w VAT (którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny wspólnika/akcjonariusza). Dotyczy to sytuacji, gdy:

- posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały (akcje) posiada (odnosi się to jednak tylko do takiego zarządzania, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji opodatkowanych, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki),

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a