Umacnianie brzegu morskiego bez preferencji w VAT

Do prac, które mają na celu ochronę lądu pod względem zachowania jego walorów turystycznych, ekonomicznych i przeciwpowodziowych, ale nie mają związku z ochroną środowiska morskiego, nie ma zastosowania stawka podatku w wysokości zero proc.

Publikacja: 11.09.2017 02:00

Umacnianie brzegu morskiego bez preferencji w VAT

Foto: Fotorzepa, Dariusz Gorajski Dariusz Gorajski

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 25 lipca 2017 r. (III SA/Wa 2594/16).

W związku z planowanym udziałem w projekcie ochrony brzegu morskiego spółka z o.o. wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Spółka wskazała, że projekt będzie polegać na budowie opaski brzegowej służącej do ochrony brzegu Morza Bałtyckiego. Podkreśliła, że wykonywane prace będą służyć ochronie środowiska. Jej zdaniem, w tej sytuacji powinna mieć zastosowanie stawka zero proc. VAT.

Organ podatkowy nie zgodził się ze stanowiskiem spółki i stwierdził, że prowadzone przez nią prace, mimo iż będą miały związek ze środowiskiem morskim, nie będą jednak związane stricte z jego ochroną. Spółka wniosła skargę na tę interpretację do WSA.

Sąd nie zgodził się jednak z jej stanowiskiem i oddalił skargę. W ocenie sądu, działania podejmowane przez spółkę w ramach projektu mają na celu ochronę lądu pod względem zachowania walorów turystycznych, ekonomicznych i przeciwpowodziowych, jednak nie są związane z ochroną środowiska morskiego. Zdaniem sądu, art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT, na który powołała się spółka, stosuje się jedynie do usług związanych z ochroną środowiska morskiego, rozumianych jako większa działalność mająca na celu ratowanie i przywracanie przyrody do równowagi. Przepis ten określa zakres przedmiotowy stosowania stawki zero proc. VAT względem usług ratownictwa morskiego, nadzoru nad bezpieczeństwem żeglugi morskiej i śródlądowej oraz usług związanych z ochroną środowiska morskiego i utrzymaniem akwenów portowych i torów podejściowych. Spółka posłużyła się zbyt szerokim rozumieniem pojęcia „ochrona środowiska". Zdaniem sądu, opisane prace nie będą objęte stawką zero proc. VAT.

—Kinga Piotrowska

współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Anna Lewińska, doradca podatkowy, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe Tokarski i Wspólnicy Sp.k. (biuro w Szczecinie)

Przedmiotowa sprawa dotyczyła sytuacji, w której podatnik świadczy usługi polegające na budowie elementów systemu ochrony brzegu morskiego Morza Bałtyckiego. Analizując zagadnienia poruszone w komentowanym wyroku WSA w Warszawie, należy podkreślić, że art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT przewidujący możliwość zastosowania stawki zero proc. nie zmienił się od 2004 r., tj. od czasu wejścia w życie aktualnie obowiązującej ustawy o VAT. Przepis ten od momentu jego wprowadzenia był przedmiotem licznych orzeczeń i rozstrzygnięć i wydaje się, że w tym zakresie istnieje już ugruntowana linia orzecznicza. W analogicznych sprawach zarówno organy podatkowe, jak i sądy przy wykładni przedmiotowych przepisów mają na uwadze przede wszystkim konkluzje wynikające ze stanowiska przedstawionego w wyroku NSA z 14 kwietnia 2015 r. (I FSK 1493/14).

Zasadniczo, w przypadku możliwości zastosowania preferencyjnej stawki VAT kluczowa okazuje się być ocena czy pierwszoplanowym celem inwestycji będzie ochrona środowiska morskiego. W przywołanym wyroku NSA podkreślił, że ewentualne działania skierowane na ochronę brzegów morskich służą interesom samego człowieka, a nie środowiska morskiego, które w wyniku ruchu wody i związanego z tym podmywania lądu nie doznaje żadnej szkody, której należałoby zapobiegać, z punktu widzenia środowiska morskiego. Podsumowując NSA stwierdził, że charakter prac, które zamierza wykonać spółka, ma na celu ochronę nie środowiska morskiego, ale środowiska lądowego - konkretnie będą służyć zachowaniu w stanie niepogorszonym stanu już istniejących brzegów morskich i ich zabezpieczeniu przed dalszym zniszczeniem.

Co istotne, zgodnie z ogólną zasadą interpretacyjną każde zwolnienie z VAT lub zastosowanie stawki obniżonej (w tym stawki zero proc.) jest wyjątkiem od zasad ogólnych i należy taki przepis interpretować ściśle. Nie jest zatem możliwa w tym zakresie wykładnia rozszerzająca i takiej wykładni dokonał NSA we wspomnianym wyroku, co wydaje się być słuszne z punktu widzenia wykładni językowej. Należałoby się jednak zastanowić nad wykładnią celowościową przedmiotowego przepisu, która może budzić wątpliwości względem interpretacji językowej.

Mając na uwadze powyższe, zapadły wyrok wydany przez WSA w Warszawie w pełni wpisuje się w linię interpretacyjną prezentowaną przez NSA. Podobne wyroki zostały wydane również przez WSA w Szczecinie (m.in. wyrok z 23 czerwca 2016 r., I SA/Sz 230/16).

Tym bardziej warto podkreślić, że NSA, rozpatrując skargę kasacyjną od wyroku WSA w Szczecinie o sygn. I SA/Sz 230/16., mimo wydawałoby się ugruntowanej linii orzeczniczej, powziął poważne wątpliwości co do prawidłowości stanowiska wyrażonego w wyroku NSA z 14 kwietnia 2015 r. (I FSK 1493/14) i postanowieniem z 25 sierpnia 2017 r. (I FSK 1857/16) zdecydował przedstawić do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA wyłaniające się na tle rozpoznawanej sprawy następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy w stanie prawnym obowiązującym w 2011 r. i 2012 r. usługami związanymi z ochroną środowiska morskiego, do których miała zastosowanie przewidziana w art. 83 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2011 r., nr 177, poz 1054, tekst aktualny: DzU z 2016 r., poz. 710 ze zm.) stawka podatku w wysokości zero proc., były usługi polegające na odbudowie i rozbudowie umocnień brzegu Morza Bałtyckiego, służące zachowaniu w stanie niepogorszonym już istniejących brzegów morskich i ich zabezpieczeniu przed dalszym zniszczeniem?". Tym samym można się spodziewać, że jeśli zostanie wniesiona skarga kasacyjna od komentowanego wyroku WSA w Warszawie, to NSA rozpatrując sprawę prawdopodobnie zawiesi postępowanie do momentu rozstrzygnięcia tego zagadnienia przez poszerzony skład NSA.

Z uwagi na wątpliwości co do możliwości zastosowania wykładni rozszerzającej w analizowanej sprawie niezwykle ciekawe wydaje się być rozstrzygnięcie, które zostanie podjęte w oczekiwanej uchwale NSA. Orzeczenie to będzie szczególnie interesujące dla tych podmiotów, które przeprowadzały tego typu prace, a ich rozliczenia zostały zakwestionowane przez organy podatkowe.

Końcowo należy zauważyć, że dokonując wykładni powoływanego przepisu, nie sposób wesprzeć się orzecznictwem TSUE, gdyż w Dyrektywie Rady 2006/112/WE nie znajdziemy jego odpowiednika. Tym bardziej kluczowe wydaje się rozstrzygnięcie wynikające z oczekiwanej uchwały NSA, które być może zmieni ugruntowaną już, jak się wydawało, linię orzeczniczą w tym zakresie.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 25 lipca 2017 r. (III SA/Wa 2594/16).

W związku z planowanym udziałem w projekcie ochrony brzegu morskiego spółka z o.o. wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Spółka wskazała, że projekt będzie polegać na budowie opaski brzegowej służącej do ochrony brzegu Morza Bałtyckiego. Podkreśliła, że wykonywane prace będą służyć ochronie środowiska. Jej zdaniem, w tej sytuacji powinna mieć zastosowanie stawka zero proc. VAT.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe