Rejestr VAT: fiskus bezprawnie wykreśla podatników

Przedsiębiorcy, którzy zostali usunięci z ewidencji podatników VAT, na razie wygrywają spory ze skarbówką.

Aktualizacja: 05.09.2018 19:29 Publikacja: 05.09.2018 17:37

Rejestr VAT: fiskus bezprawnie wykreśla podatników

Foto: Adobe Stock

Fiskus nie zwalnia tempa czyszczenia VAT-owskiego rejestru. W zeszłym roku wykreślił z niego 110 tys. firm, w pierwszej połowie 2018 r. już prawie 60 tys. Skarbówka ma jednak problem, sądy twierdzą bowiem, że wykreślenia są bezskuteczne, ponieważ urzędnicy nie wydają w tej sprawie decyzji.

Czytaj także: Fiskus wykreśla firmy z rejestru VAT bez prawa do odwołania

Przypomnijmy, że masowe czyszczenie rejestru VAT zaczęło się 1 stycznia 2017 r. Urzędnicy uzbrojeni w nowe przepisy służące do walki z wyłudzeniami podatku zaczęli wykreślać z ewidencji tych, którzy mieli coś na sumieniu. Na cenzurowanym znaleźli się też przedsiębiorcy, którzy zawiesili działalność gospodarczą, składają zerowe deklaracje albo nie odbierają wezwań z urzędu. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że to właśnie oni są najczęściej usuwani z rejestru. Przykładowo, w pierwszym półroczu 2018 r. na prawie 60 tys. wykreślonych firm, 38,6 tys. to te, które zawiesiły działalność, 7,5 tys. skreślonych przedsiębiorców składało puste deklaracje, a 6 tys. nie przesyłało ich wcale. Za to 4,5 tys. firm fiskus wyrzucił z rejestru, gdyż nie mógł się skontaktować z ich przedstawicielami.

Zawiadomienia zamiast decyzji

Skarbówka od początku twierdziła, że nie musi informować wszystkich przedsiębiorców o wykreśleniu. Powoływała się na art. 96 ust. 9 ustawy o VAT upoważniający urzędników do usunięcia z rejestru podatników, którzy nie istnieją albo podali w zgłoszeniu nieprawdziwe dane. Przepis ten mówi, że nie trzeba ich zawiadamiać o skreśleniu z ewidencji. Podobnie jest z przedsiębiorcami, którzy nie reagują na wezwania urzędu i z którymi nie można się skontaktować. W pozostałych sytuacjach fiskus jest zobowiązany zawiadomić firmę o wykreśleniu (co zresztą przyznał minister finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 19 065/2018).

I takie zawiadomienia podatnikom wysyłał. Okazało się jednak, że to nie wystarczy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. III SA/Wa 3481/17) uznał bowiem, że wykreślenie jest bezskuteczne. Naczelnik urzędu skarbowego powinien wydać w tej sprawie decyzję, a nie tylko przesyłać zawiadomienie. Podobnie było w innym wyroku warszawskiego WSA (sygn. III SA/Wa 3158/17).

Co na to skarbówka? Wykreślenia z rejestru VAT to szczególna procedura – napisał minister finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 24 846/2018). Wymaga szybkiej i stanowczej reakcji, po to, aby rejestr był aktualny, spójny i zabezpieczał interesy uczciwych przedsiębiorców. Dlatego odstąpiono od prowadzenia postępowania podatkowego zakończonego decyzją.

Zdaniem ministra finansów uproszczony tryb, czyli wysłanie do podatnika zawiadomienia, umożliwia mu szybkie złożenie wyjaśnień i daje szansę na przywrócenie do rejestru.

Odszkodowanie od Skarbu Państwa

Czy firma nieprawidłowo usunięta z rejestru może wystąpić o odszkodowanie od Skarbu Państwa? Wydaje się, że tak, jeśli potrafi wykazać, że wykreślenie spowodowało namacalne straty, np. rozwiązanie umowy przez kontrahenta, który regularnie kupował jej towary (patrz ramka). Minister finansów na razie jednak się tym nie przejmuje. W odpowiedzi na drugą z wymienionych interpelacji podkreślił, że wspomniane wyroki są jeszcze nieprawomocne, poza tym orzeczenia wiążą tylko w danej sprawie, nie stanowiąc powszechnie obowiązującej wykładni prawa.

Minister finansów poinformował także, że w zeszłym roku podatnicy w sprawie wykreśleń wystąpili na drogę sądową jedynie 22 razy. Zastrzegł też, że nie gromadzi danych pozwalających na określenie liczby zawiadomień wysyłanych do wykreślanych z rejestru podmiotów. Dane te są w aktach poszczególnych spraw, które mają urzędy skarbowe.

Tobiasz Dolny - doradca podatkowy, menedżer w ALTO

Wykreślona z VAT-owskiego rejestru firma może ponieść dotkliwe straty. Traci zaufanie kontrahentów, którzy na dodatek obawiają się, że będą mieli problemy z odliczeniem VAT z wystawianych przez nią faktur. Może się to skończyć zerwaniem współpracy. Trudno też liczyć na podpisanie umowy z nowym klientem, który zorientuje się, że firmy nie ma w rejestrze. Jeśli okaże się, że przedsiębiorca został nieprawidłowo wykreślony – bo nie przeprowadzono w tej sprawie postępowania zakończonego decyzją, tylko przesłano mu zawiadomienie – może wystąpić do sądu z pozwem o odszkodowanie od Skarbu Państwa. Musi w nim oczywiście wykazać, jakie poniósł szkody. I liczyć się z tym, że droga do odszkodowania jest długa i trudna.

Fiskus nie zwalnia tempa czyszczenia VAT-owskiego rejestru. W zeszłym roku wykreślił z niego 110 tys. firm, w pierwszej połowie 2018 r. już prawie 60 tys. Skarbówka ma jednak problem, sądy twierdzą bowiem, że wykreślenia są bezskuteczne, ponieważ urzędnicy nie wydają w tej sprawie decyzji.

Czytaj także: Fiskus wykreśla firmy z rejestru VAT bez prawa do odwołania

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami