Kiedy można odliczyć VAT od odsprzedaży towarów

Przedsiębiorca, który nabywa towary we własnym imieniu, ale na rzecz innego podmiotu, może je odsprzedać. Taka transakcja jest zasadniczo odpłatną dostawą towarów. Jednak nie w każdym przypadku.

Publikacja: 04.09.2017 06:40

Kiedy można odliczyć VAT od odsprzedaży towarów

Foto: Fotolia.com

W przypadku gdy podatnik nabywa towary działając w imieniu własnym, ale na rzecz osoby trzeciej, mamy do czynienia z ich odsprzedażą. Przyjmuje się wówczas, że podatnik sam otrzymał te towary, a później dokonał ich dostawy na rzecz osoby trzeciej. W takim przypadku podatnik już w chwili nabycia ma zamiar odsprzedać towary, tj. wykorzystać je do celów działalności opodatkowanej. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Skoro zatem przy odsprzedaży podatnik ma zamiar sprzedać nabyte towary, to w związku z ich nabyciem przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Przykład

Spółka XYZ świadczy usługi transportowe. Spółka ta nabywa usługi serwisowe samochodów od spółki Alfa –przedsiębiorcy czeskiego. Spółka Alfa wysyła do Polski pracowników, którzy wykonują wskazane świadczenia. W celu wykonania usług pracownicy spółki Alfa posiadają odpowiedni samochód (który jest własnością spółki Alfa). Strony umówiły się, że paliwo do samochodu spółki Alfa nabywane będzie za pośrednictwem spółki XYZ (która wynegocjowała w Polsce korzystne ceny paliw). Spółka XYZ zastanawia się w jaki sposób powinna obciążyć spółkę Alfa z tytułu kosztów paliwa.

W tym przypadku mamy do czynienia z odsprzedażą towaru. Podatnik nabywa paliwo w imieniu własnym, ale na rzecz zagranicznego usługodawcy. Polski podatnik powinien więc swoją czynność udokumentować fakturą. W świetle art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, miejscem dostawy towarów (krajem opodatkowania), w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych, jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy. Zatem transakcja ta będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie z tytułu zakupu paliwa, polskiemu przedsiębiorcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego (z ewentualnymi ograniczeniami przewidzianymi dla paliw).

W przedstawionym przykładzie mamy do czynienia z sytuacją, w której nie ma wątpliwości co do tego, że na podmiot odsprzedający towar przeszło prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Niemniej jednak w praktyce mogą pojawić się również sytuacje, w których podmiot obciążający kontrahenta kosztami zakupu towaru, nie będzie w istocie dokonywał jego odsprzedaży.

Przykład

Spółka ABC zajmująca się handlem detalicznym jest powiązana ze spółką Beta. Spółka Beta świadczy usługi na rzecz podmiotów niepowiązanych, które wykonuje jej pracownik. Pracownik ten do niedawna był zatrudniony w spółce ABC i posiada jeszcze jej kartę płatniczą (pracownika tego nie łączy już ze spółką ABC żaden stosunek prawny). Pracownik spółki Beta, przy wykonywaniu zleceń, posłużył się omyłkowo (przy zakupie narzędzi) kartą płatniczą spółki ABC. Faktura za zakup została więc wystawiona na spółkę ABC. Spółka ABC zastanawia się czy może obciążyć spółkę Beta kosztami zakupu narzędzi oraz odliczyć podatek naliczony z tytułu ich zakupu.

W tym przypadku zapłata za towar nastąpiła w zasadzie w wyniku pomyłki. Spółka ABC nie miała zamiaru nabyć i odsprzedać towarów. Przy odsprzedaży przyjmuje się, że podatnik sam otrzymał towary, a później je sprzedał na rzecz osoby trzeciej. Istotne jest więc, aby na podatnika zamierzającego dokonać odsprzedaży przeszło prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. W tym przypadku spółka nie miała zamiaru nabyć towaru, nie nabyła go do własnych potrzeb, nie nabyła go również w celu dalszej odsprzedaży. Nie przeszło więc na ten podmiot prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Spółka ABC nie może więc odsprzedać towaru. W takim przypadku ewentualne rozliczenia pomiędzy stronami nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (obciążenia można dokonać przez wystawienie noty obciążeniowej).

Ponadto, mimo, iż spółka ABC otrzymała fakturę za zakup narzędzi, to nie będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego. Przy prawie do odliczenia istotne jest, aby podatnik nabył towary, które mają być wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych. W tym przypadku nie doszło do przejścia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (do nabycia towarów). Spółka ABC nie może więc odliczyć podatku naliczonego. Powinna zwrócić się do wystawcy faktury o jej skorygowanie (a więc o pomniejszenie w fakturze korygującej należności z tytułu dostawy do zera). Wystawienie tego rodzaju faktury korygującej obligowałoby również ten podmiot do wystawienia faktury na rzecz faktycznego nabywcy towarów (tj. spółki Beta). Spółka może również alternatywnie pozostawić otrzymaną fakturę bez zmian, nie odliczając przy tym z tytułu zakupu narzędzi podatku naliczonego. Należy pamiętać, że odliczenie podatku naliczonego może się w takim przypadku wiązać z nałożeniem na podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego (sankcji VAT), co do zasady w wysokości 30 proc. kwoty zawyżenia podatku naliczonego.

Jeżeli podatnik nabywa towary we własnym imieniu, ale na rzecz innego podmiotu i następnie je odsprzedaje, to każdorazowo powinien przeanalizować czy doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Nieprawidłowe ustalenia w tym zakresie prowadzą do negatywnych konsekwencji podatkowych.

Autor jest doradcą podatkowym, konsultantem podatkowym i trenerem w ECDDP Sp. z o.o. www.ecddp.com

podstawa prawna: art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1221 ze zm.)

W przypadku gdy podatnik nabywa towary działając w imieniu własnym, ale na rzecz osoby trzeciej, mamy do czynienia z ich odsprzedażą. Przyjmuje się wówczas, że podatnik sam otrzymał te towary, a później dokonał ich dostawy na rzecz osoby trzeciej. W takim przypadku podatnik już w chwili nabycia ma zamiar odsprzedać towary, tj. wykorzystać je do celów działalności opodatkowanej. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Skoro zatem przy odsprzedaży podatnik ma zamiar sprzedać nabyte towary, to w związku z ich nabyciem przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego