Zwrot VAT: fiskus nie jest od oceny biznesu i nie może przedłużać terminu zwrotu

Urząd nie może przedłużać terminu zwrotu VAT dlatego, że uzna inwestycję za nieuzasadnioną ekonomicznie.

Aktualizacja: 04.09.2020 12:44 Publikacja: 04.09.2020 07:20

Zwrot VAT: fiskus nie jest od oceny biznesu i nie może przedłużać terminu zwrotu

Foto: Adobe Stock

Chociaż przepisy podatkowe pozwalają skarbówce przedłużać termin zwrotu VAT jedynie w uzasadnionych przypadkach, to przedsiębiorcy skarżą się, że taka praktyka staje się już normą.

– Samo wystąpienie o zwrot VAT nierzadko sprawia, że urząd skarbowy wszczyna w firmie kontrolę trwającą zwykle kilka miesięcy. Przedsiębiorcy odbierają te działania jako bardzo uciążliwe. Nierzadko organy podatkowe kwestionują racjonalność podejmowanych przez nich decyzji gospodarczych – mówi Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym.

Czytaj też: Łatwo wpaść w karuzelę VAT - WSA o przedłużaniu terminu zwrotu podatku

Jak dodaje doradca podatkowy Andrzej Sadowski, zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym następuje co do zasady w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Ten sam przepis pozwala urzędom skarbowym przedłużać termin, jeśli „zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania". Zgodnie zaś z art. 87 ust. 2b ustawy o VAT weryfikacja może obejmować sprawdzenie rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie tymi towarami.

Spory przed sądem

– Coraz więcej tego typu sporów trafia przed sądy. Część z nich dotyczy odmowy zwrotu VAT, gdy organ podatkowy uznaje przedsięwzięcie podatnika za nieprzemyślane i niezgodne z zasadami ekonomii – mówi Sadowski.

Najnowsze orzeczenia są korzystne dla podatników. Przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (sygn. I SA/Łd 252/20). Decyzję skarbówki zaskarżyła spółka inwestująca w nowoczesną linię produkcyjną, która w deklaracji VAT-7 za sierpień 2017 r. wystąpiła o zwrot 66 tys. zł nadwyżki VAT naliczonego. Chciała otrzymać tę kwotę na rachunek bankowy w terminie 60 dni. Naczelnik urzędu skarbowego przedłużył jednak termin zwrotu do marca 2019 r. Skarbówka stwierdziła, że z wyników kontroli nie wynika, by zamiarem spółki było wykorzystanie nabytych towarów i usług do czynności opodatkowanych. Świadczy o tym m.in. brak majątku wystarczającego do budowy linii technologicznej do produkcji granulatu z tworzyw sztucznych. Poza tym spółka nie zawarła jeszcze umów handlowych z dostawcami surowców, ani nie rozpoczęła procesu rekrutacji pracowników. Nie posiada też zezwolenia na zbieranie odpadów i ich przerób.

Konieczna weryfikacja

WSA uchylił zaskarżone postanowienie. Uznał jednak, że o tym, czy zwrot VAT wymaga dodatkowego sprawdzenia, można rozstrzygnąć na podstawie analizy warunków inwestycji.

„Sąd nie był w stanie dostrzec argumentów na rzecz tezy, że zasadność zwrotu wymagała dodatkowego zweryfikowania" – czytamy w uzasadnieniu wyroku łódzkiego WSA.

Sąd poparł argumenty spółki, iż dokończenie inwestycji niekonieczne jest poza zasięgiem jej możliwości finansowych. Twierdzenie organu podatkowego, że nie wystarczy jej na to środków, wynika z błędnego obliczenia przez skarbówką wartości linii technologicznej. Z kolei brak zawartych umów z dostawcami surowców i pracownikami spółka motywowała nieracjonalnością ekonomiczną takiego działania przed uruchomieniem linii technologicznej.

„Procedura przedłużenia terminu zwrotu VAT została wdrożona przez organy podatkowe nie dlatego, że istnieje podejrzenie funkcjonowania oszustw lub wyłudzeń podatku, jak np. przestępstw karuzelowych, lecz z powodu braku wiary tych organów w racjonalność inicjatywy gospodarczej skarżącej, w tym zwłaszcza w to, że cel gospodarczy zostanie zrealizowany" – orzekł WSA.

Powołał się na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 grudnia 2019 r. (sygn. I FSK 1827/19), zgodnie z którym ocena, czy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, nie może być dowolna i musi opierać się na odpowiednich przesłankach wynikających ze stanu faktycznego sprawy. Z kolei w wyroku z 29 listopada 2019 r. (sygn. I FSK 1734/17) NSA orzekł, że „dopuszczalność przedłużenia terminu zwrotu podatku nie może być odczytywana jako blankietowe, prewencyjne upoważnienie do opóźniania realizacji praw podatnika".

– W praktyce podatnikom trudno obronić racjonalność biznesu w sporze z organami podatkowymi. Należy mieć nadzieję, że pomocne w tym będą korzystne wyroki sądów administracyjnych – mówi Lewandowski.

Zarzuty karuzelowe

Nie zawsze jednak wyroki sądów są pozytywne dla przedsiębiorców. Według WSA w Lublinie (sygn. I SA/Lu 751/19) urząd skarbowy może wielokrotnie i przez kilka lat przedłużać termin zwrotu podatku, jeśli istnieją uzasadnione wątpliwości, że spółka uczestniczy w procederze wyłudzenia. Takie orzeczenie otrzymała spółka, która wystąpiła o zwrot nadwyżki za sierpień 2015 r. i dotychczas go nie otrzymała. Fiskus uznał bowiem, że transakcje z udziałem spółki i jej kontrahentów są wątpliwe, posiadają cechy charakterystyczne dla transakcji karuzelowych.

Chociaż przepisy podatkowe pozwalają skarbówce przedłużać termin zwrotu VAT jedynie w uzasadnionych przypadkach, to przedsiębiorcy skarżą się, że taka praktyka staje się już normą.

– Samo wystąpienie o zwrot VAT nierzadko sprawia, że urząd skarbowy wszczyna w firmie kontrolę trwającą zwykle kilka miesięcy. Przedsiębiorcy odbierają te działania jako bardzo uciążliwe. Nierzadko organy podatkowe kwestionują racjonalność podejmowanych przez nich decyzji gospodarczych – mówi Paweł Lewandowski, ekonomista zajmujący się doradztwem biznesowym.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a