Pierwsze e-rejestry VAT już w rękach fiskusa

Pierwsze podejście do Jednolitego Pliku Kontrolnego już za nami. Do 25 sierpnia duże firmy musiały złożyć w nowym, elektronicznym formacie ewidencję VAT. – Z naszych wyliczeń wynika, że zdecydowana większość przedsiębiorców dopełniła tego obowiązku – mówi Paweł Jurek z Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów.

Sektor publiczny ma więcej czasu

Do 25 sierpnia Jednolity Plik Kontrolny (dalej JPK) złożyło 5,6 tys. podmiotów. To przede wszystkim duże firmy, czyli takie, które zatrudniają przynajmniej 250 osób lub mają ponad 50 mln euro obrotów rocznie i jednocześnie ponad 43 mln euro aktywów. I prowadzą księgi komputerowo. Resort finansów obliczył na podstawie danych GUS, że jest ich przynajmniej 3,2 tys.

Do tego dochodzą firmy zagraniczne zarejestrowane w Polsce na potrzeby VAT, które spełniają kryteria dużych przedsiębiorców (ministerstwo nie zna jednak ich dokładnej liczby). Oraz około 3 tys. podmiotów z sektora publicznego (gminy, szpitale, szkoły, instytuty badawcze, parki narodowe, agencje wykonawcze), którym minister finansów przedłużył termin na złożenie pierwszej ewidencji do końca stycznia 2017 r. Ale zrobił to dopiero w ostatniej chwili (rozporządzenie ukazało się w Dzienniku Ustaw z 25 sierpnia, poz. 1337), a część tych podmiotów wysłała już JPK wcześniej.

Grzywna niewykluczona

Co z tymi, którzy nie złożyli JPK w terminie? Konsekwencje mogą być przykre.

– Fiskus ma prawo wymierzyć karę porządkową do 2,8 tys. zł – mówi adwokat Piotr Świniarski. – Może też nałożyć grzywnę z kodeksu karnego skarbowego.

– Maksymalna wysokość potencjalnej grzywny za niezłożenie ewidencji VAT w formacie JPK może wynieść nawet około 3 mln zł – tłumaczy Przemysław Grzanka, starszy konsultant w dziale prawno-podatkowym PwC. – W razie wykazania nieprawdziwych danych około 6 mln zł.

Piotr Świniarski dodaje, że jeśli brak JPK zostanie uznany za udaremnianie czynności kontrolnych, grzywna może wynieść aż 17,7 mln zł.

– Jest też ryzyko, że nieprzekazanie ewidencji sprowokuje urzędników do dokładnego sprawdzenia, co się dzieje w firmie – podkreśla Świniarski.

Czy można złożyć czynny żal

Firmy, które chcą uniknąć odpowiedzialności karnej skarbowej, powinny pomyśleć o złożeniu tzw. czynnego żalu. Chodzi o poinformowanie fiskusa o swoim przewinieniu. Taką możliwość daje art. 16 kodeksu karnego skarbowego. – Znajdziemy w nim jednak zastrzeżenie, że z czynnego żalu nie można skorzystać, jeśli skarbówka wie już o wykroczeniu (przestępstwie). Jest obawa, iż fiskus wykorzysta tę furtkę, argumentując, że już 25 sierpnia wiedział (dzięki systemowi informatycznemu), kto nie złożył elektronicznej ewidencji – mówi Piotr Świniarski.

Skarbówka powinna podejść łagodnie

Przemysław Grzanka podkreśla, że comiesięczny JPK z ewidencją VAT jest nowym obowiązkiem sprawozdawczym. Ministerstwo Finansów nie przedstawiło szczegółowych wytycznych w tej sprawie, a przedsiębiorcy mieli stosunkowo krótki okres na przygotowanie się do niego.

– W związku z tym w początkowej fazie wprowadzania nowego obowiązku nie powinni być karani za złożenie miesięcznego JPK z ewidencją VAT po terminie,czy też za niewykazanie w nim wszystkich danych wymaganych przez struktury logiczne pliku – dodaje.