1 lipca 2018 r. weszły w życie zmiany w ustawie o VAT. Dotyczą one wprowadzenia w ww. ustawie art. 108a, z którego wynika, że nabywca towaru lub usługi może zapłacić należność wynikającą z faktury przy zastosowaniu metody podzielonej płatności (split payment). Mechanizm ten polega na tym, że zapłata części lub całości podatku dokonywana jest na rachunek VAT, natomiast zapłata należności odpowiadająca wartości sprzedaży netto, wynikająca z faktury, następuje na rachunek bankowy kontrahenta albo na rachunek imienny w kasie oszczędnościowo-kredytowej (SKOK), prowadzony w związku z działalnością gospodarczą. Zapłata należności oraz podatku następuje w walucie polskiej, w formie elektronicznej, z użyciem specjalnego komunikatu przelewu przeznaczonego wyłącznie do dokonywania zapłaty w systemie podzielonej płatności. Na przelewie trzeba wskazać kwotę podatku jaka ma zostać zapłacona w całości lub w części, kwotę należności brutto, numer faktury i numer identyfikujący dostawcę towaru lub usługi.
Czytaj także: Split payment wpływa na sytuację prawną banku finansującego
Obowiązkowy rachunek dla każdej firmy
W związku z wprowadzeniem systemu podzielonej płatności banki zostały zobowiązane do automatycznego otwarcia rachunku VAT przy każdym rachunku rozliczeniowym podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się także informacja, że nie jest możliwe wykonanie przelewu metodą podzielonej płatności na prywatny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy typu ROR. Taki przelew zostanie odrzucony. Tylko podmiotom prowadzącym działalność zarobkową na własny rachunek bank może do rachunku rozliczeniowego automatycznie otworzyć rachunek VAT.
Zgoda na przelew
Przedsiębiorca nie może swobodnie dysponować środkami znajdującymi się na rachunku VAT. W rozumieniu art. 108b ustawy o VAT tylko podatnicy będący państwową jednostką budżetową mogą dysponować środkami znajdującymi się na rachunku VAT. Natomiast przedsiębiorca musi posiadać zgodę naczelnika urzędu skarbowego na przelanie pieniędzy z rachunku VAT na inny, wskazany przez siebie rachunek bankowy lub na rachunek w SKOK. W tym celu przedsiębiorca składa wniosek, w którym określa kwotę jaka ma zostać przekazana z rachunku VAT na inne konto, a naczelnik urzędu skarbowego wydaje zgodę w formie postanowienia, na które nie służy zażalenie i ma na to aż 60 dni. W pewnych okolicznościach fiskus wcale nie musi się zgodzić na przelew z rachunku VAT. Urząd nie udzieli zgody, jeżeli przedsiębiorca posiada zaległości podatkowe, jeżeli istnieje obawa, że zaległość w podatku może w przyszłości wystąpić lub gdy zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane wskutek m.in. czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań podatkowych. Odmowa wydania zgody na przekazanie środków następuje w drodze decyzji. Jedyną obroną dla przedsiębiorcy w tej sytuacji jest możliwość odwołania się (w ciągu 14 dnia) od decyzji organu skarbowego, ale gwarancji nie ma, że odwołanie zostanie rozpatrzone pozytywnie.
Są też inne narzędzia
Wprowadzenie instytucji podzielonej płatności to tylko część narzędzi fiskusa służących uszczelnianiu systemu podatkowego i walki z wyłudzeniami podatkowymi. 13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (tzw. ustawa o STIR) >patrz ramka. Na podstawie tej ustawy zmieniono wiele innych ustaw, w tym. m.in. ordynację podatkową, ustawę o KAS, ustawę o zasadach identyfikacji podatników i płatników oraz ustawę – Kodeks postępowania cywilnego.
