SLIM VAT: W przepisach o VAT pojawi się jeszcze jedna klauzula obejścia prawa

Zapowiadany od kilku tygodni pakiet uproszczeń w rozliczeniach podatku od towarów i usług – określanych przez resort finansów jako „SLIM VAT" – przybrał postać projektu ustawy. Jednak w opublikowanym dokumencie znalazły się nie tylko uproszczenia.

Nadprodukcja reguł

Rozszerzone mają być regulacje o tzw. wiążących informacjach stawkowych (WIS). To decyzje potwierdzające, że towar lub usługa odpowiada danemu kodowi klasyfikacji statystycznych. Tak można rozwiać wątpliwości, czy transakcja podlega zwykłej czy preferencyjnej stawce VAT lub czy jest z niego zwolniona.

Czytaj także: Klauzula obejścia prawa da możliwość zakwestionowania rozliczeń wszystkich podatników

Jednak ważność tego „glejtu" ma być ograniczona w czasie. Zamiast bezterminowej ważności decyzja o WIS lub jej zmiana wygaśnie po trzech latach. MF uzasadnia limit potrzebą poprawy nadzoru nad wydawaniem WIS. W uzasadnieniu projektu mowa o „stałym postępie technologicznym mającym wpływ na gospodarkę w postaci zwiększającej się ilości i różnorodności dóbr i usług (...), czego efektem może być dezaktualizacja niektórych WIS, które nadal będą pozostawały w obrocie prawnym".

Pojawi się też nowy przepis, który uniemożliwi wydawanie WIS, gdy w sprawie stosowania stawki na towar toczy się postępowanie lub kontrola podatkowa albo celno-skarbowa lub gdy organ rozstrzygnął o tym w decyzji.

W ustawie ma się pojawić też swoista klauzula obejścia prawa związana z wydawaniem informacji o stawkach. Otóż według proponowanego art. 42ca ustawy, jeśli towar czy usługa, których dotyczy WIS, będą przedmiotem transakcji, które będą uznane za element nadużycia prawa podatkowego, to taka WIS straci moc wiążącą. Osobny przepis przewiduje, że ta klauzula będzie stosowana także wstecznie, do informacji wydanych przed wejściem w życie nowelizacji (a to ma nastąpić 1 stycznia 2021 roku).

Takie propozycje budzą mieszane uczucia ekspertów. Z jednej strony zakaz wydawania WIS w przypadku toczącego się postępowania czy kontroli jest uzasadniony. Tak twierdzi Łukasz Karpiesiuk, doradca podatkowy, partner w kancelarii SSW Solutions. – WIS jest rodzajem interpretacji przepisów prawa podatkowego, a przepisy o „zwykłych" interpretacjach również nie przewidują takiej możliwości – zauważa ekspert.

Nowa klauzula obejścia prawa jest już oceniana jako nadprodukcja przepisów. – Zwykle za obejście uważa się tworzenie skomplikowanych struktur biznesowych, których głównym celem są korzyści podatkowe. W przypadku WIS chodzi jedynie o proste potwierdzenie, czy dany towar lub usługa odpowiada określonej pozycji w klasyfikacji statystycznej – przypomina Wojciech Krok, doradca podatkowy w kancelarii Parulski i Wspólnicy. I tłumaczy, że jeżeli władze skarbowe nie zgadzają się w tej kwestii z podatnikiem, mogą po prostu wskazać inny kod PKWiU czy CN.

Podobnie ocenia klauzulę Łukasz Karpiesiuk. – Organ, wydając WIS, ma prawo i obowiązek przeprowadzić postępowanie dowodowe i wszechstronnie wyjaśnić sprawę – inaczej niż przy klasycznej interpretacji, gdzie opiera się na opisie stanu faktycznego podanym przez podatnika. Zatem ew. nadużycia związane z przedmiotem WIS nie powinny mieć wpływu na rzetelność i prawdziwość wydanej przez organ interpretacji – czyli nie ma potrzeby uchylania jej mocy wiążącej – tłumaczy Karpiesiuk.

Elektroniczny zwrot

W projekcie ustawy pojawia się też kilka innych zmian. To m.in. pełna elektronizacja systemu zwrotu VAT podróżnym spoza UE. Wymiana danych między firmami oferującymi sprzedaż towarów w tym systemie a fiskusem ma się odbywać wyłącznie drogą elektroniczną.

MF podaje, że w 2019 roku ze zwrotu VAT skorzystało ponad 611 tys. podróżnych, którzy zgłosili do wywozu towary warte łącznie ponad 4,2 mld zł – co roku wartość rośnie. Dlatego, dla usprawnienia obiegu informacji, zdecydowano się na pełną cyfryzację procedury, ale dopiero od początku 2022 r.

Etap legislacyjny: konsultacje publiczne

Jaki będzie SLIM VAT

Według Ministerstwa Finansów zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług maja uczynić VAT prostszym i nowoczesnym, a przy tym uwzględniać lokalną specyfikę Polski.

Stąd skrót SLIM od angielskich słów „simple, local, modern", oznaczających takie właśnie cechy (slowo „slim" oznacza też tyle, co smukły, cienki).

Najważniejsze zmiany z tego pakietu to:

- zniesienie obowiązku potwierdzenia otrzymania faktury korygującej;

- ujednolicenie kursów walut dla celów CIT i VAT;