Darowizna to nie dostawa: Zwolnienie VAT może dotyczyć tylko czynności podlegających VAT

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 5 lipca 2016 r (I SA/Rz 379/16).

Stan faktyczny

Przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT od września 2015 r. W październiku kupił nieruchomość zabudowaną budynkiem z lat 70. Od nabycia nie przysługiwało mu prawo do odliczenia, bo transakcja była zwolniona z VAT (zwolnienie przedmiotowe – towar używany). Nabycie zostało udokumentowane fakturą VAT ze stawką zw.

Nieruchomość jest wykorzystywana na cele produkcyjne, usługowe, biurowe i handlowe, ale nie była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie wykorzystywał budynku na cele mieszkaniowe ani na inne cele prywatne. Nieruchomość została wpisana do ewidencji środków trwałych i nie jest towarem handlowym. Przedsiębiorca wskazał, że zamierza wykorzystywać budynek do celów opodatkowanych VAT (wynajem lokali niemieszkalnych) oraz przeprowadzić jego modernizację. Nie ponosił jednak wydatków na ulepszenie obiektu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT, które byłyby równe lub wyższe niż 30 proc. wartości początkowej.

W 2002 r. został co prawda przeprowadzony generalny remont, który stanowił ulepszenie budynku w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ale remont wykonał któryś z poprzednich właścicieli. Po generalnym remoncie budynek nie został już w żaden sposób ulepszony w wartości równej lub większej niż 30 proc. wartości początkowej.

Wnioskodawca wskazał, że w przyszłości nie wyklucza darowizny nieruchomości na rzecz brata. W momencie darowizny obiekt będzie budynkiem w rozumieniu prawa budowlanego i PKOB (symbol 1230 i 1220). Podatnik podkreślił, że pierwsze zasiedlenie nastąpiło w latach 90. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku a jego darowizną upłynie długi czas – dwudziestokilkuletni.

Podatnik zapytał czy przekazanie nieruchomości bratu w formie darowizny jest czynnością opodatkowaną stawką zw., czy może nie podlega w ogóle VAT.

Fiskus stwierdził, że darowizna nieruchomości nie podlega opodatkowaniu. Za nieprawidłowe uznał stanowisko, że podlega ona zwolnieniu od podatku.

Przedsiębiorca nie był usatysfakcjonowany taką odpowiedzią. W skardze do sądu administracyjnego przekonywał, że sporna darowizna nieruchomości w przedstawionym stanie faktycznym podlega opodatkowaniu, ale ze stawką zw.

Rozstrzygnięcie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie oddalił skargę. Przypomniał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terenie kraju, a więc czynności odpłatne.

Wyjątek od tej zasady wprowadza art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Na mocy tego przepisu opodatkowana jest również czynność w swej istocie nieodpłatna, jeżeli jej przedmiotem jest towar należący do przedsiębiorstwa podatnika, a jemu przysługiwało prawo do odliczenia wynikające z czynności, na podstawie których podatnik wszedł w jego posiadanie (nabycie, wytworzenie, import). Przesłanką uznania takiej czynności pod tytułem darmym za odpłatną dostawę jest więc posiadanie prawa do odliczenia podatku naliczonego powstałego przy jej uzyskaniu. Jeżeli podatnik takiego prawa nie posiadał, to wówczas czynność nieodpłatna nie może być uznana za dostawę w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

WSA zauważył, że w spornej sprawie skarżący wskazał na dwie okoliczności, z których mogłoby wynikać prawo do odliczenia VAT wynikające z czynności uzyskania rzeczy (nieruchomości), tj. nabycie rzeczy i przeprowadzenie modernizacji. Obie te czynności nie powodowały jednak powstania u podatnika prawa do pomniejszenia podatku należnego o wartość podatku naliczonego. Nabywając nieruchomość, podatnik nie miał bowiem prawa do odliczenia, gdyż transakcja była zwolniona przedmiotowo z opodatkowania VAT. Dostawa budynku na rzecz wnioskodawcy nie wiązała się z pierwszym zasiedleniem budynku i w związku z tym była zwolniona z VAT.