Użyczenie lokali pracownikom a VAT

Nieodpłatne udostępnienie mieszkań osobom zatrudnionym w firmie, a pochodzącym z zagranicy, jest ściśle związane z prowadzeniem działalności spółki.

Publikacja: 08.08.2018 06:20

Użyczenie lokali pracownikom a VAT

Foto: 123RF

Spółka zobowiązała się zapewnić pracownikom pochodzącym z zagranicy, przebywającym w Polsce na kontraktach długoterminowych, zakwaterowanie. Mają oni wykonywać prace w małej miejscowości, gdzie znajduje się zakład produkcyjny spółki. W tym celu w maju 2018 r. spółka kupiła budynek wielolokalowy, który zaliczyła do swoich środków trwałych. Dostawa budynku korzystała ze zwolnienia. Spółce nie przysługiwało więc prawo do odliczenia podatku naliczonego przy jego nabyciu. Spółka nie poniosła nakładów na remont, ulepszenie czy modernizację tego budynku.

Czytaj także: Użyczenie nieruchomości gminie przez powiat bez VAT

1 czerwca 2018 r. lokale zostały przekazane pracownikom do nieodpłatnego używania na podstawie umów użyczenia. Pracownicy ci nie dysponują na terenie Polski innymi lokalami, a w miejscowości, w której znajduje się zakład, są ograniczone możliwości w wynajęciu mieszkania. Czy takie nieodpłatne udostępnianie lokali pracownikom podlega VAT na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT? – pyta czytelnik.

Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy (art. 710 kodeksu cywilnego). Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy. Oddanie rzeczy do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia może więc być nieodpłatnym świadczeniem usług, jeśli zostaną spełnione określone w ustawie o VAT warunki.

Kiedy trzeba zapłacić

Za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu przepisów o VAT uznaje się również:

1)

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2)

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).

Decyduje cel

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza uznaje się wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków, określonych w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, jest podstawą do traktowania nie- odpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie będzie się wpisywało w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu, nie zostanie spełniona. Jest to jednak uzależnione od konkretnych okoliczności w danej sprawie. Aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, tj. za podlegające opodatkowaniu VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

Czytaj także: Udostępnienie nieodpłatnie nieruchomości a VAT

Świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności. Natomiast usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa.

Korzyść osobista na drugim planie

Organy podatkowe przyjmują, że w normalnych okolicznościach użyczenie lokali mieszkalnych pracownikom służy prywatnym celom pracownika. Jednak w określonych okolicznościach, np.: gdy zakład pracy zlokalizowany jest w małej miejscowości, gdzie występują trudności w wynajęciu mieszkania, a pracownicy pochodzą z odległych regionów, wymogi prowadzonej działalności (potrzeby przedsiębiorstwa) mogą spowodować konieczność zapewnienia przez pracodawcę lokali mieszkalnych dla pracowników na czas trwania stosunku pracy. W takich specyficznych okolicznościach służy to działalności gospodarczej podatnika, a korzyść osobista uzyskiwana przez pracowników z takiego bezpłatnego użyczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonego przedsiębiorstwa. Jeśli z obiektywnych okoliczności wynika, że korzyść przedsiębiorstwa wynikająca z danej czynności ma charakter dominujący nad korzyścią osobistą pracownika, to do tej czynności nie znajdzie zastosowania obowiązek jej opodatkowania na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Uwaga! Artykuł 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT dotyczy tylko tych usług nieodpłatnych, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika. Jeśli warunek ten nie jest spełniony, nie może być mowy o potraktowaniu usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej i objęcie jej zakresem opodatkowania VAT.

Zdaniem fiskusa

Nieodpłatne udostępnianie pracownikom pochodzącym spoza granic Polski lokali przez spółkę nie podlega opodatkowaniu VAT (na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT), ponieważ w przedstawionych okolicznościach nadrzędnym celem świadczonych usług jest realizacja celów gospodarczych spółki, tj. zapewnienie wykwalifikowanej kadry pracowniczej, a korzyść osobista uzyskiwana przez pracowników z takiego bezpłatnego świadczenia ma drugorzędne znaczenie w stosunku do potrzeb prowadzonego przedsiębiorstwa (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 kwietnia 2018 r., 0112-KDIL1-3.4012.84.2018. 2.AP).

Uwaga! W analizowanej sprawie nie dojdzie do opodatkowania tych usług na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, gdyż przy nabyciu budynku spółce nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT.

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 459 ze zm.)

Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe