VAT: refakturowanie mediów – dużo zależy od umowy

Dostawa energii, wody czy gazu może być uznana za świadczenie odrębne od najmu i opodatkowana według odrębnych stawek VAT.

Publikacja: 30.07.2015 05:30

VAT: refakturowanie mediów – dużo zależy od umowy

Foto: www.sxc.hu

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 1 lipca 2015 r. (I SA/Po 883/15).

Stan faktyczny

Firma zawiera ze swoimi klientami umowy najmu powierzchni magazynowej oraz powierzchni biurowej i socjalnej. Jako wynagrodzenie za najem wypłacany jest wynajmującemu łączny czynsz miesięczny (powiększony o VAT według obowiązującej stawki) będący iloczynem wynajmowanych metrów kwadratowych oraz stawki za metr kwadratowy.

Spółka wskazała, że w umowach odrębnie uregulowano postanowienia dotyczące opłat związanych z użytkowaniem nieruchomości, czyli tzw. opłat eksploatacyjnych oraz za media. W przypadku kosztów niezbędnych mediów (energia elektryczna, woda, gaz) lub usług (np. odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci, usługi telekomunikacyjne, przesył danych czy konserwacja nieruchomości) wynajmujący, co do zasady, daje możliwość zawarcia odpowiednich umów na ich dostawę bezpośrednio przez najemców. W przypadku zawarcia ich przez wynajmującego są one refakturowane na najemców po kosztach (tj. bez marży) w formie oddzielnej faktury i proporcjonalnie do udziału danego najemcy w takich kosztach, na podstawie faktur otrzymanych od bezpośrednich dostawców mediów i usług. W rezultacie najemca otrzymuje oddzielną fakturę z wykazanym czynszem najmu i opłatami eksploatacyjnymi oraz oddzielną z opłatami za zużyte media według wskazań podliczników indywidualnych dla każdego najemcy.

Firma zapytała, jaką stawkę VAT powinna zastosować, wystawiając dla najemców faktury za media: czy powinna to być stawka VAT właściwa dla opłat czynszowych z tytułu świadczonej usługi najmu (23 proc.), czy stawka właściwa dla danego towaru lub usługi składających się na koszty mediów, zgodnie z fakturami otrzymanymi od dostawców.

Odpowiedź fiskusa okazała się tylko po części po myśli podatniczki. Organ stwierdził, że najemca może odrębnie i niezależnie od czynszu ponosić koszty mediów, jeżeli zawrze umowę bezpośrednio z dostawcą. Jeśli takich umów nie ma, to najem pozostaje usługą złożoną z różnych świadczeń prowadzących do realizacji określonego celu – najmu. Nie ma podstaw prawnych, aby sztucznie rozdzielać jedną usługę najmu na najem i usługi obce (refakturowane) oraz stosować dla nich odrębne stawki VAT. Tym samym należy je opodatkować według zasad właściwych dla usług najmu, czyli podstawową stawką VAT.

W zakresie usług telekomunikacyjnych oraz przesyłu danych fiskus uznał, że nie są one elementem usługi najmu i powinny być przedmiotem odsprzedaży dla najemcy. Przeniesienie ich należy, w ocenie urzędników, udokumentować poprzez wystawienie refaktury na podmiot będący faktycznym odbiorcą świadczenia, z zastosowaniem właściwej stawki podatku.

Podatniczka zaskarżyła interpretację, a WSA w Poznaniu uwzględnił jej skargę.

Rozstrzygnięcie

Dla rozstrzygnięcia sprawy istotny okazał się wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 16 kwietnia 2015 r. (C-42/14) dotyczący tzw. refakturowania mediów. Wynika z niego m.in., że jeżeli sam wynajmujący nie ma możliwości swobodnego i niezależnego, w szczególności wobec innych wynajmujących, wyboru świadczeniodawców i sposobów korzystania z towarów lub usług związanych z najmem, to dane świadczenia są generalnie nierozerwalnie związane z najmem i mogą być uważane za stanowiące jedną całość.

W ramach każdego stosunku najmu należy zbadać, czy w odniesieniu do mediów najemca ma swobodny wybór zużycia ich w ilości, jakiej sobie życzy. W ocenie Trybunału istnienie indywidualnych liczników i fakturowanie w zależności od wykorzystania jest istotnym czynnikiem wskazującym, że dostawę mediów należy uważać za będącą świadczeniem odrębnym od najmu. W odniesieniu do wywozu nieczystości istotne znaczenie ma to, czy najemca może wybrać świadczeniodawcę lub zawrzeć bezpośrednio z nim umowę. Nawet jeśli ze względu na dogodność nie dokonuje tego wyboru lub nie korzysta z tego uprawnienia, lecz otrzymuje świadczenie od podmiotu wyznaczonego przez wynajmującego, to okoliczność ta jest wskazówką przemawiającą za istnieniem świadczenia odrębnego od najmu.

WSA wskazał na cztery elementy charakterystyczne transakcji istotne dla sprawy. Polegają one na odrębnej regulacji w umowie najmu opłat związanych z użytkowaniem nieruchomości (opłat eksploatacyjnych) oraz kosztów za media dostarczone do przedmiotu najmu. Dotyczą możliwości zawarcia umów na dostawę mediów i usług przez wynajmującego, a także refakturowania „kosztów mediów" na podstawie oddzielnej faktury i proporcjonalnie do udziału danego najemcy w takich kosztach. I wreszcie dotyczą one otrzymania przez najemcę oddzielnej faktury obejmującej czynsz najmu i opłaty eksploatacyjne oraz oddzielnej faktury obejmującej opłaty za zużyte media według wskazań podliczników indywidualnych dla każdego najemcy. Wymienione elementy pozwalają, w ocenie sądu, na uznanie, że dostawę mediów należy uważać za stanowiącą świadczenie odrębne od najmu. Dostawy te nie są zatem opodatkowane stawką VAT właściwą dla usługi najmu.

—oprac. Aleksandra Tarka

Zdaniem eksperta

Lidia Adamek-Baczyńska, doradca podatkowy, senior manager w Doradztwie Podatkowym WTS & SAJA sp. z o.o.

Wyrok WSA w Poznaniu uwzględnia dokonaną przez Trybunał Sprawiedliwości UE (TS UE) wykładnię opodatkowania VAT dodatkowych świadczeń towarzyszących wynajmowi nieruchomości (tzw. dostawy mediów).

WSA wskazał precyzyjnie, jakie okoliczności należy brać pod uwagę przy klasyfikacji dostawy mediów jako usług odrębnych od świadczenia usług najmu. Są to: odrębne uregulowanie kosztów dostawy mediów, możliwość wyboru przez najemcę dostawcy mediów, możliwość precyzyjnego ustalenia kosztów mediów odrębnie dla każdego najemcy (instalacja odrębnych liczników) oraz odrębne fakturowanie kosztów mediów.

Sąd nie miał wątpliwości, że gdy wszystkie te okoliczności zachodzą łącznie, dostawę mediów należy uznać za odrębną od najmu i opodatkować według stawek VAT właściwych dla dostawy mediów (często niższych niż dla usługi najmu). Wyroki TS UE i WSA nie rozstrzygają jednak wszystkich wątpliwości. Żaden z sądów nie wypowiedział się bowiem, jak należy traktować dla potrzeb VAT sytuację, w której wystąpi zaledwie część z wyżej wymienionych okoliczności.

W praktyce wyrok poznańskiego sądu jest zatem szczególnie ważny dla właścicieli nieruchomości, którzy mogą mieć techniczny problem z rozliczaniem najemców (np. ze względu na brak możliwości/wysokie koszty instalacji liczników). Bezpiecznym rozwiązaniem wydaje się wówczas potwierdzenie prawa do stosowania obniżonej stawki VAT dla dostawy mediów indywidualną interpretacją prawa podatkowego.

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 1 lipca 2015 r. (I SA/Po 883/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona