Gmina otrzymała dofinansowanie na realizację projektu, którego celem jest budowa i kompleksowa promocja marki Termy Uniejów. Marka jest zastrzeżonym znakiem towarowym, do którego prawo ochronne przysługuje spółce komunalnej, w której gmina jest jedynym udziałowcem. Samorządowcy podkreślili, że aktualnie spółka wykorzystuje do działalności opodatkowanej VAT cztery obiekty, w tym zespół basenów termalnych. Promocja marki ma na celu przede wszystkim zwiększenie sprzedaży usług realizowanych przez spółkę. Gmina tłumaczyła, że umowy dotyczące realizacji usług marketingowych składających się na projekt zostaną zawarte przez nią, ona również - jako usługobiorca - będzie odbiorcą wystawionych faktur VAT. Ponieważ projekt dotyczy bezpośrednio promocji marki oraz działalności prowadzonej przez spółkę, gmina zawarła umowę, na podstawie której spółka zapłaci jej wynagrodzenie za realizację projektu. Zapytała, czy wartość otrzymanego dofinansowania ze środków programu operacyjnego na realizację projektu będzie stanowiła element podstawy opodatkowania usługi, którą zrealizuje na rzecz spółki.
Czytaj także: Dotacja o cenotwórczym charakterze podlega VAT
Fiskus odpowiedział, że tak. Jego zdaniem dotacja ma bowiem charakter kompensujący cenę z tytułu sprzedaży efektów projektu. Wartość świadczenia gminy jest zatem uzależniona od kwoty otrzymanej dotacji, gdyż z uwagi na dofinansowanie projektu spółka zapłaci gminie tylko wynagrodzenie w części odpowiadające kosztom pokrytym własnymi środkami tej ostatniej. Fiskus nie miał wątpliwości, że otrzymane dofinansowanie zwiększa podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Z urzędnikami zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Ale ostatecznie racji nie przyznał im Naczelny Sąd Administracyjny. Uznał, że fiskus i sąd pierwszej instancji źle zinterpretowali art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Przypomniał, że zgodnie z tym przepisem co do zasady podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośrednio wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Przepis ten stanowi implementację prawa UE, obecnie art. 73 dyrektywy 112. W dyrektywie zaś wyraźnie określono związek pomiędzy czynnościami opodatkowanymi a dotacjami jako bezpośredni.
NSA odwołał się też do orzecznictwa unijnego. W jego świetle sam tylko fakt, że dotacja (czy inny sposób dofinansowania) wpływa na ostateczną cenę świadczenia (co niemal zawsze ma miejsce), nie może być decydujący dla uznania, że powinna zwiększać podstawę opodatkowania. Konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta ma na celu sfinansowanie konkretnej czynności opodatkowanej (dostawy towarów lub świadczenia usług). Zdaniem sądu dla oceny, czy dotacja jest elementem istotnym wpływającym na włączenie jej do podstawy opodatkowania, kluczowe jest stwierdzenie, czy jest przekazywana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Tylko bowiem w takiej sytuacji można uznać, że stanowią one element wynagrodzenia. Dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
