Kto skorzysta z preferencyjnej stawki VAT

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 marca 2018 r. (I FSK 807/16).

We wniosku o interpretację podatnik wskazał, że w ramach swojej działalności tworzy programy komputerowe i portale internetowe. Część związanych z tym zadań jest zlecana podwykonawcom, z którymi zawierane są umowy o dzieło. Zgodnie z zawartymi umowami, na podatnika przenoszone są prawa do wytworzonych kodów programistycznych. Następnie, podatnik sprzedaje te produkty pod własnym imieniem i nazwiskiem w drodze udzielania licencji i wystawia faktury VAT.

Podatnik spytał czy w związku z opisaną usługą może korzystać z obniżonej 8-proc. stawki VAT na podstawie poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT. Jego zdaniem przysługuje mu takie prawo, ponieważ wytworzone programy są unikalne i niepowtarzalne, spełniając tym samym definicję utworu z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (u.p.a.p.p.). Podatnik uważa, że jest twórcą tych utworów, tworzy programy samodzielnie w całości lub w części. Gdy podwykonawcy przeniosą na podatnika prawa autorskie, wtedy opracowane programy może traktować jako własne.

Czytaj także: VAT od całej kwoty wynagrodzenia dla twórców

Organ podatkowy zgodził się z podatnikiem jedynie w części dotyczącej programów, których jest jedynym twórcą. Wtedy może korzystać z 8-proc. stawki VAT. W pozostałych przypadkach, zdaniem organu, podatnik nie jest twórcą programu.

Sprawa trafiła najpierw do WSA w Gliwicach (III Sa/Gl 1388/13), potem do NSA (I FSK 642/14), gdzie została przekazana do ponownego rozpoznania. Po ponownym rozpatrzeniu WSA podzielił argumentację organu odnośnie do prawa do stosowania obniżonej stawki VAT. Od tego wyroku podatnik złożył skargę kasacyjną, utrzymując, że jest twórcą również w przypadku kodów stworzonych przez podwykonawców.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. Stwierdził, że prawo autorskie, zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.a.p.p., powstaje w sposób pierwotny na rzecz twórcy. Źródłem praw autorskich jest więc działalność twórcza osoby fizycznej, a odejście od tej zasady możliwe jest jedynie w przypadku określonym w art. 19 tej ustawy i jest to wyjątek, przy czym zbywalne są jedynie prawa majątkowe. Opracowanie programu komputerowego korzysta z preferencji przy sprzedaży, jedynie gdy cechuje się przejawem działalności twórczej. Podatnik wskazał, że nie jest twórcą, lecz współtwórcą spornych kodów, jednak nie określił wykonywanych przez siebie czynności twórczych w związku z tymi kodami. Tym samym nie był uprawniony do korzystania z obniżonej stawki VAT.

Czytaj także: Jaki VAT płacą twórcy i artyści

Piotr Kiedrowicz, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową Deloitte

Komentarz eksperta

Marcjanna Bronowska, koordynator w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Istotą problemu podniesionego w wyroku kasacyjnym Naczelnego Sądu Administracyjnego jest kwestia stosowania obniżonej stawki VAT do działalności polegającej na tworzeniu programów komputerowych oraz portali, a następnie sprzedawaniu ich pod własnym imieniem i nazwiskiem w drodze udzielania licencji. O tym, jakie towary i usługi są objęte stawką 8 proc., decyduje art. 41 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Mówi on, że dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3, stawka podatku wynosi 8 proc. (dokładnie 7 proc., ale obecnie obowiązuje przepis, wg którego „tymczasowo" stawki VAT zostały podniesione). W załączniku pod pozycją 181 zostały wymienione „usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania". Zgodnie zaś z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, program komputerowy jest utworem. W przypadku utworów, twórcy mają dwa rodzaje praw: prawo autorskie osobiste, które jest niezbywalne i na mocy którego twórca może dany utwór sygnować własnym nazwiskiem. Drugie prawo jest prawem majątkowym, które obejmuje możliwość użyczania innym podmiotom licencji na korzystanie z utworu.