WSA: urzędnicy nie mogą zawężać interpretacji ws. pełnego odliczenia VAT od aut dla przedstawicieli

We wniosku o interpretację spółka wskazała, że jest krajowym producentem wyrobów cukierniczych. Współpracuje z przedstawicielami handlowymi, którzy świadczą na jej rzecz usługi w ramach prowadzonych przez siebie działalności gospodarczych. Usługi te dokumentują fakturami wystawianymi na spółkę.

Charakter pracy przedstawiciela handlowego wymaga od niego, aby był mobilny, odbywał wizyty u klientów i potencjalnych klientów. W związku z tym spółka odpłatnie powierza przedstawicielom, którzy nie dysponują własnymi pojazdami, samochody do używania w celu realizowania zadań. Firma tłumaczyła, że oddaje auta na podstawie protokołu odbioru, za co pobiera wynagrodzenie. Podkreślono, że wynajem samochodów nie jest podstawową działalnością spółki, ale w KRS w zakresie działalności spółka wskazała m.in. wynajem i dzierżawę samochodów osobowych i furgonetek. W stosunku do wszystkich najemców spółka stosuje tę samą politykę cenową, choć zaznaczyła, że nie prowadzi najmu na skalę komercyjną.

Podatniczka zapytała, czy gdy samochód jest jej własnością lub przez nią najmowany, leasingowany itd. i oddany do odpłatnego korzystania przedstawicielowi handlowemu, to ma ona prawo do odliczenia 100 proc. VAT z faktury dokumentującej zakup paliwa oraz innych towarów i usług. Przy czym chodzi zarówno o zakupy przy użyciu karty paliwowej, jak i finansowane odrębnie przez spółkę.

Odpowiedź fiskusa okazała się negatywna. W jego ocenie z modelu działalności spółki wynika, że już w momencie nabycia paliwa oraz innych towarów i usług związanych z użytkowaniem samochodów (towary i usługi eksploatacyjne) decyduje ona, że nie będzie nimi obciążać przedstawicieli handlowych. Zatem zakupy te pozostają bez wpływu na cenę (nie kształtują jej) świadczonej przez spółkę usługi dzierżawy/najmu samochodu. W rezultacie, w ocenie urzędników, nie ma związku przyczynowo-skutkowego nabywanych przez spółkę towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną (dzierżawą/najmem pojazdów). W konsekwencji, w odniesieniu do nabywanego paliwa oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją samochodów przez przedstawicieli handlowych, spółce w ogóle nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Spółka nie zgadzała się z taką oceną. Zaskarżyła interpretację, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu przyznał jej rację.

Przede wszystkim sąd zauważył, że spółka zapytała czy przysługuje jej prawo do odliczenia 100 proc. VAT, chociaż w zasadzie nie wyjaśniła, skąd wynika jej wątpliwość co do prawa do odliczenia w przypadku wskazanych we wniosku sposobów zapłaty za wydatki (karta paliwowa lub „finansowanie odrębne"). Swoją argumentację koncentrowała na wykazaniu, że pojazdy służą „jedynie celom firmowym".

W ocenie WSA fiskus nie odniósł się do tych kwestii uznając, że w ogóle nie zachodzi związek między działalnością opodatkowaną a wskazanymi rodzajami wydatków, zawężając zakres stosowania art. 86 ust. 1 ustawy o VAT wyłącznie do transakcji dzierżawy (najmu). Takie zawężenie, zdaniem sądu, jest niezasadne. Skład orzekający uznał, że sporne wydatki co do zasady będą miały charakter cenotwórczy. Zwłaszcza, że fiskus nie przedstawił ekonomicznego uzasadnienia, a więc związku pomiędzy finansowaniem przez spółkę kosztów paliwa i innych wydatków, a jej interesem. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy fiskus będzie musiał odpowiedzieć czy skarżącej przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT. Ponadto rozważy, czy spółka zachowuje to prawo także w sytuacji zapłaty za zakupy przy użyciu karty paliwowej, jak i finansowane przez spółkę odrębnie.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 24 maja 2017 r. (I SA/Po 1684/16). ©?

Komentarz eksperta

Katarzyna Klimczyk, starszy konsultant w Accreo Sp. z o.o.

W komentowanym wyroku sąd uznał za nieprawidłowe stanowisko organu podatkowego, który odmówił spółce prawa do odliczenia pełnej kwoty VAT od wydatków związanych z używaniem samochodów osobowych, które są oddawane w odpłatny najem przedstawicielom handlowym. Przekazał on sprawę do ponownego rozpatrzenia.

Kluczowe jest odniesienie się WSA w tym rozstrzygnięciu do kwestii zakresu prowadzenia działalności najmu przez podatnika – w tym przypadku wyłącznie na rzecz przedstawicieli, nie zaś globalnie. Trafnie bowiem sąd uznał, że w praktyce gospodarczej istnieją czynności, które z punktu widzenia VAT nie są celem samym w sobie, stanowią natomiast narzędzie służące do realizacji innych zadań. W przypadku czynności, które są jedynie środkiem do dokonania czynności opodatkowanych (w niniejszej sprawie – sprzedaż wyrobów cukierniczych), podatnik powinien zachowywać prawo do odliczenia.