Rzeczpospolita Prawo

Czy przy sprzedaży akcji spółek giełdowych należy stosować prewskaźnik

Odpłatne zbycie papierów wartościowych, które ma miejsce poza działalnością gospodarczą podatnika, jest jedynie realizacją jego uprawnień właścicielskich. Nie wywołuje zatem obowiązków w zakresie rozliczeń VAT.

Publikacja: 26.06.2017 06:10

Czy przy sprzedaży akcji spółek giełdowych należy stosować prewskaźnik

Foto: 123RF

Marcin Szymankiewicz

- Czy dla spółki kapitałowej sprzedaż akcji giełdowych poza VAT innych spółek nabytych wcześniej w ramach lokowania wolnych środków może wywołać obowiązek stosowania prewspółczynnika? – pyta czytelnik.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o VAT - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie), gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, czyli zgodnie ze sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Artykuł 86 ust. 2a ustawy o VAT ma zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, jeśli przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Przykładowy katalog

Organy podatkowe przyjmują, że cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą" one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednak ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Mogą to być przykładowo:

- otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe płatności od kontrahentów,

- sprzedaż wierzytelności „trudnych",

- otrzymanie dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze niemających bezpośredniego wpływu na cenę dostarczanych przez podatnika towarów lub usług przez niego świadczonych, lecz wykorzystywanych w całości do wykonywania działalności gospodarczej objętej VAT,

- działania pracodawcy polegające na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu tworzonego na podstawie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, w celu udostępnienia ich nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w tej ustawie,

- obowiązki pracodawcy wynikające z ustawy o związkach zawodowych, np. udostępnienie pomieszczeń i urządzeń technicznych niezbędnych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy,

- otrzymanie dywidend związanych z posiadaniem udziałów itp.

(por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 maja 2016 r., ILPP2/4512-1-161/16-4/AD).

Inne cele

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Chodzi przykładowo o działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową (zob. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 7 czerwca 2016 r., IPPP1/4512-396/16-2/IGo; interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 maja 2016 r., ILPP2/4512-1-161/16-4/AD; interpretację Izby Skarbowej w Łodzi z 24 maja 2016 r., 1061-IPTPP1.4512.135.2016. 2.RG).

W pierwszej kolejności – celem ustalenia czy do sytuacji podatnika znajdą zastosowanie zasady odliczenia, zgodnie z art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT – należy więc ustalić charakter wszystkich wykonywanych przez niego czynności.

Warto wystąpić o interpretację

Gdyby sprzedaż akcji była dokonywana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT, to problem prewskaźnika byłby bezprzedmiotowy. Natomiast w sytuacji, gdy sprzedaż udziałów w spółce kapitałowej zostanie uznana jako pozostająca poza zakresem opodatkowania VAT (co – jak rozumiem – ma miejsce w przypadku spółki, o której mowa w pytaniu), to pojawia się kwestia wymagająca rozstrzygnięcia, tj. czy sprzedaż akcji giełdowych poza VAT innych spółek nabytych wcześniej w ramach lokowania wolnych środków może wywołać obowiązek stosowania prewspółczynnika.

Moim zdaniem, dokonywaną poza działalnością gospodarczą w zakresie VAT sprzedaż akcji spółek giełdowych należy uznać za „towarzyszącą" działalności gospodarczej. W konsekwencji nie stanowi ona obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Można bowiem twierdzić, że sprzedaż tych akcji jest jedynie realizacją uprawnień właścicielskich. Oznacza to, że taka sprzedaż akcji nie powoduje obowiązku stosowania prewskaźnika.

Z uwagi na istniejące wątpliwości radziłbym jednak czytelnikowi wystąpić w tej kwestii z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji prawa podatkowego.

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: art. 15 ust. 2 i 3 i art. 86 ust. 2a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 710 ze zm.)

masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpodatki@rp.pl

Trybunał Sprawiedliwości UE o sprzedaży akcji

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-142/99, C-102/00, C-77/01 i C-16/00). Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady czynności te nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot wykonujący te czynności nie ma statusu podatnika VAT, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem VAT.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Dotyczy to sytuacji, gdy:

- posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;

- sprzedaż akcji lub udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;

- posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Jeżeli w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży akcji czy udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy (por. wyrok TSUE w sprawie C-60/90).

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Podatnik VAT Spółki

- Czy dla spółki kapitałowej sprzedaż akcji giełdowych poza VAT innych spółek nabytych wcześniej w ramach lokowania wolnych środków może wywołać obowiązek stosowania prewspółczynnika? – pyta czytelnik.

Stosownie do art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o VAT - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie), gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, czyli zgodnie ze sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Pozostało 84% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Egzaminy wstępne na aplikacje prawnicze 2023.
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Nowa gama aut LCV Citroëna w leasingu od 101%! Profesjonalizm w każdym szczególe
Materiał Promocyjny
Nowa gama aut LCV Citroëna w leasingu od 101%! Profesjonalizm w każdym szczególe
Advertisement
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a
Nowy samochód do 100 tys. zł – przegląd ofert dilerów
Materiał Promocyjny
Nowy samochód do 100 tys. zł – przegląd ofert dilerów
e-Wydanie