Od 1 lipca 2016 r. będzie mógł natomiast skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT. Zwalnia on od podatku sprzedaż przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).
W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, tj. m.in. świadczenie usług na terytorium kraju, limit 150 000 zł liczony jest w proporcji do okresu prowadzonej w tym pierwszym roku działalności gospodarczej.
Proporcjonalną kwotę obrotu uprawiającą do korzystania ze zwolnienia z VAT liczy się przy uwzględnieniu dni (a nie miesięcy) prowadzenia tej działalności w trakcie tego roku, od dnia rozpoczęcia tej działalności do ostatniego dnia tego roku (wyrok WSA w Szczecinie z 11 września 2008 r., I SA/Sz 200/08).
Zakładając, że czytelnik będzie prowadził działalność od 1 lipca do 31 grudnia 2016 r., tj. 184 dni, proporcjonalny limit zwolnienia podmiotowego wyniesie 75 409,82 zł (150 000 zł / 366 dni x 184 dni).
Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę limitu, to zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 10 ustawy o VAT).
Przykład
Obroty podatnika z tytułu świadczenia usług agroturystycznych za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2016 r. wyniosły:
wariant I:
43 000 zł – podatnik nie utracił prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego w trakcie 2016 r.
wariant II:
76 000 zł – z chwilą przekroczenia kwoty 75 409,82 zł (np. 30 grud- nia 2016 r.) podatnik utracił prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego i powinien się zarejestrować jako podatnik VAT czynny.
Uwaga! Usługi agroturystyczne nie zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zawierającym katalog przypadków, gdy nie stosuje się zwolnień podmiotowych.
Faktura na żądanie
Jestem rolnikiem ryczałtowym świadczonym także usługi agroturystyczne. Z tytułu świadczenia usług agroturystycznych nie jestem zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, gdyż korzystam ze zwolnienia podmiotowego. Ostatnio jeden z moich klientów korzystających z usług agroturystycznych (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) poprosił mnie o wystawienie faktury. Czy powinienem taką fakturę wystawić?
Co do zasady faktury dokumentujące sprzedaż są zobowiązani wystawiać wszyscy podatnicy VAT, tj. nie tylko podatnicy VAT czynni, ale również podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego (niezależnie od tego, czy są zarejestrowani jako podatnicy VAT zwolnieni czy nie).
Jednak na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest jednak obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Oznacza to, że jeżeli nabywca usług agroturystycznych zażąda wystawienia faktury, to sprzedawca musi to żądanie spełnić, oczywiście jeżeli zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Gdy żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone w miesiącu wykonania usługi, to czas na wystawienie faktury mija 15. dnia następnego miesiąca. Gdy nabywca upomni się o fakturę w jednym z trzech kolejnych miesięcy, to podatnik ma na jej wystawienie 15 dni (zob. art. 106i ust. 6 w zw. z ust. 1 i 2 ustawy o VAT).
Uwaga! Gdyby świadczenie usług agroturystycznych zostało udokumentowane paragonem fiskalnym, to oryginał paragonu fiskalnego należałoby dołączyć do egzemplarza faktury, który pozostaje u sprzedawcy (zob. art. 106h ustawy o VAT).
podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.)
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy