Jak rozliczać VAT z agroturystyki

Organizowanie letniego wypoczynku dla turystów przez rolnika ryczałtowego nie może korzystać z przysługującego mu zwolnienia przewidzianego dla dostawy produktów rolnych i świadczenia usług rolniczych.

Aktualizacja: 18.06.2016 14:06 Publikacja: 18.06.2016 11:15

Jak rozliczać VAT z agroturystyki

Foto: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

To nie jest działalność rolnicza

Czy świadczenie przez rolnika usług agroturystycznych mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT?

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ust. 1 ustawy o VAT).

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polega- jące na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Świadczenie usług agroturystycznych mieści się w definicji działalności gospodarczej.

W przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy VAT (art. 96 ust. 4 ustawy o VAT).

Uwaga! Działalności w zakresie agroturystyki nie można jednak zakwalifikować w VAT jako działalności rolniczej. Działalność rolnicza oznacza produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin in vitro, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych (zob. art. 2 pkt 15 ustawy o VAT).

Świadcząc usługi agroturystyki rolnik odpłatnie świadczy usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT. Tym samym całokształt czynności podejmowanych przez rolnika w zakresie świadczenia tych usług mieści się w pojęciu działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Działalność polegająca na świadczeniu usług agroturystycznych podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych określonych w ustawie o VAT.

Bez preferencji

Jestem rolnikiem ryczałtowym prowadzącym także działalność gospodarczą (zakład stolarski) i z tego powodu jestem zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Sprzedaż produktów rolnych pochodzących z mojego gospodarstwa rolnego korzysta ze zwolnie- nia przewidzianego dla rolników ryczałtowych. 1 lipca 2016 r. rozpoczynam działalność w zakresie świadczenia usług agroturystyki, polegającą na wynajmie umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwaterowania. Czy przychody z agroturystyki: noclegi i wyżywienie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z VAT przewidzianego dla rolników ryczałtowych jako działalność rolnicza?

Dostawa produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego są zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

Rolnik ryczałtowy oznacza rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych (zob. art. 2 pkt 19 ustawy o VAT).

Produkty rolne obejmują towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o VAT oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim (zob. art. 2 pkt 20 ustawy o VAT). Usługi rolnicze oznaczają usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o VAT (zob. art. 2 pkt 21 ustawy o VAT).

Usługi agroturystyczne nie zostały wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o VAT jako usługi rolnicze.

Oznacza to, że świadczone usługi agroturystyczne nie mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla dostawy produktów rolnych i świadczenia usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 stycznia 2008 r., ILPP2/443-94/07-4/ISN).

Obowiązuje obniżona stawka podatku

Jestem rolnikiem i podatnikiem VAT czynnym. Zamierzam świadczyć usługi agroturystyczne polegające na wynajmie umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwaterowania w cyklach dziennych lub tygodniowych. Według jakiej stawki VAT należy opodatkować te usługi?

Działalność w zakresie usług agroturystycznych należny zaklasyfikować wg PKWiU 2008 w grupowaniu 55 „Usługi związane z zakwaterowaniem".

Na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z poz. 163 załącznika nr 3 i art. 146a pkt 2 ustawy o VAT, do usług związanych z zakwa- terowaniem (PKWiU 55) stosuje się 8-proc. stawkę VAT.

Świadczone usługi agroturystyczne polegające na wynajmie umeblowanych lokali krótkotrwałego zakwaterowania w cyklach dziennych lub tygodniowych należy zatem opodatkować preferencyjną 8-proc. stawką VAT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 grudnia 2015 r., ILPP3/4512-1-137/15-4/TK; interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 27 maja 2015 r., IBPP3/4512-192/15/KG).

Uwaga! Usługi agroturystyczne, jako usługi związane z zakwa- terowaniem, nie mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe (zob. art. 43 ust. 1 pkt 36 w zw. z ust. 20 ustawy o VAT).

Ważna wielkość obrotu

Jestem rolnikiem ryczałtowym. Od lipca 2016 r. chciałbym rozpocząć działalność w zakresie świadczenia usług agroturystycznych. Nie zamierzam prowadzić żadnej innej działalności gospodarczej. Czy muszę się rejestrować jako podatnik VAT czynny?

Nie,

czytelnik nie musi się rejestrować jako podatnik VAT czynny. Wprawdzie świadczenie usług agroturystycznych nie może korzystać z przewidzianego dla rolników ryczałtowych w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT zwolnienia z VAT dla dostawy produktów rolnych i świadczenia usług rolniczych, ale może on skorzystać ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 113 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podsta- wie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT przekroczy kwotę 150 000 zł, to zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (zob. art. 113 ust. 5 ustawy o VAT).

Nie każda transakcja wchodzi do limitu

Do wartości limitu sprzedaży uprawniającego do stosowania zwolnienia, stosownie do art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, nie wlicza się:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, tj. zwolnionych z VAT usług finansowych,

c) usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Zwolnienie przewidziane w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT dotyczy podatników kontynuujących prowadzenie działalności gospodarczej. Czytelnik będzie mógł z niego ewentualnie skorzystać począwszy od 1 stycznia 2017 r., jeżeli w 2016 r. nie utraci prawa lub nie zrezygnuje z niego.

Od 1 lipca 2016 r. będzie mógł natomiast skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT. Zwalnia on od podatku sprzedaż przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).

W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, tj. m.in. świadczenie usług na terytorium kraju, limit 150 000 zł liczony jest w proporcji do okresu prowadzonej w tym pierwszym roku działalności gospodarczej.

Proporcjonalną kwotę obrotu uprawiającą do korzystania ze zwolnienia z VAT liczy się przy uwzględnieniu dni (a nie miesięcy) prowadzenia tej działalności w trakcie tego roku, od dnia rozpoczęcia tej działalności do ostatniego dnia tego roku (wyrok WSA w Szczecinie z 11 września 2008 r., I SA/Sz 200/08).

Zakładając, że czytelnik będzie prowadził działalność od 1 lipca do 31 grudnia 2016 r., tj. 184 dni, proporcjonalny limit zwolnienia podmiotowego wyniesie 75 409,82 zł (150 000 zł / 366 dni x 184 dni).

Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę limitu, to zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 10 ustawy o VAT).

Przykład

Obroty podatnika z tytułu świadczenia usług agroturystycznych za okres od 1 lipca do 31 grudnia 2016 r. wyniosły:

wariant I:

43 000 zł – podatnik nie utracił prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego w trakcie 2016 r.

wariant II:

76 000 zł – z chwilą przekroczenia kwoty 75 409,82 zł (np. 30 grud- nia 2016 r.) podatnik utracił prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego i powinien się zarejestrować jako podatnik VAT czynny.

Uwaga! Usługi agroturystyczne nie zostały wymienione w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zawierającym katalog przypadków, gdy nie stosuje się zwolnień podmiotowych.

Faktura na żądanie

Jestem rolnikiem ryczałtowym świadczonym także usługi agroturystyczne. Z tytułu świadczenia usług agroturystycznych nie jestem zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, gdyż korzystam ze zwolnienia podmiotowego. Ostatnio jeden z moich klientów korzystających z usług agroturystycznych (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) poprosił mnie o wystawienie faktury. Czy powinienem taką fakturę wystawić?

Co do zasady faktury dokumentujące sprzedaż są zobowiązani wystawiać wszyscy podatnicy VAT, tj. nie tylko podatnicy VAT czynni, ale również podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego (niezależnie od tego, czy są zarejestrowani jako podatnicy VAT zwolnieni czy nie).

Jednak na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy o VAT, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT. Stosownie do art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest jednak obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Oznacza to, że jeżeli nabywca usług agroturystycznych zażąda wystawienia faktury, to sprzedawca musi to żądanie spełnić, oczywiście jeżeli zostało zgłoszone w terminie trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Gdy żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone w miesiącu wykonania usługi, to czas na wystawienie faktury mija 15. dnia następnego miesiąca. Gdy nabywca upomni się o fakturę w jednym z trzech kolejnych miesięcy, to podatnik ma na jej wystawienie 15 dni (zob. art. 106i ust. 6 w zw. z ust. 1 i 2 ustawy o VAT).

Uwaga! Gdyby świadczenie usług agroturystycznych zostało udokumentowane paragonem fiskalnym, to oryginał paragonu fiskalnego należałoby dołączyć do egzemplarza faktury, który pozostaje u sprzedawcy (zob. art. 106h ustawy o VAT).

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.)

Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

To nie jest działalność rolnicza

Czy świadczenie przez rolnika usług agroturystycznych mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT?

Pozostało 99% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami