Rejestracja zmienia zasady rozliczeń VAT

Jeżeli zagraniczny podmiot nieprowadzący w Polsce stałej działalności sprzedaje tutaj towar, to podatnikiem jest krajowy nabywca. Gdyby jednak zarejestrował się nad Wisłą dla celów VAT, wtedy sam rozliczałby podatek należny.

Publikacja: 11.06.2018 06:20

Rejestracja zmienia zasady rozliczeń VAT

Foto: 123RF

Zagraniczni podatnicy nieprowadzący w Polsce działalności gospodarczej w sposób stały mogą być zarejestrowani w naszym kraju na potrzeby VAT. Powinni oni zwrócić uwagę na to, że fakt takiej rejestracji wpływa na rozliczenia podatkowe.

Dostawy towarów

Do dostaw towarów dokonywanych w Polsce przez podmiot zagraniczny ma zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem podatek z tytułu dostaw na terytorium kraju będzie, zasadniczo, rozliczany przez nabywcę (będącego polskim podatnikiem), jeżeli dostawca nie posiada w Polsce siedziby i stałego miejsca prowadzenia działalności >patrz ramka oraz nie jest zarejestrowany na potrzeby VAT (warunek braku rejestracji nie ma zastosowania w przypadku dostaw gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym oraz energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej).

Zagraniczny podmiot, który dokonuje w Polsce dostaw, ale nie posiada odpowiednio zorganizowanej struktury, nie ma zapewne stałego miejsca prowadzenia działalności w naszym państwie. Jeżeli nie zarejestrował się na potrzeby polskiego VAT, to podatek z tytułu tych dostaw będzie rozliczany przez nabywcę (jeżeli ten nabywca jest podatnikiem).

Przykład

Niemiecka spółka A GmbH prowadzi działalność w zakresie sprzedaży towarów. Spółka okazjonalnie realizuje dostawy w Polsce, ale nie posiada tu stałego miejsca prowadzenia działalności. Nie jest także zarejestrowana w Polsce na potrzeby VAT. Spółka A sprzedała towar polskiej spółce B (towar znajduje się w Polsce, nie jest przywożony z Niemiec). Polski VAT należny z tytułu dostawy jest rozliczany przez nabywcę, czyli polską spółkę B.

Jeżeli zagraniczny podmiot przeprowadza w Polsce dostawę, z tytułu której podatnikiem jest nabywca, to nie musi rejestrować się na potrzeby VAT. Niemniej jednak, sprzedawca wykonujący tego typu czynności mógłby takiej rejestracji dokonać - wtedy podatek należny byłby rozliczany przez niego. Oczywiście należy przy tym pamiętać, że obowiązek zarejestrowania może wynikać z wykonywania w Polsce innych czynności opodatkowanych (np. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub eksportu).

Przykład

Niemiecka spółka A GmbH prowadzi działalność w zakresie sprzedaży towarów. Spółka okazjonalnie sprzedaje towary w Polsce, ale nie posiada tu stałego miejsca prowadzenia działalności. Spółka postanawia złożyć zgłoszenie identyfikacyjne NIP oraz zarejestrować się na potrzeby rozliczania VAT.

Spółka A będzie zobowiązana do rozliczania podatku należnego od dostaw przeprowadzonych na terytorium Polski. Na fakturach z tytułu tych czynności powinna umieszczać swój polski NIP.

Nabywanie usług

Podmiot zagraniczny (nieposiadający w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności), który jest zarejestrowany na potrzeby rozliczania VAT, może nabywać usługi od polskich podmiotów.

W takim przypadku należy pamiętać o ogólnej regule, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika (w uproszczeniu: podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą) jest państwo siedziby usługobiorcy, względnie państwo stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ustawy o VAT). Jeśli zagraniczny podmiot nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, to usługi nabywane przez niego od polskich podatników są więc, zasadniczo (z wyjątkiem usług, w których miejsce świadczenia wyznacza się według reguł szczególnych), opodatkowane w miejscu jego siedziby. W tym przypadku bez znaczenia jest to, że usługobiorca jest w Polsce zarejestrowany na potrzeby VAT.

Jaki numer na fakturze

Po stronie wykonujących świadczenia może powstać wątpliwość, czy na wystawianych fakturach powinni umieszczać polski NIP takiego podmiotu, czy numer identyfikacyjny właściwy dla państwa jego siedziby.

Kwestii tej nie wyjaśnia wprost art. 106e ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, z którego wynika, że na fakturze należy umieszczać numer, za pomocą którego nabywca usług jest zidentyfikowany na potrzeby polskiego podatku lub podatku od wartości dodanej (czyli zagranicznego podatku VAT). Biorąc jednak uwagę pod uwagę, że usługa jest opodatkowana w miejscu siedziby usługobiorcy, zasadne jest umieszczenie numeru identyfikacyjnego nadanego przez państwo siedziby odbiorcy świadczenia.

Przykład

Niemiecka spółka A GmbH okazjonalnie przeprowadza dostawy w Polsce, nie posiada tu stałego miejsca prowadzenia działalności, ale zarejestrowała się na potrzeby polskiego VAT. Spółka nabyła od polskiego podmiotu usługę doradczą. Polski usługodawca powinien wystawić fakturę bez kwoty podatku z oznaczeniem „odwrotne obciążenie", na której poda numer identyfikacyjny nadany spółce A w Niemczech.

Usługi na rzecz polskiego kontrahenta

Zagraniczny podmiot nieposiadający w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności, ale zarejestrowany tutaj na potrzeby VAT może świadczyć usługi na rzecz polskich podatników. Usługa jest wtedy opodatkowana w Polsce, czyli w miejscu siedziby usługobiorcy (art. 28b ustawy o VAT). Podatnikiem rozliczającym VAT jest polski usługobiorca, który rozpozna import usług (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Usługodawca może mieć wątpliwość, czy na fakturze powinien umieścić swój polski NIP, czy numer identyfikacyjny nadany przez państwo jego siedziby.

W przedstawionej sytuacji, mimo że VAT jest rozliczany w Polsce (przez nabywcę usługi), to sposób wystawienia faktury nie jest regulowany polskimi przepisami (co wynika z art. 106a pkt 1 ustawy o VAT). Zasady według jakich zagraniczny podatnik powinien udokumentować swoją usługę mogą być ustalone w państwie jego siedziby. Można jednak wskazać, że polskie regulacje w przypadku polskich podatników w analogicznej sytuacji wymagają, żeby usługodawca umieścił na fakturze swój polski NIP (art. 106a pkt 2 w zw. z art. 106e ust. 1 pkt 4). Gdyby analogiczne przepisy obowiązywały w państwie siedziby danego podmiotu, to powinien on posłużyć się numerem identyfikacyjnym nadanym przez to państwo. Poza tym, skoro podatnik nie rozlicza polskiego VAT z tytułu wykonania usługi, to nie ma merytorycznej podstawy do posługiwania się przez niego w tym przypadku polskim NIP.

Przykład

Niemiecka spółka A GmbH okazjonalnie przeprowadza dostawy w Polsce. Nie posiada tu stałego miejsca prowadzenia działalności, ale zarejestrowała się na potrzeby polskiego VAT. Spółka świadczy usługę doradczą na rzecz polskiej firmy. Spółka A powinna wystawić fakturę niezawierającą kwoty podatku zgodnie z niemieckimi przepisami. Spółka podaje w tym dokumencie numer identyfikacyjny nadany jej przez niemieckie władze podatkowe. VAT zostanie rozliczony w Polsce przez usługobiorcę (rozpozna on import usługi).

Autor jest doradcą podatkowym w ECDDP sp. z o.o.

www.ecdpgroup.com

Podstawa prawna:art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5, art. 28b, art. 106a oraz art. 106e ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), art. 11 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L z 2011 r. nr 77/1 ze zm.)

Zagraniczni podatnicy nieprowadzący w Polsce działalności gospodarczej w sposób stały mogą być zarejestrowani w naszym kraju na potrzeby VAT. Powinni oni zwrócić uwagę na to, że fakt takiej rejestracji wpływa na rozliczenia podatkowe.

Dostawy towarów

Pozostało 96% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe