Przedstawiony przez Komisję Europejską projekt zmian w dyrektywie o podatku od wartości dodanej (2006/112/WE) zapowiada prawdziwą rewolucję. Spośród dzisiejszych 408 artykułów regulujących unijny system VAT zmienionych zostanie około 200. Nowości dotyczą przede wszystkim handlu między państwami UE.
Nowe reguły dostaw
Dziś dostawa towarów między dwoma unijnymi państwami to w relacjach biznesowych tak naprawdę dwie transakcje. Po stronie sprzedającego VAT jest zerowy, a kupujący nalicza VAT według stawek i zasad obowiązujących w swoim kraju. Kupujący jest też odpowiedzialny za jego rozliczenie. Według nowych zasad będzie to jedna transakcja. Sprzedający wystawi fakturę z podatkiem według stawki kraju odbiorcy i będzie odpowiedzialny za jego rozliczenie w tymże kraju.
Nowy system handlu będzie zatem oznaczał, że np. sprzedawca z Niemiec wystawi polskiemu kontrahentowi fakturę z „polskim" 23-procentowym podatkiem, zamiast z zerowym czy „niemieckim" 19-procentowym. Rozliczeniu podatku w Polsce czy w innym kraju Unii ma posłużyć specjalny internetowy portal. Ma on ułatwić wystawianie faktur dla biznesowych odbiorców w różnych krajach UE i rozliczenia z administracjami podatkowymi w tych państwach. Nazwano go roboczo „punktem kompleksowej obsługi" (ang. one stop shop). Ma on wykorzystywać doświadczenia z istniejącego już od 2015 r. podobnego portalu dla podatników świadczących usługi elektroniczne.
Projekt przewiduje też instytucję tzw. zaufanego podatnika. Dostawy do takiego podmiotu oznaczałyby, że to on, a nie sprzedawca z innego kraju UE, obliczałby podatek od dostawy i rozliczał się z niego ze swoimi krajowymi władzami skarbowymi. Innymi słowy – działałby on podobnie jak dziś podmiot dokonujący wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów. Jednak aby uzyskać taki status, trzeba się będzie wykazać brakiem naruszeń prawa podatkowego i celnego, wdrożeniem wewnętrznych procedur kontroli nad prawidłowością przepływu towarów i rozliczeń podatkowych. Musiałby też udowodnić, że ma dobrą sytuację finansową.
Stop nadużyciom
Jak podkreśla unijny komisarz do spraw podatków i ceł Pierre Moscovici, projektowana reforma ma stworzyć ostateczny system unijnego VAT i zastąpić dzisiejszy. Wprowadzono go jako „tymczasowy" przed 25 laty, a jego funkcjonowanie pokazało, że ma wiele luk, skutkujących m.in. przestępstwami karuzelowymi na wielką skalę.
