Stanowisko fiskusa...
Zdaniem organów podatkowych taki rodzaj usługi najmu, w której najemcą nie jest bezpośrednio pracownik (finalny konsument), ale podatnik (pracodawca), korzysta również ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Dla zastosowania zwolnienia nie ma znaczenia rodzaj i forma prawna zarówno podmiotu wynajmującego, jak i najemcy. Potwierdzenie tego stanowiska można odnaleźć w interpretacjach indywidualnych Dyrektora KIS z: 13 kwietnia 2018 r. (0112-KDIL1-3.4012.53. 2018.2.JN), 20 kwietnia 2018 r. (0112-KDIL4.4012.114.2018.1.JKU), 21 sierpnia 2018 r. (0112-KDIL4.4012.263.2018.2.JKU), 11 grudnia 2018 r. (0111-KDIB3-1.4012.862.2018. 2.IK), 3 kwietnia 2019 r. (0111-KDIB3-1.4012.54.2019. 2.RSZ) oraz 15 kwietnia 2019 r. (0113-KDIPT1-3.4012.130. 2019.1.MWJ).
...nie jest jednolite
W ostatnim czasie ujawniły się jednak rozbieżności w stanowiskach organów podatkowych na ten temat. Pojawiły się bowiem interpretacje o odmiennym rozstrzygnięciu, które wykluczają stosowanie zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT w przypadku, gdy najemca udostępnia wynajmowane mieszkanie swoim pracownikom. Przykładem może być interpretacja indywidualna z 8 lutego 2019 r. (0115-KDIT1-1.4012.889. 2018.1.JP), w której Dyrektor KIS uznał, że: „(...) usługa wynajmu świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz firmy X nie realizuje celu mieszkaniowego, bowiem bezpośrednim celem w tym przypadku nie jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych najemcy, lecz realizacja przez niego celu gospodarczego, w tym zarobkowego. Dopiero zakwaterowani w lokalu przez firmę pracownicy będą realizowali cel mieszkaniowy. Zatem Wnioskodawca nie spełnia przesłanek do zastosowania zwolnienia wynikającego z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług".
Analogiczne wnioski wynikają również z interpretacji indywidualnych Dyrektora KIS z: 21 lutego 2019 r. (0112-KDIL2-3.4012.676.2018. 2.WB), 7 marca 2019 r. (0115-KDIT1-1.4012.43.2019.1.JP), 7 marca 2019 r. (0115-KDIT1-1.4012.61.2019.1.EA) oraz 15 marca 2019 r. (0115-KDIT1-1.4012.98.2019.2.JP).
Ważny wyrok NSA
Podstawą rozbieżności interpretacyjnych po stronie fiskusa jest wyrok NSA z 8 maja 2018 r. (I FSK 1182/16), w którym skład orzekający wykluczył objęcie zwolnieniem od podatku usługi najmu nieruchomości mieszkalnej w przypadku, gdy najemcą jest podmiot, który nieodpłatnie udostępnia lokale mieszkalne zatrudnionym przez siebie pracownikom. Zdaniem sądu, choć lokale te realizują cel mieszkaniowy, to nie jest to wyłączny cel najmu. W wyroku tym NSA stwierdził, że: „Nie można w związku z tym przyjąć, że objęte zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT jest także wykorzystywanie budynku (lokalu) mieszkalnego »wyłącznie na cele mieszkaniowe«, gdy najemca prowadzący działalność gospodarczą nieodpłatnie udostępnia wynajmowany budynek lub poszczególne lokale zatrudnionym przez siebie pracownikom. W tej sytuacji wynajem nie służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, lecz prowadzeniu działalności gospodarczej z wykorzystaniem wynajmowanych lokali".
Z wyroku wynika, że preferencją w postaci zwolnienia od podatku nie są objęte usługi najmu lokali mieszkalnych, których wyłącznym celem nie jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych najemcy, lecz realizacja przez niego celów gospodarczych, w tym zarobkowych.
Jak wyeliminować ryzyko
W tych okolicznościach wynajmujący stoją przed dylematem: czy opodatkować transakcję stawką 23 proc., czy zastosować zwolnienie od podatku? Nie jest to prosta sprawa, ponieważ błędne opodatkowanie transakcji może mieć negatywne konsekwencję zarówno dla wynajmującego, jak i najemcy.