Obowiązujące od początku roku 2017 zasady opodatkowania VAT usług budowlanych sprawiają znaczne problemy, zwłaszcza drobnym podwykonawcom. Jak bowiem wynika z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, od 1 stycznia 2017 r. podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- usługodawcą jest podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, który nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego (ze względu na wysokość obrotów),
- usługobiorcą jest podmiot zarejestrowany jak podatnik VAT czynny.
Ponadto, usługi budowlane wskazane w poz. 2–48 załącznika nr 14 do ustawy są opodatkowane na zasadzie odwrotnego obciążenia, jeżeli świadczy je usługodawca działający jako podwykonawca.
Regulacje te, choć z pozoru nieskomplikowane, w praktyce niosą ze sobą wiele wątpliwości. Konieczne jest w bowiem w każdym przypadku przeanalizowanie statusu podatkowego zarówno usługodawcy, jak i usługobiorcy pod kątem uznania ich za czynnych podatników VAT. Trzeba także prawidłowo zidentyfikować świadczoną usługę jako jedną z tych, która znalazła się w katalogu usług wymienionych w poz. 2–48 załącznika nr 14 do ustawy. Tutaj podatnicy muszą zwrócić uwagę, że usługi te są identyfikowane wg wykazanych kodów PKWiU, co wymaga od nich właściwej identyfikacji usługi według tej klasyfikacji. W stosunku do podstawo- wych usług budowlanych ich właściwe zidentyfikowanie nie budzi większych wątpliwości. Jednak w odniesieniu do tych, które mają charakter nietypowy bądź specjalistyczny, może się okazać, że podatnik ma wątpliwości co do ich prawidłowego zidentyfikowania jako usług objętych bądź pozostających poza zakresem mechanizmu odwrotnego obciążenia. W takiej sytuacji pomocne może być skierowanie wniosku do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi (ul. Suwalska 29, 93-176 Łódź).