Spółka prowadzi działalność w zakresie hurtowej dystrybucji szybko zbywalnych produktów spożywczych, chemii gospodarczej, alkoholi i wyrobów tytoniowych. W celu zwiększenia obrotów podejmuje akcje marketingowe. Dostawcami zwykle są bezpośrednio producenci i dystrybutorzy produktów, więc zainteresowani udziałem w takich akcjach promocyjnych. Spółka obciąża fakturami VAT dostawców za usługi promocyjne.
Czytaj także: Korekta deklaracji VAT możliwa także po wyrejestrowaniu
Z wniosku o interpretację wynikało jednak, że w kilku przypadkach sąd okręgowy prawomocnie orzekł, iż wynagrodzenie za świadczenie usług promocyjnych stanowi bezprawnie uzyskaną przez spółkę korzyść na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Stanowi ona inną niż marża handlowa opłatę za przyjęcie towaru do sprzedaży, co jest czynem nieuczciwej konkurencji. Na podstawie tych wyroków spółka została zobowiązana do zwrotu niektórym kontrahentom wynagrodzenia za świadczone usługi marketingowe. Podatniczka zapytała czy ma prawo do wystawienia faktur korygujących „do zera" w związku z koniecznością zwrotu wynagrodzenia na podstawie wyroków sądowych i kiedy będzie uprawniona do obniżenia VAT należnego.
Fiskus nie przyznał spółce takiego prawa. Zauważył, że sąd nie zakwestionował wykonywania usług promocyjnych (marketingowych). Orzekł tylko, że pobierane za nie wynagrodzenie to bezprawnie uzyskana korzyść. Skoro wynagrodzenie stanowiło zapłatę za określone zachowanie, to nawet jeśli czynności te noszą znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, zwrot kontrahentom pobranego wynagrodzenia nie jest podstawą do wystawienia faktur korygujących oraz zmniejszenia podatku należnego. Fiskus podkreślił, że zasądzona przez sąd kwota będzie stanowiła odrębną od świadczenia usług opłatę na rzecz kontrahentów, tj. rekompensatę (odszkodowanie) z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji. Zasądzanie zwrotu na rzecz kontrahentów kwoty należności pobranych tytułem wynagrodzenia za świadczone usługi promocyjne nie przesądza o tym, że wypłata tej kwoty ma nierozerwalny związek ze świadczonymi usługami. Wynika to jedynie z konieczności wynagrodzenia straty w związku z dokonaniem przez skarżącą czynu nieuczciwej konkurencji i nie będzie miało wpływu na wykonane wcześniej świadczenie usług. Zastrzegł jedynie, że skoro spółka dokonała faktycznego świadczenia usług udokumentowanych fakturami, to nie będzie miał do niej zastosowania art. 108 ust. 1 ustawy o VAT.
Spółka zaskarżyła interpretację i wygrała. WSA w Poznaniu uznał za bezpodstawne twierdzenie fikusa, że zasądzona na rzecz kontrahentów skarżącej kwota będzie stanowiła odrębną od świadczenia usług opłatę, tj. rekompensatę (odszkodowanie) z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji. Za nieuprawnione sąd uznał również przyjęcie, że istotą zwracanej przez skarżącą kwoty będzie rekompensata za bezpodstawnie uzyskane korzyści, a nie zwrot płatności za świadczone usługi. Skarżąca na podstawie wyroków sądowych jest zobowiązana do zwrotu kontrahentom wynagrodzenia za świadczone usługi marketingowe. Nie ciąży na niej obowiązek zapłaty odszkodowania. Obowiązek zwrotu wynagrodzenia za usługi marketingowe należy rozpatrywać w kontekście bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405–414 k.c.), a nie w kontekście odszkodowania (art. 415 – 449 k.c.). W sprawie zastosowanie ma art. 106j ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT w zw. z jej art. 29a ust. 10 pkt 1.
