Koronawirus: Rozliczanie VAT przy dostawie towarów lub świadczeniu usług na podstawie polecenia władz

Ustawa o COVID-19 (zob. art. 10) uprawnia niektóre podmioty do nałożenia na

m.in. przedsiębiorców obowiązku wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Przykładowo:

- Minister Zdrowia może nakazać spółka Skarbu Państwa przekazanie produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz aparatury i sprzętu medycznego, musi jednak zapewnić środki na pokrycie wydatków związanych z wykonaniem tego zadania (zob. art. 10 ust. 2 – ust. 4 ustawy o COVID-19)

- premier może wydawca polecenia przedsiębiorcom, których wykonanie następuje na postawie umowy zawartej z przedsiębiorcą (zob. art. 11 ustawy COVID-19)

- wojewoda może wydawać polecenia w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi (zob. art. 11a – art. 11c ustawy COVID-19)

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Przez dostawę towarów (...) rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (zob. art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przez świadczenie usług (...) rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa (zob. art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

Czytaj też: Interesy na maseczkach mogą być ryzykowne

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (...) bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (zob. art. 15 ust. 1 ustawy o VAT). Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Zatem podatnik VAT może dokonać dostawy towarów lub świadczyć usługi, także na podstawie nakazu władzy publicznej. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa towaru (świadczenie usług) nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie (w przypadku dostawy towarów) w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 października 2019 r., 0115-KDIT1-1.4012.

536.2019.1.KM; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 października 2019 r., 115-KDIT1-3.

4012.494.2019.3.AP).

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2020 r., poz. 106 ze zm.)

ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (DzU z 2020 r., poz. 374)

ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2020 r., poz. 568)