Adnotacja w dowodzie rejestracyjnym lawety a odliczenie 100 proc. VAT

- Spółka (podatnik VAT czynny) nabyła pojazd określany jako laweta, czyli samochód z platformą służącą do przewożenia samochodów. Pojazd ten w dowodzie rejestracyjnym w rubryce „rodzaj samochodu" ma wpisane „samochód ciężarowy", a w przeznaczeniu jest „przewóz pojazdów". W dodatkowych adnotacjach w dowodzie rejestracyjnym jest informacja, że pojazd posiada hak. Pojazd ma jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków trwałą przegrodą. Z dodatkowego badania technicznego wynika, że jest to pojazd, który spełnia dodatkowe warunki techniczne z art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT. W dowodzie rejestracyjnym brak jest jednak wpisu VAT-1, VAT-2 lub VAT-3. Czy mimo tego spółka ma prawo do odliczenia 100 proc. VAT z faktur za wydatki związane z używaniem lawety (np. paliwo, części zamienne)? – pyta czytelniczka.

Czytaj także: Nowe prawo 2019: prywatny samochód w firmie - odliczenia

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (zob. art. 86 ust. 1 in principio ustawy o VAT). Prawo to przysługuje podatnikom pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego że zakupy towarów i usług będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT. Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (zob. art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT).

W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50 proc. kwoty podatku wynikającej m.in. z faktury otrzymanej przez podatnika (zob. art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Kiedy nie stosuje się limitu

Nie zawsze VAT od wydatków związanych z używaniem pojazdów samochodowych podlega limitowaniu. Dotyczy ono m.in. pojazdów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, a za takie uważa się m.in. pojazdy, których konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z tą działalnością jest nieistotne (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a w zw. z ust. 4 pkt 2 ustawy o VAT).

Do tych pojazdów samochodowych zalicza się m.in. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu (zob. art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT). Spełnienie wymagań dla ww. pojazdów stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (zob. art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT).

Potrzebne jest zaświadczenie i wpis

W analizowanej sprawie z dodatkowego badania technicznego wynika, że laweta posiadana przez spółkę jest pojazdem, który odpowiada dodatkowym warunkom technicznym przewidzianym w art. 86a ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT. W dowodzie rejestracyjnym nie ma jednak wpisu VAT-1, VAT-2 lub VAT-3.

Organy podatkowe wskazują, że aby podatnik mógł odliczyć pełną kwotę VAT z tytułu wydatków związanych z samochodami wymienionymi w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy o VAT, powinien posiadać stosowne dokumenty (tj. zaświadczenia o wykonaniu dodatkowego badania technicznego i adnotacji w dowodzie rejestracyjnym), które to prawo do odliczenia potwierdzają. Do momentu uzyskania zaświadczenia wydanego przez okręgową stację kontroli pojazdów oraz właściwej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym, podatnik nie będzie mógł odliczyć 100 proc. kwoty podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z ww. samochodami. Z art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT nie wynika w jakim terminie podatnik powinien przeprowadzić dodatkowe badania techniczne i uzyskać wpis w dowodzie rejestracyjnym. Niemniej jednak badanie i adnotacja w dowodzie rejestracyjnym wpływają na prawo do odliczenia podatku naliczonego, dlatego powinny być one dokonane niezwłocznie. Wobec braku terminu należy więc przyjąć, że zaświadczenie z okręgowej stacji kontroli pojazdów i adnotacja w dowodzie powinny zostać uzyskane niezwłocznie po zakupie pojazdu, nie później jednak niż do czasu złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 28 września 2018 r., 0112-KDIL1-1.4012.650.2018. 2.OA).

Z tego względu, w świetle stanowiska organów podatkowych należy przyjąć, że spółka nie ma prawa do odliczenia 100 proc. VAT od wydatków związanych z używaniem lawety (m.in. paliwo, części zamienne) dokonywanych na przedmiotowy samochód bez uzyskania odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym, potwierdzającej wykonanie dodatkowego badania technicznego, stwierdzającego spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy o VAT.

Jest też pogląd przeciwny

W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawił się jednak pogląd, że brak odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym nie ma wpływu na przysługujące podatnikowi prawo do odliczenia, gdyż wynika ono wyłącznie z faktu spełnienia przez pojazd warunków technicznych przewidzianych w ustawie o VAT. Odpowiednia adnotacja ma wyłącznie potwierdzać ten fakt (zob. wyrok WSA w Olsztynie z 17 marca 2016 r., I SA/Ol 54/16). Jak wskazał NSA w wyroku z 7 czerwca 2018 r. (I FSK 965/16): „(...) o prawie do dokonywania takich odliczeń, dzięki uznaniu za pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika, decyduje posiadanie przez pojazdy samochodowe określonych przepisami cech. Skoro zaś cechy konstrukcyjne pojazdu wskazują że może on być wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, należy przyjąć, że nałożenie na podatnika obowiązku wynikającego z art. 86a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. wykonania dodatkowego badania technicznego ma na celu umożliwienie podatnikowi wykazanie spełnienia wymagań określonych w art. 86a ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, a nie jest warunkiem dającym uprawnienie do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem. Potwierdzenie cech konstrukcyjnych pojazdu, które wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą wydane przez stację kontroli pojazdów powinno być traktowane jako środek dowodowy do wykazania wymaganych cech pojazdu, a nie jako warunek, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT. (...)".

Dla własnego bezpieczeństwa w kwestii rozliczeń warto jednak, aby spółka postarała się o odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym.